Dier van de Maand Sneeuwuil

De beroemdste sneeuwuil is wellicht Hedwig uit de verhalen over Harry Potter. Ik vind het prachtige vogels om te zien, vooral het verendek dat tot op de klauwen doorloopt, maakt het een markante vertoning. En dan heb ik het nog niet over die goudgele ogen gehad. Sneeuwuilen zijn echte jagers en leven vooral op de toendra. Heel af en toe kun je een sneeuwuil in het wild in Nederland zien, bijvoorbeeld op de Waddeneilanden of in Noord- en West-Nederland. Maar dan alleen als ze op doortocht zijn. De sneeuwuilen die ik mag bewonderen, wonen in dierentuinen. (foto’s: Berry de Nijs/Writing Berries) DierenPark Amersfoort

Uiterlijke kenmerken sneeuwuil

Het meest opvallende aan de sneeuwuil is natuurlijk het witte verendek. Mannetjes zijn voornamelijk wit met hier en daar wat zwarte puntjes en vrouwtjes hebben zwarte tekeningen in hun veertjes. Naarmate de dieren ouder worden, vervagen de zwarte aftekeningen. Mannetjes worden hierdoor alleen maar witter, vrouwtjes houden wat grijzere tekeningen over. Sneeuwuilen hebben goudgele ogen met een zwarte pupil en een zwarte snavel. Deze snavel valt nauwelijks op, omdat er veertjes overheen groeien. De poten (ook wel de broek van de uil genoemd) is bevederd. Een sneeuwuil wordt gemiddeld 60 centimeter groot, de spanwijdte van de vleugels kan al snel een meter bedragen. Vrouwtjes zijn overigens doorgaans iets groter dan de mannen. Sneeuwuilen hebben een rond hoofd. ARTIS

Ouwehands Dierenpark | DierenPark Amersfoort

Goede kou isolatie

Dat verendek van de sneeuwuil heeft een belangrijke functie: het houdt warmte vast. Sneeuwuilen wonen, de naam zegt het eigenlijk al, vaak in koude gebieden. En een beetje warm ‘ondergoed’ van donsveren, een dicht verendek en lange, dichte wimpers bij de ogen zijn dan geen overbodige luxe. Daarom worden ook de snavel en de poten door veren bedekt. Lekker warm, nietwaar. De structuur van de veren draagt ook bij aan de warmte isolatie. De veren zijn namelijk hol en daartussen kan warme lucht worden opgeslagen. DierenPark Amersfoort

Leefgebied sneeuwuil

Het isolerende verendek is geen overbodige luxe. Sneeuwuilen wonen namelijk doorgaans in koude gebieden. Hij leeft vooral op de toendra’s van Noord-Amerika en Canada, Noord-Europa en in de noordelijke gebieden van Azië. Heel af en toe komt de sneeuwuil even buurten in Nederland. Maar dat doen zij alleen als de winters heel erg streng zijn in zijn noordelijke leefgebieden. Het toendra gebied bestaat uit sneeuw en ijs in de winter, de rest van het jaar is het begroeid met verschillende planten, mossen en dwergstruiken. De toendra biedt alles wat een sneeuwuil nodig heeft om zich te kunnen verschuilen, nesten te bouwen en te eten. Hoewel ze wel eens op grote hoogte worden gezien (1200 tot 1300 meter) om te broeden, kiest deze uil het liefst voor open, overzichtelijke landschappen. ZooParc Overloon

Dierenrijk | Ouwehands Dierenpark

Jagers in de sneeuw

Sneeuwuilen zijn jagers bij uitstek. De sneeuwwitte veren geven ze een voorsprong als het gaat op jagen in de sneeuw. Doordat de uil zo’n 60 centimeter is en die spanwijdte van een meter heeft, staan ook grotere prooidieren op zijn menu. Denk hierbij aan hazen en vogels tot zo’n 50 centimeter groot. Verder jaagt de sneeuwuil op lemmingen, muizen en watervogels. Dankzij de 360 graden zicht die de gele ogen de sneeuwuil bieden, kan hij uitmuntend jagen. Vaak wacht hij heel lang totdat de prooi zichzelf verraadt. Dan neemt de uil een vlucht laag over de grond en grijpt de prooi met zijn klauwen. Wanneer sneeuwuilen langs de kust overwinteren, doen zij zich tegoed aan vis, krabben en zeevogels. ARTIS

Voortplanting en broed sneeuwuil

Sneeuwuilen zijn echte grondvogels. Hun nest maken ze dan ook het liefst in een kuil in de grond. Daar maken ze dan met veertjes, mos en bladeren een lekker nestje van. Vanaf half mei leggen sneeuwuilen eieren. Dit doet het vrouwtje niet in één keer; ze legt om de twee dagen een ei. Ongeveer zeven tot negen eieren gemiddeld. Vervolgens komen de jongen om de paar dagen na 27 tot 34 dagen broeden uit het ei. Met 25 dagen verlaten ze het nest en na twee maanden (ongeveer negen weken) kunnen ze zelf vliegen en een prooi vangen. De kuikens zijn op tweejarige leeftijd volwassen. Sneeuwuilskuikens hebben overigens een donkergrijs verendek, zodat ze niet opvallen in het nest. Overigens past een sneeuwuil haar legsel aan, aan de hoeveelheid eten dat er in haar gebied voorhanden is. Is er te weinig eten? Dan legt ze soms helemaal geen eieren of slechts een paar. WILDLANDS

Minder sneeuwuilen door klimaatverandering

De sneeuwuil is een beschermde vogel en is als ‘kwetsbaar’ gemerkt op de rode lijst van bedreigde diersoorten van de IUCN. Klimaatverandering is een oorzaak hiervan, omdat het leefgebied hierdoor kleiner wordt. Ook bepaalde prooidieren die in toendra en arctische gebieden wonen, nemen in getalen af. Jacht, overbevissing, aanleggen van treinspoor en kabels en het aanbrengen van vliegroutes over het gebied van de sneeuwuil dragen ook bij aan de kwetsbare staat van deze vogel in het wild. Texel ZOO

Dierenrijk | ARTIS

Sneeuwuilen in de dierentuin

In 12 dierenparken worden sneeuwuilen gehouden. Vaak moet je even zoeken waar de dieren zitten, aangezien ze graag tussen de takken en struiken op de grond leven. Het mooiste is het natuurlijk wanneer je de uilen in de sneeuw kan fotograferen, want dan zijn ze echt helemaal in hun element. Maar daar moet je wel een beetje geluk voor hebben natuurlijk. Dat het vogels zijn die graag op de grond zitten, wil niet zeggen dat ze het nooit hogerop zoeken. Kijk daarom goed rond in het verblijf van de sneeuwuil, wie weet zit hij wel verstopt tussen het groene bladerdak naar je te kijken. DierenPark Amersfoort

Sneeuwuilen wonen in:
ARTIS | DierenPark Amersfoort | Dierenpark Zie-Zoo | Dierenrijk | Landgoed Hoenderdaell | Ouwehands Dierenpark | Plaswijckpark | Texel Zoo | Uilen-dierenpark De Paay | Vogelpark Ruinen | WILDLANDS | ZooParc Overloon

Ouwehands Dierenpark

Ontbreken er dierentuinen in dit lijstje waar sneeuwuilen te bewonderen zijn? Laat het mij weten door middel van een berichtje via het contactformulier of een reactie onder dit artikel. Het gaat hier alleen om dierentuinen in Nederland.