Dier van de Maand Bonte Vari

Hij wordt de Bonte vari genoemd, maar is ook bekend als gewoon ‘vari’ of de zwart witte vari. En heel soms staat er Bonte maki op het bordje bij het verblijf. Natuurlijk gaat het hier allemaal om dezelfde lemurensoort: de vari. Met zijn zwart/witte uiterlijk is het een markante verschijning. Er zijn een paar dierenparken in Nederland waar deze leuke dieren te vinden zijn, soms samen met ringstaartmaki’s of rode vari’s. De Bonte vari kan overigens zo lekker luidruchtig zijn, maar ook heel relaxed. Tijd om deze vari eens in het voetlicht te zetten. (foto’s: Berry de Nijs/Writing Berries) Apenheul

Uiterlijke kenmerken Bonte vari

De bonte vari herken je meteen aan zijn zwarte spitse neus, donkergele ogen en zwart/witte vacht. De handjes en voetjes zijn zwart, evenals de schouders, de kruin en binnenkanten van de ledematen. Zelfs de staart is overwegend zwart en heeft soms een ringachtige tekening. De kraag en poten zijn altijd wit. Het vachtpatroon verschilt per regio. In het zuiden van Madagaskar zit er bijvoorbeeld meer wit dan zwart in het dek. De bonte vari is de grootste nog levende makisoort. Hij kan ongeveer zo groot worden als een terriër. Een volwassen vari kan 43 tot 60 centimeter lang worden. Dat is zonder staart, want die kan tussen de 60 en 65 centimeter lang zijn. Bij elkaar weegt de vari rond de 3,5 kilogram. Mannetjes en vrouwtjes vertonen uiterlijk geen verschillen. Bijzonder aan de vari is de dikke vacht die er, ondanks lange zachte haren, zo zacht en gekamd uitziet. Dat laatste klopt eigenlijk wel; de vari heeft speciale kamtanden. Dit zijn zes tanden die samen een kam vormen. Hierdoor kan hij zijn haren ‘borstelen’. De tweede teen van de achterpoten bevat een langere nagel voor dit doel. Handig nietwaar. Apenheul

Apenheul | ZooParc Overloon

Lekkere hapjes

Naast een tandenkam heeft de vari tevens een onderbeet. Deze vooruitstekende ondertanden maken het mogelijk om tijdens het eten de schil van vruchten en dergelijke af te schrapen. Fruit vormt de voornaamste voedingsbron voor de bonte vari. Verder eet hij graag bladeren en takken. Meestal eten ze hoog in de boom, maar zo nu en dan komen ze naar beneden om een lekker paddenstoeltje te verorberen. Daarnaast eten ze nog wel eens wat aarde. Dit doen ze voor het doden van bepaalde darmparasieten en om mineralen aan te vullen. Nectar uit bloemen en de bloemen zelf staan ook op het menu van de bonte vari. Op de kop hangen tijdens het eten is overigens ook heel normaal voor deze lemurensoort. Apenheul

Leefgebied bonte vari

Er is maar één plek in de wereld waar je maki’s en vari’s in het wild kan tegenkomen en dat is het eiland Madagaskar. Hier wonen ze dan weer voornamelijk in het noorden en noordoosten van dit Afrikaanse eiland. De bonte vari houdt van het subtropisch regenwoud aan de oostkust. Hier kunnen ze lekker tussen het groen op zoek gaan naar lekkere hapjes en zonnebaden. De regenwouden bevinden zich aan de westzijde van de bergrug. Geen wonder dat je deze lemur tot op 1350 meter hoogte kan tegenkomen. In het zuiden eindigt het gebied bij het Manomboreservaat en ten noorden rond de Antainambalana rivier. Hier begint ongeveer het leefgebied van de rode vari. Je kan hier soms kruisingen van beide soorten tegenkomen. Apenheul

Sociale dieren

Bonte vari’s zijn sociale dieren en je komt ze daarom vaak in groepjes tegen. De dames zijn overigens de baas van deze groepen. Soms onderscheiden zich monogame koppeltjes in de groep, maar meestal wisselen de contacten nog wel eens. Vari’s waarschuwen elkaar met schorre kreten. Bijvoorbeeld als er gevaar dreigt of om te laten weten dat het paarseizoen is gestart. Bijna dagelijks vormen ze een koor en laten een complex gezang horen. Vari’s zoeken vaak naar eten, nemen een zonnebad of spenderen hun dag slapend op een boomtak. Het verzorgen van de eigen vacht of de vacht van een ander hoort ook bij de dagelijkse bezigheden. Het verzorgen van de vacht van een ander dier is een van de belangrijkste sociale bezigheden. De paartijd vindt plaats tussen mei en juli en het geboorteseizoen ligt tussen september en oktober, wanneer het meeste fruit te eten is. De draagtijd is namelijk zo’n drie maanden. Per worp krijgt een vrouwtje twee tot drie jongen. Voor haar jongen bouwt ze hoog in de bomen een nest. Soms wordt er een groot nest door de hele groep gebouwd en worden de jongen constant bewaakt door leden van de groep. Kleintjes ontwikkelen zich razendsnel dankzij de voedzame moedermelk, waardoor ze binnen een jaar al bijna volgroeid zijn. Apenheul

Ernstig bedreigd in het wild

Bonte vari’s hebben het zwaar in het wild om verschillende redenen. Allereerst is de versnippering van het leefgebied een boosdoener voor de teruglopende populatie op Madagaskar. Daarnaast wordt er nog steeds veel op vari’s gejaagd vanwege hun vacht en voor bushmeat, wat veel aan toeristen wordt verkocht. Een derde reden is dat veel nesten door mensen worden leeggehaald om de jonge vari’s als huisdier te verkopen. Dieren die uit deze benarde positie worden gered, redden het vaak niet meer alleen in het wild. Vandaar dat het Lemur Rescue Center zich inzet voor deze en andere maki’s. Verschillende dierenparken zetten zich ook in om deze vari’s op te vangen en een goed thuis te geven. Door middel van educatie, natuurreservaten en actieve bescherming probeert men het tij voor de bonte vari te keren. WILDLANDS

Bonte vari’s in de dierentuin

Bonte vari’s zijn in zeven dierenparken te bewonderen. Het zijn prachtige dieren om te zien. Soms moet je er wel even goed voor kijken, want die zwart met witte vacht geeft ze een goede camouflage tussen het groen. Ze zitten ook graag hoog in de bomen, dus het loont om eens naar boven te turen. Het allerleukste is het als ze languit in de zon liggen of op de kop hangen als ze eten. Bonte vari’s hebben een heel leuke uitstraling. In verschillende parken kun je dankzij een doorloopgebied heel dichtbij ze komen. Let dan vooral eens op die handjes, voetjes en pientere oogjes. DierenPark Amersfoort (hier wonen ze niet meer)

Bonte vari’s wonen in:
Apenheul | AquaZOO Leeuwarden |Plaswijckpark | Van Blanckendaell Park | WILDLANDS | Wonderwereld | ZooParc Overloon

Apenheul

Ontbreken er dierentuinen in dit lijstje waar Bonte vari’s te bewonderen zijn? Laat het mij weten door middel van een berichtje via het contactformulier of een reactie onder dit artikel. Het gaat hier alleen om dierentuinen in Nederland.