Schrijfcoachtip: Kunst beschrijven

Kunst beschrijven in een verhaal of artikel is op zijn zachtst gezegd een hele kunst. Dat heeft te maken met de gevoelens die een schilderij, beeldhouwwerk of ander kunstobject in je losmaakt. In een verhaal zou je deze gevoelens kunnen gebruiken als je hoofdpersonage in een museum wandelt. In een artikel zal je toch meer vertellen over de achtergrond van een kunstwerk. In deze schrijfcoachtip een tweeledig verhaal over hoe je kunst beschrijft in een verhaal en hoe je dat het beste doet in een artikel. (foto: Berry de Nijs/Writing Berries)

Kunst in een verhaal

Als kunstwerken een rol spelen in het leven van je hoofdfiguur, dan kun je er niet omheen om hier meer aandacht aan te besteden. Maar ook wanneer je verhaal gaat over kunstroof, is het fijn als je wat kennis over kunst met je lezers deelt. Je lezer moet dat ene schilderij of dat grote beeld toch een beetje voor ogen hebben. Misschien is het wel belangrijk dat je lezer weet dat het om een Rembrandt of Botticelli gaat, dat er speciale kleuren zijn gebruikt of dat er een mooie boom is afgebeeld. De grote vraag is: zit mijn lezer te wachten op een lesje kunstgeschiedenis? Of volstaat het met een korte beschrijving die je tussen neus en lippen door in het verhaal verwerkt?

Het is namelijk verleidelijk om je helemaal te verliezen in dat schilderij met die brokante gouden lijst vol kleine krullen en andere bijzondere houtsnijwerkjes. Dat de dame op het schilderij gekleed gaat in een schitterende rode jurk. Het lijkt wel zijde, want het glanst. Haar krullen die als een waterval over haar schouders vallen en natuurlijk dat kleine waaiertje in haar hand, waar ze zich toch onmogelijk koelte mee kan toewuiven… Zoals je ziet, kan ik mij daar redelijk in verliezen. Als het van belang is dat je hoofdpersoon zich daar helemaal in verliest, dan zeg ik: doen. Ga in op die details als dat bij het verhaal past. Laat de schilder wilde penseelstreken maken op het witte doek. Laat de beeldhouwer hakken in het marmer en laat de brokstukken maar om hem heen vliegen. Of beschrijf de sensuele handelingen van een avond pottenbakken… Het is helemaal aan jou. Laat je echter niet verleiden om ieder werk tot in de kleinste details te beschrijven, want dat houdt alleen maar op in het verhaal.

Kunst in een artikel

Hoe diep je op een kunstwerk ingaat in een artikel, ligt maar helemaal aan voor wie je schrijft. Schrijf je voor echte kunstkenners die helemaal lyrisch worden van een detail als een duimafdruk in het boetseerwerk of de verf, dan moet je dat meenemen in het artikel. Zij willen alles weten over een kunstwerk en dan kun je echt de diepte ingaan. Bijvoorbeeld door te vertellen hoe de kunstenaar het werk heeft gemaakt, hoe hij of zij de verf heeft gemengd en over achterliggende thema’s. Schrijf je voor een groter publiek met minder kunstkennis, dan is het goed om wat meer uit te leggen over de kunstenaar. Waar kijken we naar op de foto en welke materialen zijn er gebruikt? Aangezien er bij een artikel vaak een foto wordt geplaatst, hoef je niet het hele werk van top tot teen te beschrijven. Men kan er immers naar kijken. Voor een artikel is het belangrijk dat je het antwoord weet op de volgende vragen:
- Voor wie schrijf ik? Wat is mijn doelgroep? Welke kennis zou er al aanwezig kunnen zijn?
- Hoe erg ga ik de diepte in op kunst technisch vlak?
- Ga ik de achtergrond van het werk beschrijven?
- Moet ik meer vertellen over de kunstenaar?
- Is de tijdsperiode duidelijk of moet je daar iets meer over vertellen?

Vaak zijn de antwoorden op deze vragen makkelijk te vinden. Zo niet, vraag je opdrachtgever eens meer over de doelgroep. Dan lukt het zeker.