Schrijfcoachtip Schrijven in dichtvorm

Het schrijven van een gedicht doen we eigenlijk vooral in Sinterklaastijd. Aangezien de pepernoten al in de winkels liggen, is het niet zo gek om daar al over na te denken. Echter is er het schrijven van een gedicht en het schrijven op rijm of in dichtvorm. Wist je dat het schrijven van een verhaal op rijm heel fijn is om voor te lezen? En het is fijn (voor kinderen) om naar te luisteren. Waarom? Dat leg ik vandaag graag uit. (foto’s: Berry de Nijs/Writing Berries)

Schrijven op rijm

Het schrijven van een gedicht is heel anders dan het schrijven van een verhaal op rijm. Lees er maar eens een nijntje boekje op na. De verhaaltjes van nijntje zijn altijd in dichtvorm. De korte zinnen zijn even lang (qua lettergrepen) en eindigen in een simpel rijmwoord. Er wordt een heel verhaaltje vertelt met een begin, midden en eind. Hoewel een gedicht of poëzie ook een begin, midden en einde heeft, is het vaak niet zo recht toe, recht aan als een verhaal op rijm. Immers in een gedicht mogen zinnen lyrisch zijn en vol symboliek zitten. Schrijf je een verhaal in dichtvorm, dan is het belangrijk dat het verhaal voorop staat.

Waarom dichten werkt

Iedereen houdt van een verhaaltje op rijm. De reden hiervoor is heel simpel: we zijn ermee opgegroeid. Van kinderliedjes tot de typische kleine gedichtjes die iedereen nog wel kent. Zo van In de Maneschijn, Schuitje varen, theetje drinken, De Zevensprong en Ben je boos? Rijmpjes en liedjes zorgen ervoor dat je iets beter kan onthouden of volgen. Bovendien voelt het heel vertrouwd als er naar een rijmwoord wordt toegewerkt. De cadans van een goed verhaal op rijm en de rijmwoorden die je kan aan zien komen, zorgen voor meer interactie en natuurlijk aandacht met het verhaaltje.

Hou het simpel

Schrijf je een verhaal op rijm, maak het je zelf dan niet te moeilijk. Ga niet per se op zoek naar mooie rijmwoorden of dichterlijke vrijheden. Ga voor korte zinnetjes die eindigen in een makkelijk rijmwoord, zodat je de cadans vast kan houden. Bijvoorbeeld:
In dat huis daar woont een beer
Op zijn hoed draagt hij een veer
Hij eet honing, drinkt graag thee
Eet je ook een hapje mee?
Voel je de cadans? Iedere zin bestaat uit zeven lettergrepen, waardoor het een lekker ritme krijgt om voor te lezen en om naar te luisteren. Lees ook zeker eens de boekjes van Dick Bruna en de gedichten van Annie M.G. Schmidt erop na. Zij waren namelijk meesters in leuke, simpele verhaaltjes op rijm met een fijn ritme. En dat geldt bijvoorbeeld nog steeds voor Pauline Baartmans en schrijversduo Marianne Busser en Ron Schröder.

Schrijf eerst je verhaal

Wil je een verhaal op rijm schrijven, maar wil je niet meteen met het dichten beginnen? Dat is geen probleem en eigenlijk heel goed om te doen. Schrijf gewoon eerst eens in korte zinnen je verhaal op. Ga niet meteen op zoek naar het ritme en ook nog niet naar de rijmwoorden. Laat deze later komen als je precies weet welk verhaaltje je gaat vertellen.

Nu ga je rijmen

Breek je verhaaltje dan op in een aantal strofen. Dit zijn zeg maar de alinea’s waaruit het verhaaltje bestaat en probeer deze om te toveren tot een gedichtje. Ga zo iedere alinea na totdat je hele verhaal op rijm staat. Probeer dan de cadans te vinden in de zinnen. In mijn voorbeeld had iedere zin zeven lettergrepen, maar je kan natuurlijk ook voor negen, tien of vijftien gaan. Wil je het helemaal in een goed ritme krijgen? Dan kun je zelfs nog proberen om de klemtonen van de woorden en de lettergrepen per zin met elkaar te matchen.

Probeer het gewoon

Heb je voor ogen dat je verhaaltje op rijm beter tot zijn recht zal komen? Probeer het dan eens gewoon! Wie weet schrijf je het veel makkelijker weg dan gewone verhaaltjes. Met behulp van rijmwoordenboeken (online en offline) en natuurlijk goede voorbeelden van je favoriete schrijvers. Veel succes en vooral plezier met schrijven!