Utrecht, Caravaggio & Europa: bijzonder indrukwekkende tentoonstelling

In 1604 leefde de kunstwereld helemaal op. Er werd onder kunstenaars en critici gefluisterd over ene Caravaggio. De schilder werd geroemd om zijn ongekende realisme, zijn nieuwe draai aan bekende thema’s en zijn monumentale schilderwerken waarbij licht en donker een grote rol speelden. Dit trok veel Europese schilders naar Rome, want dat moesten ze niet alleen zien, ze wilden er vooral van leren. Ook de Utrechtse kunstenaars Hendrick ter Brugghen, Gerard van Honthorst en Dirck van Baburen trokken met veel plezier naar Rome om het werk met eigen ogen te zien. Ook jij kan het werk van Caravaggio en zijn volgers uit Utrecht en Europa (de zogeheten caravaggisten) nu in een unieke tentoonstelling komen bewonderen. Kijk, vergelijk, verwonder en gruwel… (foto: Berry de Nijs/Writing Berries – De bevrijding van Petrus, 1624 door Hendrick ter Brugghen, in bruikleen van het Mauritshuis in Den Haag)

Groots en meeslepend

De tentoonstelling vond ik werkelijk groots en meeslepend. Dat heeft te maken met vooral de indrukwekkende grootte van de verschillende schilderijen die deze tentoonstelling sieren. De twee zalen waarin de tentoonstelling te zien is, is opgedeeld in verschillende ruimtes met ieder zijn eigen thema en kleuren. De kleuren van de wanden zijn afgestemd op het thema van de ruimte, waardoor de schilderijen nog meer op de af komen. Ook groots en meeslepend zijn de thema’s van de schilderijen van Caravaggio en zijn volgers. Zo zijn de werken het thema de bespotting van Christus schrijnend om te zien. En wordt de doornenkroon niet zachtzinnig op het hoofd van Jezus geplaatst. Engelen, heiligen, schriftgeleerden en muzikanten worden met een schitterende realiteit aan je gepresenteerd. En dat geldt ook voor de onthoofding van Goliath door David en de onthoofding van Holofernes door Judith. Alsof de schilders er echt bij zijn geweest…

Verhalen in olieverf

Het meest indrukwekkende aan de kunstwerken van Caravaggio en zijn volgers is dat in iedere afbeelding een verhaal wordt vertelt. Als schrijfster wilde ik het verhaal meteen invullen met woorden. Zelfs als je niet bekend bent met de Bijbelse thema’s is het niet moeilijk om er een invulling aan te geven. Wat ik ook erg leuk vond is om de verschillende werken van de diverse kunstenaars met elkaar te vergelijken. Per thema zijn namelijk de schilderijen als een overzicht naast elkaar opgehangen, wat het vergelijken makkelijker maakt. Zo zie je al snel dat bepaalde taferelen in dezelfde kleuren zijn opgezet. Bij Christus en de Schriftgeleerden bijvoorbeeld, draagt het kind altijd rood met donkergroen. En zo zijn er meerdere vergelijkingen te maken. Maar dat is iets wat je het beste zelf kunt gaan ervaren.

Museum etiquette

Er mag tijdens het bezoek gefotografeerd worden. Uiteraard niet met flits. Let wel: niet alle schilderijen mogen op de foto worden gezet. Dit staat keurig bij de omschrijving van het schilderij onder het kunstwerk aangegeven.

Handige informatie

De tentoonstelling Utrecht, Caravaggio en Europa is te zien tot en met 24 maart 2019 in het Centraal Museum aan de Agnietenstraat in Utrecht. Het bijzondere schilderij ‘De graflegging van Christus’ is tot en met 13 januari nog te zien. Daarna wordt deze vervangen voor de Medusa. Voor het bezoek aan de tentoonstelling is een apart ticket met tijdslot nodig. Ook museumjaarkaarthouders betalen een toeslag om de tentoonstelling te mogen bezichtigen. Voor tickets en meer informatie ga je naar CentraalMuseum.nl.