De verpleegsterhaai ziet er heel gemoedelijk uit als hij zo op de bodem van het aquarium ligt te chillen. Het was de eerste grotere haai die ik vorig jaar ging bekijken na de eerste Shark Week en dat vond ik toch wel een beetje spannend. Maar nadat ik op een gegeven moment op een bankje naast het raam kon gaan zitten kijken, zag ik ineens een heel ander dier. Ik zag een rustig ademende vis, waarbij de kieuwen op een heel regelmatig en gemoedelijk tempo bewogen. De liefde voor haaien was ineens aangewakkerd. En daarom mag de verpleegsterhaai deze week niet ontbreken. Al doet deze jager zijn naam niet echt eer aan. (foto’s: Berry de Nijs/Writing Berries, allen gemaakt in Diergaarde Blijdorp) Uiterlijk verpleegsterhaai
De verpleegsterhaai hoort tot de zogeheten bakerhaaien. Dit zijn bodemhaaien die dus vooral op de bodem van de zee leven. Het liefst in ondiepere wateren. De verpleegsterhaai is vrij plat, zodat ze goed op de bodem kan liggen. De bek ligt meer richting de buik dan de kop, onder het lichaam (net als bij roggen zeg maar). De bek bevat twee korte baardharen die worden gebruikt voor het opsporen van voedsel. In verhouding heeft de verpleegsterhaai best grote zijvinnen. De rugvinnen zitten dichtbij elkaar, redelijk dichtbij de staart. De verpleegsterhaai is grijsbruin van kleur. Jonge verpleegsterhaaitjes hebben een stippenpatroon op de huid die later verkleurt naar de grijsbruine kleur.Leefgebied verpleegsterhaai
De grote verpleegsterhaai leeft graag vlakbij de kust in tropische wateren in riffen, mangroves en zandvlaktes. Je vindt ze in de Atlantische Oceaan bijvoorbeeld langs de kust vanaf Rhode Island tot het zuiden van Brazilië, van Kameroen tot Gabon en in de Grote Oceaan van de Baja California tot Peru. Ook rond de eilanden van het Caribisch gebied komen deze verpleegsterhaaien voor. Kliffen en rotsspleten zijn ideaal voor deze haai om in te slapen.
Waar komt de naam vandaan?
De naam verpleegsterhaai doet je wellicht denken aan een haai die voor anderen zorgt. Misschien zuigen ze wel wondjes uit of maken ze die schoon bij soortgenoten? Nee, dat is niet waaraan deze haai zijn naam dankt. Het heeft met de vertaling van de Engelse benaming voor deze haaiensoort te maken. De verpleegsterhaai heeft in de bek enorme zuigkracht. En het geluid dat daarbij vrijkomt, klinkt als dat van een smakkende, zogende baby. Zogen in het Engels is ‘nursing’ of ‘to nurse’. Wij kennen het Engelse woord ‘nurse’ ook vertaald als ‘verpleegster’. En daarom noemen wij deze bakerhaai verpleegsterhaai. Ze staan ook vaak bekend onder de naam voedsterhaai, wat dan weer beter aansluit op de naam nursingshark.Familie van…
De verpleegsterhaai is een zogeheten bakerhaai, oftewel een haai die op de bodem leeft. Bakerhaaien zijn onder meer de kleine verpleegsterhaai (ook wel kleine zusterhaai genoemd) en de luipaardhaai (ook bekend als zebrahaai). Deze bodembewoners kunnen gewoon op de bodem liggen slapen. Ze hebben namelijk een ander ademhalingssysteem dan hun andere haaienfamilieleden. Overigens slapen de verpleegsterhaaien overdag en dan het liefste in grote groepen (tot 40 stuks) bij elkaar. Een kluwen haaien dus. ’s Nachts gaan ze in hun eentje op jacht.
Op het menu van de verpleegsterhaai
Als de verpleegsterhaai ’s nachts op rooftocht gaat, dan gaan ze vooral op zoek naar kreeften, week- en manteldieren, pijlstaartroggen, zeeslangen en andere vissen. Ze jagen vaak op vissen die slapen, omdat die overdag te snel voor de verpleegsterhaai zijn. De mond is niet zo groot, maar dankzij de zuigkracht krijgen ze ook grote prooien zo naar binnen, in de grote keelholte. Naast een visje op het menu, houdt deze haai ook van koralen en algen. Deze laatste grazen ze van rotsen.Eierlevendbarend
Net als veel andere haaiensoorten, zijn verpleegsterhaaien eierlevendbarend. Ze leggen dus eieren in hun buikholte die daar worden bevrucht. Vervolgens broeden de haaien hun eieren uit en werpen telkens enkele jongen. De paartijd ligt in juni en juli, het vrouwtje kent een dracht van zo’n zes maanden. Daarna werpt ze meestal 20 tot 30 jongen. Die kunnen variëren van 10 tot en met 30 centimeter groot. Soms worden de kleintjes meteen opgegeten (door moeder of andere roofvissen in de buurt). De eierstokken van de verpleegsterhaai heeft 18 maanden nodig om weer nieuwe eieren te produceren. Ieder vrouwtje kan daarom slechts om de twee jaar weer nieuwe kleintjes werpen.
Verpleegsterhaaien in de dierentuin
De kleine verpleegsterhaai zwemt rond in het aquarium van ARTIS en SEA LIFE Scheveningen. De gewone verpleegsterhaai is te vinden in Diergaarde Blijdorp. En zoals je ziet is dat de plek waar ik toch de meeste foto’s heb gemaakt van deze zeer relaxte haai. In de haaientunnel van het Oceanium ontdekte ik pas hoe rustig en mooi deze vissen zijn. Ik werd haast gehypnotiseerd door het rustige bewegen van de kieuwen… Wist je trouwens dat deze haaiensoort in het wild de aanduiding ‘Kwetsbaar’ heeft gekregen op de rode lijst van de IUCN. Er wordt op ze gejaagd voor hun huid, wat populair is voor leer, en voor hun vlees. De lever wordt gebruikt om olie van te maken. Omdat deze haaiensoort traag voortplant, komen er jaarlijks niet genoeg bij. Aquaria en dierentuinen helpen de soort in stand te houden.ARTIS | Diergaarde Blijdorp | SEA LIFE Scheveningen
Zijn er nog andere dierentuinen en aquaria in Nederland waar verpleegsterhaaien (ook de kleine variant) wonen die ik niet heb genoemd in dit artikel? Stuur mij dan even een berichtje en ik voeg het toe!
Geen opmerkingen:
Een reactie posten
Bedankt voor je reactie! Reacties worden altijd eerst beoordeeld voordat ze worden geplaatst. Het kan dus even duren voordat je je reactie hier terugziet. Omdat ik graag een persoonlijk antwoord geef worden anonieme berichten op artikelen niet geplaatst.