Kunst geïnspireerd door de brieven van Vincent van Gogh

Het begint met een brief. Een persoonlijke, met de hand geschreven brief. De afzender is Vincent van Gogh en hij heeft je veel te vertellen. Over kunst, het schilderproces en het gebruik van kleur. Maar ook over roem, het leven en de dood. De vraag luidt: hoe reageer jij op zijn brief? Schrijf je, met de hand en in inkt, een persoonlijke brief uit het hart of uit je ziel terug? Of geef je nog meer van jezelf door middel van een kunstwerk misschien. When I give, I give myself (als ik geef, dan geef ik mijzelf) is een prachtige tentoonstelling bestaande uit 23 kunstwerken van 23 kunstenaars van over de hele wereld als reactie op de brieven van Van Gogh. (foto’s: Berry de Nijs/Writing Berries) Boven: brieven aan Willemien - Vincent van Gogh


Van Gogh inspireert
Vandaag is officieel deze tentoonstelling in het Van Gogh geopend door Axel Rüger (algemeen directeur van het Van Gogh Museum) en Henk Schut (gastcurator van When I give, I give myself). De tentoonstelling is bijzonder, vertelde Axel, om verschillende redenen. Ten eerste is het een van de weinige uitstapjes naar moderne kunst die het Van Gogh Museum maakt, ten tweede omdat de tentoonstelling niet op zich staat, maar is verweven met de kunst van Van Gogh. Dit jaar herdenken we dat Vincent van Gogh 125 jaar geleden is overleden. Een fenomeen die in zijn tijd eigenlijk weinig gewaardeerd werd in de kunstwereld. Toch is hij 125 jaar al een inspiratiebron voor muzikanten, schrijvers en natuurlijk kunstenaars. En misschien is dat nog wel het meest bijzonder. De tentoonstelling is tot stand gekomen dankzij deze inspiratie, geput uit de brieven van Vincent van Gogh.

De brieven van Vincent
Gastcurator van When I give is Henk Schut. Een waar liefhebber van de brieven van Van Gogh, want de brieven hebben heel veel te vertellen. Nadat hij de brieven twee jaar geleden had gelezen borrelde al het verlangen er iets mee te doen. Hij vroeg zich af hoe hedendaagse kunstenaars met de informatie, wijsheid en verschillende thema’s in deze brieven zouden omgaan. Zouden ze reageren met een brief? Of met een kunstwerk? Misschien wel beide. Een persoonlijke brief heeft immers een heel andere, directere energie dan een e-mail. Henk selecteerde de brieven en de kunstenaars zorgvuldig, door thema’s uit de brieven te koppelen aan werken waar de benaderde kunstenaars ook al mee bezig waren. Het resultaat bestond uit 23 enthousiaste kunstenaars die allen iets terugstuurden en een levendige dialoog aan gingen – per post, e-mail of telefoon – met Henk om zo de stukken af te leveren.

Spel van vraag & antwoord
De tentoonstelling staat niet op zich in een aparte vleugel, maar is verweven met de huidige collectie in het Van Gogh Museum. De moderne stukken variëren van beelden tot schilderijen, maar ook concept art, fotografie en potloodtekeningen. Er zijn zelfs handgeschreven brieven en video’s waar je naar kunt luisteren, kijken of gewoon kunt lezen in de collectie te vinden. De stukken hangen of staan er niet zomaar. Ze geven antwoord op de brieven van Van Gogh, maar ook antwoord op de stukken waar ze tussen hangen. De stukken zijn makkelijk te herkennen en zijn ook voorzien van een ander informatiebordje dan de reguliere collectie.


Boven: Maria Barnas, A brief history of fame / Links: Rory Pilgrim, Radical! Radical! / Rechts: Job Koelewijn, Reliëf 6 jan 2012 - 27 nov 2014

Persoonlijke favorieten
De 23 stukken bieden voor iedereen iets moois. Ze raken je of intrigeren op een bijzondere manier. Van alle stukken waren er twee die mij tijdens de presentatie van de boeiende verhalenverteller Henk Schut al pakten, namelijk de een video van Cheng Ran en het schilderij van Navid Nuur. De video geeft een man weer die over het strand loopt en is geïnspireerd op een brief waarin Vincent aangeeft dat hij Theo (zijn broer) mist. De man is niet alleen op het strand, een schaduw volgt hem. Een droombeeld misschien, alsof de ander vlakbij is. De brief wordt in het Engels voorgelezen, maar er komen antwoorden in het Chinees van de kunstenaar. Alsof hij als het ware in gesprek is met Vincent. Het andere werk inspireert op de zin: ‘Ik wou dat ze mij maar namen zoals ik ben.’ Het doek lijkt te bestaan uit streepjes, maar het is een symbool aan de storm die in de kunstenaar woedt en moet hebben gewoed in Vincent. De penseelstreken komen je vast bekend voor. Het voelt als chaos, maar de chaos heeft wel een bepaalde orde.


Links: Cheng Ran, Brief 249 / Rechts: Navid Nuur, ‘I wish they would only take me the way I am’

Inspiratie
Een museum geeft inspiratie en een kleurrijk artiest als Vincent van Gogh ook. Laat je ook inspireren door Vincent en bezoek het Van Gogh Museum in Amsterdam (gelegen aan het Museumplein). De tentoonstelling is te bezichtigen tot en met 17 januari 2016.