Dier van de Maand Afrikaanse Olifant

Vorig jaar in maart was de schijnwerper van het Dier van de Maand voor de Aziatisch olifant. Dit jaar is de maand maart gereserveerd voor de andere tak van de olifantenfamilie: de Afrikaanse olifant. Ook weer zo een prachtig familiedier, waar ik echt lang naar kan kijken. Hoewel beide soorten enorm op elkaar lijken, zijn er toch verschillen tussen de Aziatische en de Afrikaanse olifant. En die zijn heel duidelijk in het uiterlijk te zien. (foto’s: Berry de Nijs/Writing Berries – Safaripark Beekse Bergen)

Leefgebied van de Afrikaanse olifant

De Afrikaanse olifant leeft voornamelijk, zoals de naam van het dier eigenlijk al doet vermoeden, in Afrika. Je vindt ze in het wild vooral ten zuiden van de Sahara. Het maakt de Afrikaanse olifant verder niet zoveel uit waar ze precies wonen, want ze gaan altijd op zoek naar water en planten. Het is daarom een rondreizend dier wat je zowel op de savannes als in moeras- en bosrijke gebieden kan terugvinden. Er zijn in het westen van Afrika zelfs olifanten die in het tropische regenwoud wonen. Ze zijn iets kleiner dan de savanne dieren en worden bosolifanten genoemd. Er wordt tegenwoordig onderscheid gemaakt tussen de Savanneolifant en de Bosolifant als twee aparte soorten Afrikaanse olifanten. Ouwehands Dierenpark

Safaripark Beekse Bergen | Ouwehands Dierenpark

Kenmerken van de Afrikaanse olifant

De Afrikaanse olifant is groot en heeft een andere bouw dan de Aziatische olifant. Zo is het hoofd van de Afrikaanse olifant kleiner, maar de oren zijn een stuk groter. Waar bij de Aziatische olifant het hoofd een beetje door lijkt te lopen naar het lichaam, heeft een Afrikaanse olifant meer het idee dat het hoofd iets losser staat van het lijf. Wist je trouwens dat je aan de oren het snelst ziet of het om een Aziatische of Afrikaanse olifant gaat? De grote oren van de Afrikaanse olifant lijkt qua vorm namelijk op het continent Afrika. Zowel de mannetjes (stieren) als de vrouwtjes (koeien) dragen slagtanden. Stieren kunnen zo’n 3,5 meter hoog worden, vrouwtjes 2,5. En natuurlijk heeft de Afrikaanse olifant een lange slurf. Wist je trouwens dat een olifant ook nog een staart heeft? Aan het einde van die staart zitten haren en dat zijn de dikte haren uit het hele dierenrijk. Safaripark Beekse Bergen

Ouwehands Dierenpark

Handig: slurf en slagtanden

Wist je dat Afrikaanse olifanten hun slagtanden gebruiken om mee te graven? Hiermee vinden ze eten en water in de grond. Ook zijn de slagtanden handig om bomen te verplaatsen of schors af te bikken. De slurf is de arm en hand van de olifant. Aan het uiteinde zitten twee puntjes die als een pincet de kleinste voorwerpen kunnen oprapen. Handig, want olifanten in het wild eten niet alleen gras, bladeren, boomschors en twijgen. Ze eten ook knollen, wortels en vruchten. De slagtanden zijn er ook om de slurf te beschermen tegen beschadigingen. Safaripark Beekse Bergen

Ouwehands Dierenpark

Vrouwen zijn de baas

Net als bij de Aziatische olifanten staat er bij de Afrikaanse olifant een dame aan het hoofd van de familie: de matriarch. Zij is de oudste van de kudde. De kudde is altijd een familiegroep en die bestaat uit de matriarch, haar zussen, dochters en nichtjes. En uiteraard de kleinkinderen. Als mannetjes 12 jaar oud zijn, verlaten ze de groep op zoek naar een vrouwtje om te dekken. Soms zwerven ze alleen rond, soms sluiten ze zich aan bij een andere familie en vaak vormen ze vrijgezellengroepjes. Want samen ben je het meest veilig. Vrouwtjes zijn overigens in staat om kleintjes te krijgen vanaf hun dertiende levensjaar. De dracht duurt zo’n 22 maanden. Een koe krijgt één kalfje per keer, welke zeer harig ter wereld komt. Het kalf blijft zo’n drie jaar melk bij de moeder. Safaripark Beekse Bergen

Safaripark Beekse Bergen

Water, zand en modder

Afrikaanse olifanten gaan heel graag in bad. Het zijn dan ook heel goede zwemmers. Maar als water schaars is, dan is het niet altijd mogelijk om een waterbad te nemen. Om hun huid te beschermen tegen ongedierte en de brandende zon, nemen olifanten daarom ook graag een zandbad of een modderbad. Naargelang de kleur van de grond en klei in een gebied, kan een olifant daardoor witter, roder of bruiner eruit zien. Bij een zandbad rolt een olifant wel eens door het zand of gooit ze met de slurf zand over zich heen. Hierdoor krijgt de Afrikaanse olifant een beetje een stoffig uiterlijk, maar is ze wel beschermd tegen de zonnestralen. Ouwehands Dierenpark

Safaripark Beekse Bergen | Ouwehands Dierenpark

Beschermd in het wild

Net als de Aziatische olifant heeft de Afrikaanse olifant het zwaar. Ze hebben niet echt natuurlijke vijanden; leeuwen, hyena’s en andere roofdieren weten wel beter dan te dicht in de buurt van een olifant te komen. Mensen daarentegen vormen de grootste bedreiging van de olifant. Er wordt namelijk gejaagd op deze dieren voor hun slagtanden. Gelukkig zijn er veel projecten opgezet in Afrika waarbij de olifanten worden beschermd. Zo leven ze vooral in reservaten en zijn er rangers die de olifanten tegen stropers beschermen. Ouwehands Dierenpark

Afrikaanse olifanten in de dierentuin

Er zijn in Nederland twee dierentuinen waar je de Afrikaanse olifant kan bewonderen. We zien vooral de Aziatische olifanten in de dierentuinen. Om de soort in stand te houden, nemen de Europese dierentuinen – en dus ook de Nederlandse dierenparken – deel aan het Europees Fokprogramma voor de Afrikaanse olifant. Ook dragen de dierenparken hun steentje bij aan het behoud van de soort door middel van educatie en informatie aan de bezoekers en de mensen in Afrika. Dit doen zij voornamelijk dankzij giften en donaties aan hun eigen natuurbehoudfondsen. In Goed Doel van deze maand ga ik daar meer over vertellen. Safaripark Beekse Bergen

Afrikaanse olifanten wonen in:
Ouwehands Dierenpark | Safaripark Beekse Bergen


Ouwehands Dierenpark | Safaripark Beekse Bergen

Ontbreken er dierentuinen in dit lijstje waar Afrikaanse olifanten te bewonderen zijn? Laat het mij weten door middel van een berichtje via het contactformulier of een reactie onder dit artikel. Het gaat hier alleen om dierentuinen in Nederland.