75 jaar vrijheid

75 jaar lang leven we in Nederland in vrijheid. Dit jaar had een groots kroonjaar moeten zijn, waarbij deze vrijheid en de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog (en daarna) groots zouden worden herdacht. Vandaag op 4 mei hangt de vlag halfstok en vindt de Nationale Dodenherdenking wel plaats, maar heel anders dan we gewend zijn. En dat geldt ook voor de Nationale Kinderherdenking in Madurodam. En morgen zijn er geen bevrijdingsfestivals. Geen geallieerde veteranen om de hand te schudden… Dat is jammer, maar wellicht geeft het gevoel van minder vrijheden waar veel mensen nu mee zitten, wel een grotere waardering voor het feit dat wij al 75 jaar lang in vrijheid leven… (foto: Berry de Nijs/Writing Berries)

Dodenherdenking. Als je mij 2 minuten lang stil wil meemaken, maar dan ook echt stil, dan is dat om 8 uur ’s avonds op 4 mei. Vroeger als kind zijnde vond ik het altijd zeer indrukwekkend. Vooral als mijn oma daarvoor iets over haar broer vertelde, die de oorlog niet heeft overleefd. Maar ook over haar andere broer, die in het verzet zat als Engelandvaarder. Of als mijn opa vertelde dat hij kilometers had gelopen voor aardappels… Als kind zijnde kon ik mij weinig voorstellen bij het feit dat je niets te eten had of wat het betekende om iemand in het leger te hebben. De informatie die ik met mondjesmaat kreeg, ging gepaard met intense gezichtsuitdrukkingen die eigenlijk meer zeiden… Mijn opa’s en oma’s leven niet meer. Maar vanavond denk ik aan hun en aan hun verhalen, want juist die verhalen mogen we niet vergeten. En hoewel we vanavond geen stille wandeltocht door de straten van Utrecht maken, hoor ik toch mijn opa na 2 minuten stilte het Wilhelmus zingen onder de Dom.

Bevrijdingsdag. Járen geleden ben ik eens op 5 mei in Wageningen geweest bij het Defilé langs Hotel de Wereld, waar geallieerden (soms met kleinkind aan de hand) langs Prins Bernhard marcheerden. Ik weet alleen dat ik tot tranen toe geroerd was bij het zien van deze mannen én vrouwen. Zij hadden de Tweede Wereldoorlog overleefd. Sterker nog; zij hadden ervoor gezorgd dat ik daar op die straathoek kon staan huilen van blijdschap. Zij hadden voor de bevrijding van Nederland gezorgd, terwijl veel van hun kameraden de strijd niet hadden overleefd. Geallieerde troepen uit Canada, Amerika en Engeland. Mensen die Nederland wellicht alleen kenden van de klompen, kaas, tulpen en molens. Mensen die hun eigen leven waagden om anderen te bevrijden. Aan hun denk ik op 4 én 5 mei.

Geschiedenis levend houden. Dat is eigenlijk de taak van deze twee dagen. We moeten de verhalen doorgeven aan de volgende generatie. Bijvoorbeeld door middel van het dagboek van Anne Frank, de Nationale Kinderherdenking en het Jeugdjournaal. Maar ook door je eigen familiegeschiedenis te vertellen aan elkaar. Iedereen heeft wel een verhaal over de Tweede Wereldoorlog en een reden om 2 minuten stil te zijn op 4 mei. Deel het met elkaar, zodat degenen die de Tweede Wereldoorlog niet hebben overleefd, toch levend blijven in onze harten.