Dat Rembrandt van Rijn veel schilders heeft opgeleid, dat is een feit. Eén van die leerlingen heet Nicolaes Maes (1634-1693), een veelzijdig kunstschilder die de kneepjes van het vak zeker beheerste en uitgroeide tot een ware Hollandse Meester. Ruim 30 schilderijen uit zijn oeuvre zijn nu te bewonderen in het Mauritshuis in Den Haag. Het is zelfs de eerste internationale overzichtstentoonstelling waarin deze kunstenaar geheel uit de schaduw treedt van Rembrandt en helemaal tot zijn eigen recht komt. (foto: Mauritshuis - De luistervink, c.1656)
Bijzonder kunstenaar
Nicolaes Maes werd in 1634 geboren in Dordrecht, maar leerde in Amsterdam dus de fijne kneepjes van het schildervak bij Rembrandt in het atelier. Onder de bezielende leiding van zijn leermeester startte Maes met het schilderen van Bijbelse taferelen. Hij gebruikte daarbij de invloeden van zijn leermeester qua kleuren en het spelen met het licht. Maes was zelfs zo bedreven in het schilderen van deze taferelen, dat veel van zijn werken werden toegeschreven aan Rembrandt zelf. Toch is dit later door veel onderzoekers recht gezet.
Vernieuwend kunstenaar
Hoewel hij leerde van Rembrandt, bracht hij al snel zijn eigen inbreng en gevoelens mee in zijn werk. Zo was Nicolaes Maes erg geïnteresseerd in het vastleggen van huiselijke taferelen. Hij was een ware pionier als het om het weergeven van binnenruimtes ging. En uiteraard de originele voorstellingen van het dagelijks leven. Hij inspireerde op zijn beurt weer meesters als Pieter de Hooch en Johannes Vermeer, want ook zij waren bezig met het vastleggen van uitgewerkte interieurs en ingenieuze doorkijkjes.
Vrouwen in de hoofdrol
Hoewel vrouwen in de 17de eeuw veelvuldig werden geportretteerd, was het toch wel nieuw hoe Nicolaes Maes de dames in zijn schilderijen neerzette. Ze waren vaak verdiept in het huiselijk werk, kwamen net terug van de markt met boodschappen, luisterde stiekem anderen af of waren aan het kantklossen. Jonge en oudere vrouwen passeren de revue in zijn werken. Daarbij schuwt hij niet een bepaalde ondeugendheid. Vooral zijn categorie ‘luistervinken’ laten een ondeugende kant van de maatschappij zien. Een vrouw des huizes bijvoorbeeld die de dienstmeid en haar liefje afluistert, terwijl ze de toeschouwer aankijkt en tot stilte maant. Deze spannende, intieme kant van de Gouden Eeuw en de verstilde, monumentale weergave van de dames, maken het oeuvre van Nicolaes Maes extra bijzonder.
Portretschilder
Naast het vastleggen van het dagelijks leven, was Nicolaes Maes ook een echte portretschilder. Hier verdiende hij een goed belegde boterham. Geen wonder dat er verschillende portretten zijn opgenomen in deze overzichtstentoonstelling. Zijn bijzondere manier van schilderen en oog voor details, geven de portretten een speels en vrolijk karakter. Bovendien zijn de portretten niet altijd even alledaags, waardoor ze extra bijzonder worden.
Nicolaes Maes in het Mauritshuis
De tentoonstelling Nicolaes Maes – Rembrandts veelzijdige leerling is te zien vanaf 17 oktober tot en met 19 januari 2020 in het Mauritshuis te Den Haag. Voor meer informatie, tickets en openingstijden kijk je op
Mauritshuis.nl. Voor het bezoeken van deze tentoonstelling betaal je geen toeslag.
Dit lijkt mij een mooie tentoonstelling
BeantwoordenVerwijderen