Rembrandt van Rijn: kunstenaar, rebel en magiër

Het zal je inmiddels niet ontgaan zijn dat dit jaar Rembrandt van Rijn in de spotlight staat bij diverse musea in Nederland. Maar het gaat verder dan dat. Zo houdt het Rijksmuseum een kunstwedstrijd en zien we iedere week bij het programma Project Rembrandt kunstenaars in spe die in de voetsporen van een van ’s Neerlands beroemdste schilder willen treden. Ook ik ben in de ban van Rembrandt – dat was ik altijd al, maar nu kan ik mij er helemaal in onderdompelen – en zal de komende tijd met regelmaat iets over deze schilder schrijven. Het meeste zal gaan over de tentoonstellingen, daarom neem ik vandaag de tijd om iets meer over Rembrandt zelf te vertellen. (foto: Berry de Nijs/Writing Berries - zelfportret als de apostel Paulus, 1661, Rijksmuseum Amsterdam)

Rembrandt van Rijn

We kennen hem allemaal gewoon als Rembrandt. Een van de weinige schilders die we overigens bij de voornaam noemen. Voluit heet hij Rembrandt Harmenszoon van Rijn. Hij werd op 15 juli 1606 in Leiden geboren en overleed in Amsterdam op 4 oktober 1669. Naast schilder was hij ook beroemd etser en tekenaar. Veel van deze etsjes en tekeningen zijn bewaard gebleven, maar erg kwetsbaar, waardoor ze maar zelden of in korte periodes worden tentoongesteld. Tijdens zijn leven maakte Rembrandt zo’n 300 schilderijen, 300 etsjes en 2.000 tekeningen! Kenmerkend voor zijn stijl is het spel van licht en donker. Dat maakt de voorstellingen extra spannend en je wordt als kijker in het schouwspel getrokken. Rembrandt heeft een heel eigen stijl, ook als het gaat om kleurgebruik. Hij schilderde veel zelfportretten en portretten van zijn vrouw Saskia van Uylenburgh, zoon Titus en zijn huidhoudster/vriendin Hendrickje Stoffels. Met zijn werk verdiende Rembrandt zijn brood, maar hij handelde ook in kunst van tijdgenoten. Tijdens zijn leven had hij veel leerlingen die werken van de meester kopieerden als studiemateriaal.

Rembrandtjaar

Dit jaar herdenken we de meester, omdat hij dit jaar 350 jaar geleden is overleden. Volgens liefhebbers kun je niet vaak genoeg een Rembrandtjaar houden, want het oeuvre van deze man is zo indrukwekkend. Ook ontdekken kenners en liefhebbers steeds meer over de schilderijen. Dat komt onder meer door de nieuwste onderzoekstechnieken. Taco Dibbets van het Rijksmuseum, noemt Rembrandt een rebel, omdat hij in die tijd een van de weinige kunstenaars was die durfde in te gaan tegen zijn leermeesters. Kris Callens van het Fries Museum noemt hem weer een psycholoog, omdat hij je op een andere manier naar de wereld laat kijken. Emilie Gordenker van het Mauritshuis typeert Rembrandt als een kunstenaar die zich richt op de echte mens. En juist dat spreekt ons zo aan. En Meta Knol van Museum De Lakenhal vindt hem een magiër die kan toveren met kwast en verf.

Veel tentoonstellingen

Het Rembrandtjaar wordt dan ook gevierd met vele activiteiten, lezingen en natuurlijk speciale tentoonstellingen. Ik zet deze eens even voor je op een rijtje:

Museum het Rembrandthuis heeft dit jaar drie verschillende tentoonstellingen die aansluitend aan het bezoek van Rembrandt zijn huis te bezichtigen zijn.
Tot en met 19 mei: Rembrandt’s Social Network
7 juni tot en met 1 september: Inspired by Rembrandt
21 september tot en met 16 februari 2020: Laboratorium Rembrandt

Fries Museum vertelt tot 17 maart aanstaande over de liefde in de Gouden Eeuw tijdens de tentoonstelling Rembrandt & Saskia.

In het Mauritshuis is nu tot en met 15 september de tentoonstelling Rembrandt en het Mauritshuis te bezichtigen. Vanaf 20 juli komt daar nog Hallo Rembrandt! bij.

Het Rijksmuseum brengt alle schilderijen, tekeningen en etsen in eigen bezit bijeen voor de tentoonstelling Alle Rembrandts. Deze tentoonstelling is te zien tot en met 10 juni.

Na een lange verbouwing opent Museum De Lakenhal haar deuren met de tentoonstelling Rembrandt & De Gouden Eeuw die te zien zal zijn van 20 juni tot en met 3 oktober. En van 3 november tot en met 9 februari 2020 ben je van harte welkom voor de tentoonstelling Jonge Rembrandt 1624-1634.

Het is misschien maar één schilderij, maar wel een heel indrukwekkend schilderij dat het Joods Historisch Museum laat zien. Het schilderij is te bezichtigen van 13 september tot en met 10 november.

In het kader van de Gouden Eeuw presenteert Museum Prinsenhof Delft een andere meester uit die tijd, namelijk Pieter de Hooch. De tentoonstelling Pieter de Hooch in Delft, uit de schaduw van Vermeer is te zien van 11 oktober tot en met 16 februari 2020.

Het Scheepvaartmuseum heeft ook nieuwe tentoonstellingen rondom de Gouden Eeuw. Republiek aan Zee en Cartografie & Curiosa heten deze twee tentoonstellingen die de werken van het museum meer aandacht gaan geven. De Gouden Eeuw staan hierbij centraal. De looptijd van deze tentoonstellingen is zo’n 5 jaar.

Dit zijn slechts de museumactiviteiten. Wil je nog veel meer beleven rondom Rembrandt? Kijk dan op Rembrandt-2019.nl en bepaal zelf of je hem slechts een kunstenaar of ook een rebel en magiër vindt.

Lees ook:

Rembrandt & het Mauritshuis: tentoonstelling vol verhalen | Rembrandthuis: op visite bij de meester