Wereldprimeur: succesvolle anticonceptie bij vissen in Burgers’ Ocean

Wat zijn ze toch mooi hè, de gevlekte adelaarsroggen uit de Burgers’ Ocean in Burgers’ Zoo. Ze lijken wel door het water te vliegen, zo gracieus. Het grote aquarium in de Arnhemse dierentuin blijkt een goed thuis voor gevlekte adelaarsroggen. De vrouwtjes hebben al voor heel wat nageslacht gezorgd. Dat is natuurlijk heel mooi, maar om de genetische poel zuiver te houden (om inteelt te voorkomen) is dat eigenlijk wel welletjes geweest. Maar ja, wat moet je dan doen? Juist, zorgen dat de dames geen eieren meer leggen door middel van anticonceptie. Het is voor het eerst dat een vissensoort succesvol aan ‘de pil’ is. Een wereldprimeur dus. (foto: Koninklijke Burgers’ Zoo)

Fokprogramma

Het doel van internationale kweekprogramma’s van haaien en roggen is om genetisch gezonde aquariumpopulaties in stand te houden. Door de genenpoel gezond te houden, hoeven er geen dieren uit het wild gehaald te worden (iets wat overigens al heel lang niet meer hoeft). Daarnaast zorgt een gezonde, sterke genenpoel ervoor dat bedreigde diersoorten mogelijk zelfs teruggezet kunnen worden in het wild. Maar dat kan alleen als het DNA van een dier sterk is. Bugers’ Zoo is de grootste kweker van de gevlekte adelaarsrog. En om de soort gezond te houden, moest er iets gebeuren, want het kweekprogramma was wel heel succesvol.

Aan de pil

Maar hoe dien je dan anticonceptie toe bij een vrouwtjesrog? Ze kan niet, zoals mensen, aan de pil. Daar hebben de onderzoekers Bioloog Max Janse en dierenarts Henk Luten van de Koninklijke Burgers’ Zoo iets op gevonden: ze hebben een anticonceptierietje in de borstvin van de gevlekte adelaarsrog geïmplanteerd. Dit is een methode die ook bij veel zoogdieren wordt toegepast. Een eerdere poging bij zoetwaterroggen was mislukt, maar door een baanbrekende aanpassing is het in Burgers’ Zoo bij de gevlekte adelaarsrog wel gelukt. Dit baanbrekende werk betekent dat in dierentuinen en de aquariumwereld er gerichter aan populatiebeperking kan worden gedaan, zonder dieren onnodig van park naar park te hoeven verhuizen. En natuurlijk om inteelt te voorkomen en een sterke soort te behouden.

Wil je meer weten over het wetenschappelijke onderzoek van Burgers’ Zoo? Kijk dan op https://www.burgerszoo.nl/over-burgers-zoo/onderzoek/.