🦈 Writing Berries SHARK WEEK Haaien in de Noordzee

Bij de naam ‘haai’ denken we meestal aan die grote, witte die vooral in tropische wateren rondzwemt. Maar er zijn veel meer haaiensoorten dan we soms denken. Door dierentuinen en aquaria te bezoeken, ontdek je dat er meer soorten zijn. Zoals de zusterhaai, luipaardhaai en hamerhaai. Maar ook de zwartpuntrifhaai en de citroenhaai zijn prachtige exemplaren. Allen komen al snel voor in meer tropische oceanen. Maar… wist je dat in de Noordzee ook haaien wonen? Ze zijn wellicht niet zo imposant als de grote haaiensoorten, maar minstens zo fascinerend en belangrijk voor het ecologisch evenwicht. In Ecomare, Dolfinarium, SEA LIFE Scheveningen, Zeeaquarium Bergen aan Zee, Deltapark Neeltje Jans, Diergaarde Blijdorp en ARTIS zwemmen deze Noordzeehaaien rond om door ons bewonderd te worden. (foto’s: Berry de Nijs/Writing Berries, Dolfinarium)

Echte Noordzeehaaien

De hondshaai, kathaai, doornhaai en gevlekte gladde haai zijn haaiensoorten die gewoon in de Noordzee en in mindere mate de Waddenzee wonen. Vooral in het westelijke gedeelte van de Noordzee zijn de haaien te vinden. Ze zijn niet gevaarlijk voor de mens en leven vooral van kleine prooidieren, zoals krabbetjes, kleine visjes en dergelijke. In totaal leven er 11 haaiensoorten in de Noordzee. De meeste blijven klein. De grootste, de reuzenhaai, kan met gemak 8 tot en met 10 meter lang worden. ‘Maar,’ zo vertelt Jarco Havermans van Ecomare, ‘deze filtert water en haalt daar zijn voeding uit en heeft dus helemaal geen tanden.’ Ilja van SEA LIFE Scheveningen beaamt dat: ‘Ze zijn dus helemaal niet gevaarlijk voor ons.’


Dolfinarium

Bedreigde roofvissen

De haaitjes in de Noordzee zijn absoluut niet gevaarlijk voor mensen. De mens daarentegen is wel gevaarlijk voor deze haaiensoorten. Bijvoorbeeld door overbevissing en vervuiling. Alle haaiensoorten, dus ook de Noordzeehaaien, planten zich langzaam voort. De dieren zijn al zo lang op aarde, dat ze gewend zijn aan een rustig tempo voor hun ontwikkeling. Hierdoor zijn er steeds minder haaien, al lijkt het met de maatregelen dat de roofvissenstand langzaam weer verbetert. De doornhaai, zo laat Ecomare weten, staat zelfs als ‘kwetsbaar’ op de rode lijst met bedreigde diersoorten van het IUCN. ‘Deze haaien zijn niet opgenomen in een fokprogramma. Voor een zeldzame soort als de doornhaai zou dat wellicht interessant zijn, maar van deze soort zwemmen er maar elf in heel Europa in aquaria rond.’ Monique Timmer van Dolfinarium geeft aan dat voor de Noordzeehaaien er niet echt een Europees fokprogramma is. ‘Binnen Europa is er wel contact tussen de verschillende aquaria voor de uitwisseling van haaien en roggen.’ Uiteraard wordt er wel bijgehouden wat de aantallen zijn en waar bepaalde dieren rondzwemmen. Zo ook in Deltapark Neeltje Jans. ‘Deltapark Neeltje Jans doet niet actief mee met fokprogramma's. Wel is het zo dat als de dieren het naar hun zin hebben er voor nageslacht kan worden gezorgd. Uiteraard hebben wij als dierenverzorgers de taak te letten op eventuele paringen en de zwangerschappen die daar het gevolg van kunnen zijn,’ aldus dierenverzorger aquarium Rebecca Lam.


SEA LIFE Scheveningen

Eikapsels

Wist je dat je langs de Nederlandse kust na een storm eikapsels van Noordzeehaaien en roggen kunt vinden? Soms zitten ze verstrikt in het zeewier, waardoor men denkt dat het een onderdeel van het wier is, maar niets is minder waar. Eikapsels van haaien zijn een soort langwerpige doosjes met twee lange sprieten aan één korte zijde. Met deze ‘sprieten’ maakt de haai het ei vast aan een plant. Eikapsels van roggen hebben vier van deze uitloopsels. Deze eieren worden op de zeebodem gelegd.

Waar je welke Noordzeehaaien kan bewonderen in de Nederlandse dierentuinen en natuurlijk welke andere haaien er in Nederlandse aquaria rondzwemmen, lees je morgen.