Sinterklaasliedjes

Het is Pakjesavond! Ik kan niet wachten om straks luidkeels te zingen in de hoop dat er op de deur wordt gebonsd, er een hand met pepernoten door de kamer vliegt en er zakken met cadeautjes voor de deur staan. Vol verwachting klopt mijn hart nu al. Hoewel er jaarlijks talloze nieuwe liedjes bij komen, zijn het toch de klassiekers die veel worden gezongen. Sinterklaas Kapoentje is bij veel kinderen favoriet om op schoot van Sint te zingen of bij het zetten van de schoen, omdat het zo lekker kort is. Een van mijn favorieten is Hoor de wind waait door de bomen. En Zie de maan schijnt door de bomen. Maar waar komen die liederen eigenlijk vandaan? (foto: Berry de Nijs/Writing Berries)

Hoor de wind waait door de bomen
Zelfs in huis hier waait de wind
Zou de goede Sint wel komen?
Nu hij het weer zo lelijk vindt?
Nu hij het weer zo lelijk vindt

Ja hij reist door donkere nachten
Op zijn Paardje o zo snel
Als hij wist hoe wij op hem wachten
Ja gewis dan kwam hij wel
Ja gewis dan kwam hij wel

Mondeling doorgegeven

Er bestaan best wat variaties op Sinterklaasliedjes. Dat komt omdat de liedjes van mond tot mond worden doorgegeven. Dat gebeurt al eeuwen. En ja, dan verandert er hier en daar nog wel eens een woordje of zinnetje. Het op deze manier aanleren van liedjes behoort tot de actieve zangbeoefening en is een ware traditie. Veel kinderliedjes en oudere Kerstliedjes geven we ook op deze manier aan elkaar door.

Zie de maan schijnt door de bomen
Makkers staakt uw wild geraas
Het heerlijk avondje is gekomen
Het avondje van Sinterklaas

Vol verwachting klopt ons hart
Wie de koek krijgt, wie de gard
Vol verwachting klopt ons hart
Wie de koek krijgt, wie de gard

Eerste liedbundels

Pas in de zestiende eeuw besloten mensen om de teksten van de liedjes op te gaan schrijven. Dit zijn vooral de heiligenliederen over de heilige bisschop Nicolaas. De meeste liedjes die wij nu zingen zijn wat jonger en stammen uit de negentiende eeuw. Ongeveer de helft daarvan zijn mondeling doorgegeven volksliedjes, maar veel ervan zijn ook door echte tekstdichters geschreven.

Zachtjes gaan de paardenvoetjes
Trippel trappel trippel trap
Het is het paard van Sinterklaasje
Stippe stappe stippe stap

Paardje draagt met groot gemak
Sinterklaasje over het dak
Paardje draagt met groot gemak
Sinterklaasje over het dak

Bekende wijsjes

Veel Sinterklaasliedjes zijn op klassieke of al bekende melodieën gezet. Het vrolijke ‘Hij komt, hij komt’ is bijvoorbeeld in 1898 op de melodie van ‘Fröhlicher Landmann’ van Robert Schumann gezet. En ‘Zie ginds komt de stoomboot’ is in 1912 op de wijs van ‘Im Märzen der Bauer’ gezet. De nieuwe teksten zijn wel speciaal voor het Sinterklaasfeest geschreven. Door voor de (in die tijd) nieuwe liedjes een bekende melodie te gebruiken, lagen ze meteen lekker in het gehoor en werden ze makkelijker onthouden.

Hoor wie klopt daar kinderen
Hoor wie klopt daar kinderen
Hoor wie klopt daar zachtjes tegen het raam
’t Is een vreemdeling zeker
Die verdwaald is zeker
Ik zal eens even vragen naar zijn naam

Sint Nicolaas, Sint Nicolaas brengt ons vanavond een bezoek
En strooit dan wat lekkers in een of andere hoek

Opvoedkundig karakter

De oudste Sinterklaasliedjes hebben duidelijk een opvoedkundig karakter. Zo zingen we uit volle borst bij ‘Daar wordt aan de deur geklopt’: ‘Ben jij wel lief geweest? Wees dan maar niet bevreesd.’ En ‘Sinterklaas, zegt moe. Is de baas, zegt moe.’ Deze teksten stammen uit de tijd dat Sinterklaas en Zwarte Piet werden gebruikt als opvoedkundige boegbeelden die kinderen voor straf mee zouden nemen in de zak naar Spanje. Dit klopt natuurlijk niet; Sinterklaas is namelijk de beschermheilige van alle kinderen in de wereld. En die cadeautjes… die brengt hij toch wel. Al zit er voor een stout kind misschien toch iets naars in die zak…

De zak van Sinterklaas, Sinterklaas, Sinterklaas
De zak van Sinterklaas, o jongens, jongens het is zo’n baas
Daar stopt hij, daar stopt hij, daar stopt hij blij van zin
De hele, de hele, de hele wereld in!

Nieuwe liedjes

Jaarlijks worden er toch wel nieuwe liedjes uitgebracht. Voor een nieuwe Sinterklaasfilm bijvoorbeeld of als party cover van een bekend housenummer. Helaas blijven veel nieuwe liedjes niet zo goed beklijven als de klassiekers. Al doet ‘Zwarte Piet ging uit fietsen’ het nog wel altijd erg goed als nieuwe tekst op ‘Zie ginds komt de Stoomboot’. Zelf word ik helemaal blij van ‘Daar word ik vrolijk van – de Pepernotenmix’ van Sjon & Sjeffrie.

De stoomboot komt er aan
Daar word ik vrolijk van
Zwaaiend op de kade staan
Daar word ik vrolijk van
Een mooie volle maan
Daar word ik vrolijk van
Je ziet dat iedereen geniet
Van Sinterklaas en Zwarte Piet



Fijne Pakjesavond allemaal!