Lang zal het jarige Mauritshuis leven! Hieperderpiep hoera! En dat 200 keer. Vandaag is het Mauritshuis precies 200 jaar geleden geopend als museum. En de rest? Dat is geschiedenis. Bij een verjaardag horen natuurlijk bloemen. Boeketten vol gevlamde tulpen, sneeuwklokjes, lelietjes-van-dalen en pioenrozen zijn hiervoor zeer geschikt. En wat dacht je van een tentoonstelling vol van deze bonte, onmogelijke boeketten? Met ‘In Volle Bloei’, zo heet de eerste jubileumtentoonstelling, zet het Mauritshuis letterlijk de bloemetjes buiten. Op 10 februari gaat de tentoonstelling open voor iedereen, maar ik mocht vandaag al een kijkje nemen. (foto’s, mits anders aangegeven: Berry de Nijs/Writing Berries) 
200 jaar Mauritshuis
Natuurlijk werd eerst het jubileumjaar feestelijk geopend en wel vanaf het bordes van het Mauritshuis op het voorplein. Dit plein staat overigens vol bijzondere plantenbakken met verschillende bloemen en planten. Langs de gevel prijkt een waterval aan bloemen. Samen gaan ze door het jaar heen veranderen in een onmogelijk boeket van bloemen die niet samen in hetzelfde seizoen bloeien. Een thema die in In Volle Bloei ook terugkomt. Directeur van het Mauritshuis Martine Gosselink stipte vanmorgen nog even aan dat het eigenlijk driedubbel feest is voor het museum: ‘We zijn jarig, we zijn open en de eerste tentoonstelling van het jaar wordt geopend.’ Burgemeester Jan van Zanen benadrukte de rol van het Mauritshuis als museum: ‘Het is een tempel van de schilderkunst waar je je kan losmaken van de waan van de dag en je kan laten betoveren door de schoonheid van de kunst.’ Samen met Martine opende hij het jubileumjaar.
Mauritshuis, Madurodam & Keukenhof
Dit jubileumjaar gaat het Mauritshuis nog een paar bijzondere samenwerkingen aan. Eén daarvan is met Madurodam waar het mini Mauritshuis is aangekleed met bloemen en dus ook in volle bloei staat. De directrice en de burgemeester van Madurodam staan in miniatuur voor de deur. Hoe cool is dat! Bloemenpark Keukenhof heeft dit jaar een speciale Mauritshuistuin waarin de bonte kleuren van de voorjaarsbloemen die ook in de schilderijen voorkomen, in het echt te bewonderen zijn. Maar er komen ook nog bijzondere samenwerkingen met PostNL en je kan een fleurige bloemennamenactie verwachten.
Museum sinds 1822
Het Mauritshuis zelf kent een roemrijke geschiedenis. Natuurlijk was het eerst het woonhuis van Johan Maurtis (Maurits zijn huis), daarna werd het een hotel voor hoogstaande edelen, ambassadeurs en dergelijke die in het Binnenhof hun ambt uit oefenden. Het was de plek waar Johan van Oldebarnevelt en Hugo de Groot samenkwamen, waar Stadhouder Willem van Oranje kwam lunchen en de Gebroeders De Witt kind aan huis waren. Een historische plek dus. Nadat de Fransen de kunstcollectie van Willem V hadden meegenomen en de Slag bij Waterloo de ondergang werd van Napoleon, vond Koning Willem I van Nederland het tijd voor een museum. Met hulp haalde hij zo’n tweederde van zijn verzameling weer terug naar Nederland en werd in 1820 het Mauritshuis aangekocht om een museum van te maken. In 1822 opende het museum als Koninklijk Kabinet van Schilderijen. Maar alleen op woensdag en zaterdag tussen 10:00 en 13:00 uur. Je mocht het museum alleen ‘wel gekleed en zonder kinderen’ bezoeken, aldus het krantenbericht uit die tijd. Gelukkig is het museum nu wel voor kinderen en een ieder geïnteresseerd in kunst. Al 200 jaar heeft het Mauritshuis bijzondere bezoekers over de vloer gehad die de kunst in het museum als inspiratiebron zagen. Mensen zoals Rembrandt, Adriaan van Dis en Donna Tart bijvoorbeeld.
Onmogelijke boeketten, met precisie geschilderd
De tentoonstelling In Volle Bloei is te zien in de tentoonstellingsvleugel van het Mauritshuis. Het neemt je mee terug in de tijd naar voorlopers van het bloemstilleven uit de zestiende eeuw, langs schitterende botanisch wetenschappelijke tekeningen tot aan de hoogtijdagen in de zeventiende eeuw. Het bloemstilleven is echt een specialiteit van Nederlandse kunstenaars. Vooral vrouwen schilderden en tekenden deze bijzondere stillevens. Best bijzonder, aangezien vrouwelijke kunstenaars niet zo goed vertegenwoordigd waren. Sterker nog, zo vertelde conservator Ariana van Suchtelen, als een bloemstilleven door een dame was geschilderd, had het voor verzamelaars zelfs meerwaarde.
Het bloemstilleven komt voort uit en loopt eigenlijk parallel aan de ontwikkeling van de botanische tekenkunst. In de zestiende en vooral zeventiende eeuw ging men bloemen en planten aandachtiger bestuderen. Ook insecten en andere dieren werden steeds beter bekeken. Tropische bloemen genoten de meeste populariteit. Nadat de eerste tulp bloeide in Nederland, is deze daarom niet weg te denken in bloemstillevens. Botanisten huurden zelfs kunstenaars in om bloemen en planten tot in de kleinste details na te tekenen in hun tuinen. In de hoogtijdagen van de tulpenmanie (1630-1637 vond het hoogtepunt van de tulpenhandel in Nederland plaats) tekenden zij zelfs de catalogi voor kwekers. In de tentoonstelling geniet je daarom niet alleen van schilderijen, maar ook van tekeningen!
Bij het bloemstilleven staat de precisie van het naschilderen van de bloem voorop. Iedere bloem is met grote zorg op het doek of paneel aangebracht. Dat geldt ook voor stukjes fruit en aanwezige insecten. Maar… veel boeketten kloppen niet. Ze zijn gewoon niet mogelijk. Dit heeft niets met kleurschakeringen of perspectief te maken, maar alles met de gebondenheid aan de seizoenen. Narcissen en dahlia’s kunnen niet samen in één vaas staan. De een bloeit in het voorjaar, de ander in de zomer. En daarom spreken we van onmogelijke boeketten die door de kunstenaars op schitterende wijze zijn samengesteld. De eerste bloemstillevens zijn wel anders dan de latere stillevens. Zo geven de voorlopers in het genre een meer verstilde, klinische weergave van het boeket weer, waar in de latere periode de vazen uitpuilen van weelderigheid.
Je blijft kijken
De precisie in de schilderingen en tekeningen in deze tentoonstelling zorgen ervoor dat je blijft kijken. Je kan jezelf werkelijk verliezen in de vele details. Ieder schilderij zit vol details. Van mieren die over de bloemblaadjes wandelen tot vlinders die imposant zijn geland op een roos. Zelf vond ik vooral die bijna liefdevol naar beneden hangende pioenroos boven een nestje met kleine eitjes heel indrukwekkend. Daag elkaar in deze tentoonstelling eens uit en ga op zoek naar kikkertjes, salamanders, hooiwagens, bijen, mieren, libelles, vlinders en nog veel meer van deze details in de weelderigheid van de prachtige, in verf geschikte bloemstillevens. Verlies jezelf in de gedetailleerde bloemen en het vakmanschap van de tekeningen. En vergeet niet om het biolaminaat op de muren te bewonderen gemaakt van restafval van de Rembrandt tulp (de gevlamde lieveling in heel veel schilderijen). Het laminaat dankt zijn kleur aan de kleursappen van de bloemen. En na de tentoonstelling? Dan worden er meubeltjes van gemaakt.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten
Bedankt voor je reactie! Reacties worden altijd eerst beoordeeld voordat ze worden geplaatst. Het kan dus even duren voordat je je reactie hier terugziet. Omdat ik graag een persoonlijk antwoord geef worden anonieme berichten op artikelen niet geplaatst.