maandag 10 februari 2020

Dier van de Maand: Europese bruine beer

Ik hou van beren. Beren zijn prachtig om te zien. Hoe ze lopen, rennen, vissen, snuffelen met die grote neus en natuurlijk hoe ze zwemmen. Zo kan ik uren bij de beer in Amersfoort voor het raam staan kijken hoe hij in zijn overkapte verblijf met dennenbomen bezig is. Of zet mij in het Berenbos van Ouwehands Dierenpark en ik kan wel blijven fotograferen en staren naar deze prachtige dieren. Overigens hou ik van veel berensoorten, maar om het Dier van de Maand enigszins te beperken, staat vandaag de Europese bruine beer centraal. Een prachtig, groot dier die er knuffelig uitziet, maar dat zeker geen knuffelbeer is. (foto’s: Berry de Nijs/Writing Berries – DierenPark Amersfoort)

Kenmerken van de Europese bruine beer

De Europese bruine beer is een ondersoort van de gewone bruine beer. Qua uiterlijk verschillen ze niet veel van elkaar, het enige verschil zit eigenlijk in leefgebied (maar daar vertel ik straks meer over) en de kleur van de vacht. De Europese bruine beer is imposant om te zien. Een volwassen mannetje wordt al snel 1 meter 70 tot 2 meter 20 lang! Een vrouwtje blijft kleiner, maar kan gemakkelijk de 2 meter aantikken qua lengte. Ze blijft alleen wel lichter dan een mannetje en heeft een iets tengerder bouw. Bruine beren hebben een kort staartje van 6 tot 21 centimeter lang. De nagels zijn lang, zodat hij goed kan graven. Ze hebben een lange neus en kleine ronde oortjes. De vacht van de Europese bruine beer varieert in kleur en kan lichtgelig/blond, grijs, lichtbruin, donkerbruin en zelfs zwart kleuren. Bruine beren buiten Europa zijn over het algemeen licht tot diep donkerbruin van kleur. (Landgoed Hoenderdaell)

Gevarieerd menu

Europese bruine beren eten graag bessen en andere vruchten, maar ook noten, honing (uiteraard), kruiden, grassen, de bast van een boom en wortels staan op het menu. 85% van alles wat een beer eet is plantaardig, maar larven, insecten, aas en soms een visje schuwt de beer ook niet. Mocht er heel weinig te eten zijn, dan wil de Europese bruine beer nog wel eens jagen op hoefdieren, waaronder elanden, reeën en zelfs schapen. (Ouwehands Dierenpark)

Wat je van beren leren kan…

De neus is overigens voor een beer heel belangrijk. Beren kunnen namelijk ontzettend goed ruiken. Zo is het mogelijk om te ruiken waar zijn volgende maaltje vandaan komt, maar ook uit de buurt te blijven van mensen en andere beren in of rondom zijn territorium. Het leefgebied van beren overlapt elkaar meestal met andere vrouwtjes en zelfs mannetjes. De rivaliteit is meestal niet groot en beren tolereren elkaar in elkaars gebied. De neus helpt ze weer om een partner te vinden of om juist bij rivaliserende beren uit de buurt te blijven. En dankzij hun reukvermogen weet mamabeer ook waar haar welpjes zijn en andersom. Ook broers en zussen herkennen elkaar dankzij de geur. Beren zijn graag op zichzelf aangewezen, maar vinden het ook wel goed om bij elkaar te zijn. Welpjes blijven tot drie-en-een-half jaar bij hun moeder. Daarna trekken broers en zussen nog wel eens een tijdje samen op, voordat hun wegen zich scheiden. (Dierenrijk)

Ouwehands Dierenpark | DierenPark Amersfoort

Wel of geen winterslaap

Houden Europese bruine beren nu wel of geen winterslaap? Het antwoord luidt: ze houden winterrust. Het liefst in een ondergronds hol of in een grot. De beer bedekt zijn winterhuisje met twijgen en mos. Ook bladeren en takken worden naar binnen gesleept om een lekker warm huis te creëren. De Europese bruine beer eet zich goed vol voor de winterrust en blijft dan eigenlijk gewoon binnen. Tijdens de winterrust worden vaak de welpjes in het hol geboren. Hier blijven zij dan met hun moeder tot de lente is aangebroken. Baby beertjes worden blind en kaal geboren. In het warme kraamhol hebben ze alle tijd om op te groeien.

DierenPark Amersfoort | Ouwehands Dierenpark

Leefgebieden van de bruine beer

Zoals al in de naam van deze bruine berensoort verstopt zit, komt de Europese bruine beer vooral voor in Europa. Het liefst verstopt de beer zich in gebieden waar weinig mensen zijn. Bergen en bossen zijn hierbij favoriet, maar soms is een alpenweide of uitgestrekte toendra ook een goede plek om als beer te vertoeven. De Europese bruine beer vind je in Scandinavië, Rusland, Albanië, maar ook Tsjechië, Slovenië en Oostenrijk. De Karpaten en de Pyreneeën zijn ook favoriet bij de Europese bruine beer. Er zijn zelfs populaties gevonden rondom Griekenland en soms wandelt er een beer door Duitsland en Estland. (Dierenrijk)

Ouwehands Dierenpark | DierenPark Amersfoort

Kwetsbaar in het wild

Het jagen op bruine beren gebeurt helaas nog veel te veel, waardoor deze grote dieren met uitsterven worden bedreigd. Zo worden ze gestroopt voor hun huid en vacht, maar ook voor hun vlees. Soms worden ze doodgeschoten door boeren, die bang zijn dat de beer te dicht bij hun vee of oogst komt. Helaas worden er ook nog steeds beren gevangen voor illegale ‘entertainment’. Door veel projecten van onder meer het WNF en lokale natuurbeschermingsinstanties begint de bruine berenpopulatie in het wild zich weer te herstellen. Beren die onheus worden behandeld voor het vermaak van mensen worden zo snel mogelijk in beslag genomen en een zo normaal mogelijk berenleven teruggegeven. Zoals in het Berenbos van Ouwehands Dierenpark, waar diverse beren met een verleden dankzij Bears in Mind weer lekker beer kunnen zijn. (Ouwehands Dierenpark)

Bruine beren in de dierentuin

Bruine beren in de dierentuin delen soms een verblijf met andere beren, soms delen ze het met wolven – net zoals in het wild beren en wolven vaak een bos delen – en soms wonen ze lekker op zichzelf. Veel bezoekers van een dierentuin vinden het zielig dat een beer alleen woont, maar dat is het niet. Beren zijn graag op zichzelf en vermaken zich prima zonder soortgenoten. Zolang ze maar een hol hebben om zich in te verstoppen, er water aanwezig is om een bad te nemen en genoeg ruimte voor een wandelingetje. (DierenPark Amersfoort)

Je vindt bruine beren overigens in:
Dierenrijk | Landgoed Hoenderdaell |
Ouwehands Dierenpark

Landgoed Hoenderdaell

* edit: sinds 18 februari 2020 wonen er helaas geen Bruine Beren meer in DierenPark Amersfoort.

Ontbreken er dierentuinen in dit lijstje waar Europese bruine beren te bewonderen zijn? Laat het mij weten en laat een berichtje achter via het contactformulier of geef een reactie onder dit artikel. Het gaat hier alleen om dierentuinen in Nederland.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten

Bedankt voor je reactie! Reacties worden altijd eerst beoordeeld voordat ze worden geplaatst. Het kan dus even duren voordat je je reactie hier terugziet. Omdat ik graag een persoonlijk antwoord geef worden anonieme berichten op artikelen niet geplaatst.