Schrijfcoachtip Ken je stopwoordjes

Als tekstschrijver word je vanzelf een beetje leesblind voor je eigen stopwoordjes. Ook ik heb ze en ik heb een van mijn meest gebruikte woorden ook al twee keer in deze zin gebruikt. Dit keer bewust, maar meestal ben ik mij er niet zo bewust van dat het woordje ‘ook’ veel in mijn teksten voorkomt. Het fenomeen ‘leesblind’ zijn voor je eigen stopwoordjes is heel normaal en overkomt eigenlijk iedere schrijver. (foto: Berry de Nijs/Writing Berries

Leesblind voor je stopwoordjes

Soms ben ik zó met een tekst bezig en wil ik de informatie van een interview of uitgebreide research zo graag verpakken in een enthousiaste tekst, dat ik helemaal niet bezig ben met bepaalde woorden. Eigenlijk vergeet ik gewoon dat ik die bepaalde woorden veel gebruik. Zelfs wanneer ik de tekst dan doorlees voordat ik deze aan een opdrachtgever stuur of op mijn website zet, zie ik ze niet. Dat komt doordat je je eigen gedachtenkronkels kent en daardoor niet bewust stilstaat bij ieder woord in de zin. Gelukkig is er dan een opdrachtgever die je daar eens op wijst. En dat is helemaal niet erg. Ook (daar istie weer) een schrijfcoach kan je helpen om die stopwoordjes te identificeren.

Laat je tekst door een ander lezen

Om stopwoordjes te identificeren is het belangrijk om je teksten geregeld door anderen te laten lezen. Een schrijfcoach bijvoorbeeld, maar iemand die je met je teksten vertrouwt is uiteraard net zo fijn. Als schrijfcoach probeer ik te achterhalen of bepaalde woorden veelvuldig voorkomen in je tekst (meestal is één sessie hiervoor voldoende). En natuurlijk of deze nodig zijn om de boodschap van je verhaal, scriptie, blog, gedicht of tekst te verduidelijken of versterken. Geloof mij, negen van de tien keer heb je je stopwoordjes niet nodig. En heb je ze wel nodig, dan biedt een alternatief uitkomst.

Stopwoordjes in kaart brengen

In mijn geval las een opdrachtgever een tekst en wees mij op het feit dat ik het woordje ‘ook’ nogal rondstrooide in mijn tekst. En nee, dat was niet nodig. Uiteraard heb ik de tekst aangepast en de overbodige ‘ook’-jes verwijderd. Nu ik weet dat ik dit doe, betrap ik mij er dus geregeld op dat ik nogal vrijpostig ben met het gebruik van ‘ook’. Maar nu ik erop gewezen ben, kan ik er beter rekening mee houden. Zo breng ik mijn veelgebruikte woorden in kaart.

Zoek & vervang

In Word is het mogelijk om woorden gemakkelijk te zoeken en te vervangen. Er zijn namelijk genoeg mooie alternatieven voor ‘ook’ als je toch die combinatie wil maken dat het ene verbonden is met het andere. ‘Tevens’ is bijvoorbeeld een mooi synoniem, evenals het woord ‘evenals’. Andere synoniemen voor ‘ook’ zijn ‘overigens’, ‘bovendien’ en ‘eveneens’. Maar blijf kritisch kijken. Is dat synoniem nodig of kan je het woord oo… eh… weglaten (had ik toch bijna ‘ook’ gebruikt).

Waarom zou je stopwoordjes verwijderen?

Een tekst met teveel woordherhaling van bijwoordjes en koppelwoorden, maakt het niet per se overzichtelijker en leesbaarder. Met de search engine optimalisatie (SEO) toepassing in teksten zit ik als tekstschrijver vaak al vast aan vage zinsconstructies door bepaalde sleutelwoorden/-zinnetjes en woordherhalingen. Een veelvoud aan ‘ook’-jes werken dan extra storend. Maar in artikelen voor websites en tijdschriften is dat tevens het geval. Ben je je bewust van deze woorden, dan worden de teksten die je schrijft overzichtelijker en veel lekkerder leesbaar.

Succes met het zoeken naar je stopwoordjes. En mocht je er niet uitkomen, dan wil ik je met plezier helpen.