Dier van de Maand Lippenbeer

♪ Wat je van beren leren kan, van slimme beren leren kan. Is dat iets wat je echt proberen moet. Want hoe je profiteren kan, daar weten beren veel meer van. En beren zijn als leraar beregoed ♪ Wist je dat Baloe uit het Junglebook van Rudyard Kipling een lippenbeer was? De lippenbeer staat namelijk ook bekend onder de naam Bahloe. Baloe uit de Disney versie ziet er wellicht niet meer helemaal uit als een lippenbeer, zonder kraag en en donkere haren, maar weet als een lippenbeer wel goed waar je de lekkerste hapjes vandaan kan slurpen. Het is een prachtige beer om te zien en dat kan in één park in Nederland. (foto’s: Berry de Nijs/Writing Berries) Allen gemaakt in Safaripark Beekse Bergen

Uiterlijke kenmerken lippenbeer

De lippenbeer is een makkelijk te herkennen verschijning, zelfs wanneer hij een beetje op een kraagbeer lijkt. Deze beer heeft een lekkere ruige, zwarte vacht, lange lichter gekleurde snuit, een kenmerkende vooruitstekende lip en een witte V-vormige blonde vlek op de borst. De oren kun je ontdekken door de vorming van de lange vacht op het hoofd. Rondom de oogjes bevindt zich vaak een lichte tekening. Ze hebben lange, gebogen klauwen, welke heel handig zijn om termieten en mieren mee uit hun heuvel te graven. Ook missen ze voor het eten ervan twee voortanden. Mannetjes zijn iets groter en zwaarder dan vrouwtjes. Gemiddeld bereiken de volwassen beren een schouderhoogte van 60 tot 90 centimeter en weegt het mannetje zo’n 80 tot 140 kilo en een vrouwtje 55 tot 95 kilo. Een volwassen dier kan tot 1 meter 70 lang worden. Dat is best imposant als ze dan op de achterpoten gaan staan.

Lekker slurpen

De lippenbeer dankt zijn naam aan zijn lippen, maar niet omdat die nu zo aanwezig zijn als je naar hem kijkt. Het is meer wat hij ermee doet! Lippenberen eten vooral insecten en die wonen vaak in harde insectenheuvels. Om deze heuvels binnen te dringen, gebruikt de lippenbeer zijn scherpe lange nagels. Hiermee maakt hij een gat in de heuvel die groot genoeg is om zijn lange snuit in te duwen. Doordat de beer twee voortanden mist, heeft hij zo een mooie opening om zijn tong naar buiten te schuiven om termieten te vangen. Hier komen die lippen ook weer van pas, want door de lippen te tuiten slurpt hij zo al dat lekkers naar binnen. Het slurpen gaat niet zachtjes, want je kan het tot op een afstand van 185 meter horen. Slurpen doet deze beer ook om honing en fruit te eten, daarnaast houdt deze beer van bloemen en bladeren op het menu. Deze heerlijke hapjes zijn niet altijd verkrijgbaar (termieten wel) en als ze er zijn klimt de lippenbeer er dankzij die nagels met gemak voor in een boom.

Leefgebied lippenbeer

De lippenbeer komt uit Zuid-Azië en woont daar vooral in de tropische regenwouden van India, Nepal, Bhutan en Sri Lanka. Ze wonen daar waar ze hun maaltje het beste kunnen vinden en laten in deze regenwouden nu volop termieten- en andere insectenheuvels voor ze te vinden zijn! Heel vroeger was deze beer ook een veel geziene verschijning in Bangladesh, maar daar is de lippenbeer geheel uitgestorven. Ook in India en Sri Lanka nemen hun aantallen schrikbarend af.

Voortplanting en lippenberen

Over het algemeen zijn lippenberen solitaire dieren. Ze komen alleen samen als het tijd is om te paren en dan gaan pa en ma weer hun eigen weg. Mei en juli zijn wel de maanden waarin de meeste paringen zich voordoen. Is de paring geslaagd, dan zal het vrouwtje een hol maken waarin ze haar welpjes na een draagtijd van zes tot zeven maanden werpt. Meestal krijgt ze één of twee jongen. Lippenbeertjes zijn blind bij de geboorte en hebben drie weken nodig voordat de oogjes opengaan. Pas na negen tot tien weken verlaat moeder het hol om eten te gaan zoeken, tot die tijd leeft ze van haar vetreserves. De jongen mogen na twee tot drie maanden voor het eerst naar buiten. Toch zal moeders haar kleintje(s) nog zo’n negen maanden op de rug dragen. Dit zie je alleen bij lippenberen en bij geen enkel andere berensoort. De welpjes zijn pas zelfstandig na anderhalf jaar en dan verlaten ze ook hun moeder om hun eigen leven op te bouwen.

Boze beer? Welnee!

Er wordt over de lippenbeer in het wild enorm geroddeld! Zo zou deze berensoort de meest agressieve zijn van allemaal. Maar dat is helemaal niet waar. Doordat er natuur verdwijnt en er steeds meer mensen op plekken gaat wonen, waar de lippenbeer woont, nemen wel mens-dier-conflicten toe. Dit komt vooral doordat lippenberen slecht zicht hebben en slecht kunnen horen. Kom je dus plotseling te dichtbij, dan zal de beer tot de aanval over gaan om zich te kunnen verdedigen. Heeft de lippenbeer je wel gezien, dan maakt deze schuwe soort zich liever uit de voeten.

Lippenberen in het wild

De IUCN heeft de lippenbeer gekenmerkt als ‘kwetsbaar’, wat wil zeggen dat de dieren zomaar met uitsterven bedreigd zouden kunnen gaan worden als er niet ingegrepen wordt. Het leefgebied van de lippenbeer wordt namelijk steeds kleiner en de termietenheuvels (hun voornaamste voedselbron) worden vernietigd om van het zand tennisbanen aan te kunnen leggen. Ook jacht en stroperij voor hun velletje en organen vormen een groot probleem. Daarnaast worden de jonge beren uit het wild gehaald om deze af te richten voor het circus. Hierdoor komen er steeds minder voor in het wild. In Zuid-Azië zijn er inmiddels verschillende opvangcentra en stichtingen voor het beschermen van de lippenbeer, maar ook om het mens-dier-conflict te verminderen die door het verkleinen van het leefgebied steeds groter wordt.

Lippenbeer in de dierentuin

In Nederland kun je deze slurpende beer maar op één plek vinden en dat is in Safaripark Beekse Bergen. Hoewel het park zich vooral richt op dieren van het Afrikaanse continent, zijn er ook enkele diersoorten te bewonderen van andere werelddelen. Zo kun je naast de lippenbeer ook tijgers ontdekken in het park (om maar even een voorbeeld te geven). Ben je een keer in het safaripark, zoek de lippenberen dan vooral op tijdens de wandelsafari, want ze zijn heel mooi en leuk om te bekijken.

Lippenberen wonen in: Safaripark Beekse Bergen



Ontbreken er dierentuinen in dit lijstje waar lippenberen te bewonderen zijn? Laat het mij weten door middel van een berichtje via het contactformulier of een reactie onder dit artikel. Het gaat hier alleen om dierentuinen in Nederland.