maandag 14 maart 2022

Dier van de Maand Cheeta

Ze zijn razendsnel, als het moet, om een prooi te vangen. De rest van de tijd rust de cheeta om zo zijn krachten te sparen. Het is een bijzondere katachtige om te zien. Met zijn kleine kop en grote ogen, lange, slanke lichaam en lange poten. Ik vind ze schitterend. Zo heb ik voordat hij ging verhuizen, vaak bij cheeta Tyke in DierenPark Amersfoort gestaan, op zoek naar een glimp van zijn vlekken en mooie kop. In het Amersfoortse park wonen geen cheeta’s meer, maar wel elders in Nederland. Dit snelheidsmonster verdient het om in de spotlight van Dier van de Maand te staan. (foto’s: Berry de Nijs/Writing Berries) Safaripark Beekse Bergen


Koninklijke Burgers’ Zoo

Uiterlijke kenmerken cheeta

De cheeta is een rank gebouwde kat, met spieren voor een explosieve sprint. Alles aan dit dier is aerodynamisch met een krachtige borst, lange staart en zeer lange poten vol afzetkracht. De botten van de cheeta zijn flexibel en licht van gewicht, zodat hij nog sneller kan rennen. Ook bijzonder is dat in verhouding zijn longen en hart zeer groot zijn. De cheeta (ook bekend als jachtluipaard) heeft een kleine kop, kleine oren en grote, oranjekleurige ogen. Verder heeft hij zwarte strepen die vanuit de ooghoeken naar beneden lopen. Dit worden traansporen genoemd. Op de kop zitten wel wat zwarte vlekken, maar je vindt ze vooral op de rest van het lichaam. De staart heeft stippen en eindigt in strepen met een zwart kwastje. De vacht is lichtgeel van kleur en kan soms iets donkerder zijn of juist lichter. Bij welpjes en jonge dieren zijn er manen te zien over de nek en schouders. Deze verdwijnt vaak bij oudere dieren. Een volwassenen cheeta kan tussen de 35 en 65 kilo wegen, 1,1 tot 1,5 meter lang worden met een staartlengte tussen de 65 en 90 centimeter. Het dier wordt ongeveer 80 centimeter hoog. Dierenrijk

ZooParc Overloon | Koninklijke Burgers’ Zoo

Panter, jaguar, jachtluipaard

De panter, jaguar en cheeta zijn allemaal gelig van kleur, versierd met vlekken. Maar toch zijn ze allemaal anders. Je kan ze makkelijk uit elkaar houden als het gaat om lichaamsbouw: de cheeta is veel slanker en heeft lange dunne poten, de jaguar en het luipaard (of panter) hebben een stevige bouw. Het vlekkenpatroon van de cheeta is ook een stuk simpeler. Daarnaast is de cheeta de enige die de zogeheten traansporen langs de neus vanuit de ogen heeft lopen. ZooParc Overloon

Leefgebied cheeta

De cheeta kende ooit een prachtig groots uitgestrekt leefgebied in Afrika, het Midden-Oosten en zelf India. Echter is het leefgebied de laatste jaren verkleind naar Afrika en Iran. De cheeta houdt vooral van gebieden met veel hoog gras, genoeg prooidieren en een open terrein zodat hij lekker kan rennen. Het hoge gras en wat bosjes zijn ideaal om lekker te kunnen sluipen en om karkassen in te verstoppen, zodat hij later ook nog een hapje heeft. Safaripark Beekse Bergen

Dierenrijk | Koninklijke Burgers’ Zoo

Snel, sneller, snelst

De cheeta is het snelste landdier ter wereld. Hoe snel? Wat dacht je van een topsnelheid van 90 tot 100 kilometer per uur. Ze kunnen heel snel accelereren, waardoor ze een prooi heel snel te pakken kunnen krijgen. De cheeta kan echter die topsnelheid niet heel lang volhouden, namelijk zo’n 500 meter (dat is dus 20 seconden lang). Na zo een sprint en een maaltijd heeft de cheeta even 40 minuten nodig om bij te komen. Dat is niet zo gek, want zo een dergelijk sprintje trekken, vraagt enorm veel van het ranke lichaam van de cheeta. Koninklijke Burgers’ Zoo


ZooParc Overloon

Voortplanting en welpjes krijgen bij de cheeta

Cheeta’s wonen graag in kleine familiegroepjes samen, maar mannetjes trekken er op een gegeven moment wel alleen op uit, op zoek naar een vrouwtje om mee te paren. Na het paren scheiden hun wegen meestal weer. De dracht duurt ongeveer 90 dagen, waarna de moeder twee tot vijf welpjes krijgt. Ze bevalt vaak in het hoge gras (uit het zicht van roofdieren) of in een oud hol. Na de geboorte verplaatst ze de kleintjes vaak, om zo ook uit de poten en kaken van mogelijke vijanden te blijven. Welpjes zijn zeer licht van kleur en hebben een zwarte buik en blonde manen. De manen verdwijnen later weer. Het biedt als ze zo klein zijn de beste schutkleuren in het hoge gras. Met twee maanden zijn ze wat meer op kleur gekomen en krijgen ze ook hun kenmerkende vlekken. Welpjes blijven tot twee jaar bij hun moeder. Daarna gaan ze vaak weer hun eigen weg. Soms blijven de jonge dieren dan nog bij elkaar als steun. Burgers’ Zoo

Safaripark Beekse Bergen | Burgers’ Zoo

Bedreigde status in het wild

Jachtluipaarden zijn ingedeeld op de rode lijst van de IUCN als kwetsbaar. Dat houdt in dat ze niet heel erg bedreigd zijn, maar dat er ook niet genoeg in het wild rondlopen. De cheeta heeft ook de beschermde status gekregen van CITES, de organisatie die zich bezig houdt met de illegale handel in bedreigde diersoorten en plantsoorten. Het velletje van de cheeta is namelijk nogal gewild bij bonthandelaren. Dit is een verboden handel en de meeste Afrikaanse landen hebben het doden van de cheeta verboden. In Afrika wordt het dier vooral beschermd door leefgebieden in nationale parken te creëren. Toch is overleven niet vanzelfsprekend, want er verdwijnt leefgebied door veehouders. Daarnaast is er een geringe genetische diversiteit onder de cheeta’s, waardoor ze kwetsbaar zijn voor inteelt en genetische aandoeningen. Lokaal worden er veel projecten opgezet om de cheeta te behoeden voor uitsterven. Safaripark Beekse Bergen

ZooParc Overloon | Burgers’ Zoo

Cheeta in de dierentuin

In Nederland zijn er vier dierenparken waar je van cheeta’s kan genieten. Vaak wonen ze er in familiegroepen en als je geluk hebt, kun je welpjes zien. De meest bijzondere ontmoeting met een cheeta kun je hebben in Safaripark Beekse Bergen, waar je met de auto- en bussafari door een deel van hun verblijf kan rijden. En geloof mij; het is heel indrukwekkend als een cheeta met zijn ranke, snelle lijf op een paar centimeter van je auto paradeert. Safaripark Beekse Bergen

Burgers’ Zoo | Safaripark Beekse Bergen

Cheeta’s wonen in:
Dierenrijk | Koninklijke Burgers’ Zoo | Safaripark Beekse Bergen | ZooParc Overloon

Safaripark Beekse Bergen

Ontbreken er dierentuinen in dit lijstje waar cheeta’s te bewonderen zijn? Laat het mij weten door middel van een berichtje via het contactformulier of een reactie onder dit artikel. Het gaat hier alleen om dierentuinen in Nederland.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten

Bedankt voor je reactie! Reacties worden altijd eerst beoordeeld voordat ze worden geplaatst. Het kan dus even duren voordat je je reactie hier terugziet. Omdat ik graag een persoonlijk antwoord geef worden anonieme berichten op artikelen niet geplaatst.