Dier van de Maand Vale gier

Onbegrepen vogels, dat zijn vale gieren (en alle gieren eigenlijk) wel een beetje. Ze hebben hun uiterlijk wellicht niet mee, met bruine veren en een nagenoeg kaal koppie. En dan dat haakje aan het uiteinde van de snavel… Vale gieren zijn heel belangrijk voor het Europese ecosysteem. Jawel, ze leven gewoon in Europa en ze helpen als aaseters mee om karkassen op te ruimen. Dit doen zij vaak in samenwerking met andere soorten gieren. Bijzonder nietwaar. Om een onbegrepen vogel meer begrip te geven, is de vale gier dit keer het Dier van de Maand. (foto’s: Berry de Nijs/Writing Berries) DierenPark Amersfoort

Uiterlijke kenmerken vale gier

De vale gier herken je aan zijn witte kop en hals met heel kleine veertjes. De verenkraag is ook wit, terwijl de rest van het verenpak zandkleurig tot donkerbruin van kleur is. Jonge vale gieren herken je aan een bruine kraag en donkere veren. Volwassen dieren hebben donker bruine tot zwarte slagpennen en staartveren. Voor een vogel heeft een vale gier relatief korte poten. De spanwijdte echter kan 2,4 tot 2,8 meter bedragen! Hij kan 6 tot 11 kilo zwaar worden en is 95 tot 110 centimeter lang. Wist je dat de vale gier hierdoor een van de grootste vliegende vogels ter wereld is? DierenPark Amersfoort

Safaripark Beekse Bergen

Gieren van de Oude Wereld

De vale gier behoort tot de orde ‘Gieren van de Oude Wereld’. Dit gieren die in de Oude wereld wonen, zoals in Europa en het Midden-Oosten. Deze gieren zijn familie van de havikachtigen en bestaan uit verschillende soorten die niet direct met elkaar verbonden zijn. Dat is anders dan de gieren van de Nieuwe Wereld, deze in Noord- en Zuid-Amerika woonachtige gieren vormen één familie.
DierenPark Amersfoort

Leefgebied vale gier

De vale gier is woonachtig in Zuidwest-Azië, Noord-Afrika, het Arabisch Schiereiland en in Zuid-Europa. Vale gieren zijn vooral in Spanje, Portugal, Frankrijk en de Balkan te vinden. Het leefgebied van vale gieren is zo’n 10 miljoen vierkante kilometer en bestaat vooral uit bergachtige gebieden in dorre, redelijk kale en boomloze streken. Kliffen zijn favoriet bij de gier. Vooral om te rusten en om een nest te bouwen. Dit doen zij het liefst in de bergen zelf en langs steile kliffen. Wist je trouwens dat de vale gier ook zo nu en dan Nederland en België aandoet? Dit gebeurt niet vaak en meestal komt de vale gier even in zijn upje buurten.

DierenPark Amersfoort

Speuren naar voedsel

Gieren zijn roofvogels, maar wel net even anders. Ze eten namelijk aas. Als aaseter dood je je eigen voedsel dus niet, maar moet je wachten totdat je een gestorven dier in het wild tegenkomt. Dit kunnen runderen zijn, maar ook schapen en berggeiten. Vale gieren hebben ontzettend goede ogen! Vanuit de lucht zien de gieren hun hapje door goed te speuren. Heel soms jagen vale gieren, maar alleen bij voedselschaarste en als een dier al gewond of ziek is. Gieren jagen en eten samen, want zo een maaltijd kun je best samen delen. Vale gieren eten de zachte delen op, dus de spieren en ingewanden. Hier komt de lange nek van de vale gier goed van pas; hij kan zijn nek helemaal uitstrekken in het kadaver, zodat hij zijn verenkleed niet vies hoeft te maken. Als de zachte delen op zijn, dan is het de buurt aan andere gieren die gespecialiseerd zijn in taaiere delen of juist voor het schoonpikken van de botten.

DierenPark Amersfoort

Voortplanting en broedtijd vale gier

Vale gieren leven graag in groepen. Ook tijdens de broedtijd komen de dieren samen in een grote kolonie. De nesten liggen wel twee meter uit elkaar en kom niet in de buurt van de nest van een ander, want dan word je weggejaagd. Maar verder is het een gemoedelijke gemeenschap. Een mannetje en vrouwtje vormen een paar voor het leven en krijgen gemiddeld één ei per jaar. Zowel de vader als de moeder broedt op het ei. Nadat de kleine uit het ei is gekropen, blijft deze een half jaar veilig bij de ouders in het nest voordat hij of zij de wijde wereld in trekt. Dat broeden duurt overigens 45 dagen en het is mogelijk dat vale gieren tussen januari en september een jong krijgen.Safaripark Beekse Bergen

Niet bedreigd in het wild

De vale gier wordt niet met uitsterven bedreigd, volgens de rode lijst van de IUCN. Toch gaat het op veel plekken in Europa niet goed met de populatie van deze aaseter. Dat komt doordat boeren kadavers vergiftigen om zo roofdieren te doden die te dicht bij hun vee komen. Maar… de grote opruimers van de natuur – de vale gier – gaat daar ook aan dood. Daarnaast is er soms weinig te eten, omdat boeren hun kadavers niet laten liggen en er minder vee in het berglandschap woont. Maar wist je dat er ook op vale gieren wordt gejaagd door stropers? Al met al gaat het dus in Europa niet zo goed met de populatie. Gelukkig zetten verschillende organisaties zich samen met de dierentuinen van Europa in om de Balkan en Pyreneeën weer van vale gieren (en andere gieren) te voorzien. Dit gaat onder meer door middel van educatie, het opsporen van stropers en het voorkomen van vergiftiging. Maar ook door dieren die in dierentuinen worden geboren, weer uit te zetten in het wild. DierenPark Amersfoort

Vale gier in de dierentuin

Hoewel gieren in het algemeen in verschillende dierenparken te bewonderen zijn, zijn vale gieren in slechts vier dierentuinen in Nederland te zien. Deze vier parken werken sowieso mee aan het Green Balkans project via de verschillende natuurbehoudfondsen van de parken zelf. Het is overigens een aanrader om een gier in vrije vlucht te zien, zoals tijdens de presentatie in Beekse Bergen. Of wandel een eindje met ze op in vrije vlucht volière Snavelrijk van DierenPark Amersfoort. Dan pas zie je namelijk hoe mooi en indrukwekkend vale gieren zijn. DierenPark Amersfoort

Vale gieren wonen in:
ARTIS | DierenPark Amersfoort | Dierenrijk | Safaripark Beekse Bergen

DierenPark Amersfoort

Ontbreken er dierentuinen in dit lijstje waar vale gieren te bewonderen zijn? Laat het mij weten door middel van een berichtje via het contactformulier of een reactie onder dit artikel. Het gaat hier alleen om dierentuinen in Nederland.