maandag 5 juni 2023

Zonkracht, daar word je blij van!

De zon schijnt! Dat betekent gratis vitamine D, de geluksvitamine, en heerlijke dagen op terrasjes en aan het strand. Ik kan enorm genieten van zonnige dagen. Lekker rondhangen bij het water en de zeehondjes van bijvoorbeeld Ecomare of juist in de schaduw van het bosrijke DierenPark Amersfoort. Ook heerlijk met de voetjes in het zand of slenterend langs de boulevard van Zandvoort… Maar ik kan ook heel gelukkig zijn op mijn fiets crossend door de zomerzon. De zon heeft een bepaalde, vrolijke uitwerking op mens en dier. Maar je moet je er ook goed tegen beschermen. (foto’s: Berry de Nijs/Writing Berries)

Vitamine D

De zon geeft een mens een gelukkig gevoel. Het geeft warmte die diep doordringt in je huid en je een behaaglijk gevoel geeft. In je huid wordt ook dankzij de zon vitamine D aangemaakt. En dat is hard nodig. Vitamine D is een zogeheten vetoplosbare vitamine. Dat houdt in dat het goed opgenomen wordt in het lichaam dankzij vetten die te vinden zijn in boter en vlees. Je vindt vitamine D onder meer in vette vis (zoals haring en makreel), eieren en vlees en het wordt toegevoegd aan boter, bak- en braadproducten. Dat je het zelf aan kan maken in de huid met zonlicht is eigenlijk best bijzonder, want het lichaam maakt zelf niet zoveel vitamines aan. Vitamine D is een belangrijke vitamine voor ons. Zo helpt het calcium op te nemen in het lichaam en dat is goed voor botten en tanden. Daarnaast is vitamine D belangrijk voor je hersenen, weerstand, huid, darmen, gewrichten, spieren en geestelijke gezondheid.

Vitamine D-tekort

Hoewel het lichaam met behulp van de zon zelf vitamine D aanmaakt, is het mogelijk om een tekort te hebben aan deze vitamine in het lichaam. Zelfs wanneer je heel veel buiten bent, bestaat die mogelijkheid. Vooral vrouwen schijnen hier vatbaar voor te zijn, aldus een Britse studie, maar ook mannen kunnen een vitamine D-tekort ervaren. Alle vrouwen hebben een kans op een tekort, maar als je een getinte of donkere huid hebt, is de kans nog groter. Het is dan toch wel belangrijk om vitamine D bij te slikken in de vorm van een supplement. Maar hoe ontstaat dat tekort dan eigenlijk? Bedekkende kleding en UV-licht werende antizonnebrandcrème zijn in veel gevallen de reden. Hierdoor kan het zonlicht niet goed in de huid doordringen en maak je dus minder vitamine D aan.

Smeren tegen verbranding

Het is natuurlijk niet de bedoeling om je huid niet tegen zonnebrand te beschermen, omdat je anders minder vitamine D aanmaakt. Heb je een lichte huid dan zal je snel verbranden en dat geeft heel veel schade aan je huid (nu en later). Daarom is het verstandig een goede zonnebrandlotion te gebruiken. Liefst factor 30 of 50. Smeer je regelmatig in en wees niet te zuinig. Je huid zal door de zon toch wel verkleuren, dat houdt de factor niet tegen. Wel helpt de factor dat je langer in de zon kan zijn, zonder te verbranden. Ieder huidtype heeft zo zijn eigen bescherming nodig. Ben je daar benieuwd naar, lees dan Het zonnetje schijnt - Blijven smeren! er nog even op na.

Zonkracht 1 tot en met 8

Naast de zonkracht die je ervaart als deze gaat schijnen voor je lijf, leden en humeur, wordt de letterlijke UV-kracht van de zon in cijfers uitgedrukt. Zonkracht krijgt het cijfer 1 tot en met 8 in Nederland en geeft aan hoe krachtig de zon is, oftewel hoeveel UV-straling het aardoppervlak bereikt. Deze straling neemt toe als de zon hoger aan de hemel staat en daarom varieert het per seizoen en moment van de dag. Om de zonkracht te kunnen bepalen, wordt er ook gekeken naar de hoeveelheid bewolking, want wolken houden een deel van de UV-straling tegen. 1 geeft een zeer lage zonkracht aan en op die dagen hoef je geen antizonnebrandcrème te gebruiken. Je zal echt niet verbranden. Maar hoe hoger het cijfer, des te groter is de kans op huidverbranding. Draag op die dagen beschermende kleding en smeer een hoge factor op je huid om je voor verbranding te behoeden. Op de website Weeronline.nl wordt de zonkracht altijd in het weerbericht gebruikt. Handig, want zo weet je precies wat je zou moeten doen.

Blij van de zon

Maar waarom wordt een mens (en ik ga ervanuit dat dit eigenlijk ook geldt voor dieren) dan zo blij van de zon? Is het omdat je lekker naar buiten kan en die warmte kan ervaren? Jazeker, dat ook. De Britse rockgroep Electric Light Orchestra (vooral actief in de jaren 70 en 80 van de vorige eeuw) was zo blij dat de zon weer ging schijnen na weken grauwe en grijze dagen, dat ze het lied Mr. Blue Sky opnamen. Een hit waar men tot op de dag van vandaag blij van wordt. Zij bezingen hierin hoe blij ze zijn dat de lucht weer blauw is en de zon weer schijnt… Overigens word ik zelf nog blijer van de versie van de Electric Mayhem (compleet met zingende bloemen).



De zon maakt je gewoon blij. Dat komt overigens ook weer voor die vitamine D; hierdoor maakt je lichaam dopamine aan en dat is een stofje waar je dus een gelukkig gevoel van krijgt. En dat is dus ook de kracht van zon. Laat die temperaturen dus maar komen en geniet er met volle teugen van!

Meer lezen

Wil je meer lezen over vitamine D? Check dan ook:
Voedingscentrum.nl
Het belang van Vitamine D
Zon: goed voor vitamine D

Geen opmerkingen:

Een reactie posten

Bedankt voor je reactie! Reacties worden altijd eerst beoordeeld voordat ze worden geplaatst. Het kan dus even duren voordat je je reactie hier terugziet. Omdat ik graag een persoonlijk antwoord geef worden anonieme berichten op artikelen niet geplaatst.