We gaan even terug naar de 17de eeuw. De Gouden Eeuw floreert, maar Nederland strijdt met Engeland in een langdurige oorlog vol zeeslagen. Machtige schepen die tussen woeste golven met hun zeilen in de wind proberen in slagorde te komen, om daarna de kanonnen af te kunnen schieten op de vijand. Tussen zo een machtige zeeslag vaart dan een galjoot; een klein, snel bootje dat makkelijk tussen de linies door scheert. Aan boord zit maritiem tekenaar Willem van de Velde De Oude en hij tekent de zeeslag. Later, in zijn atelier, maakt hij er grootse pentekeningen van. Hoe groots? Dat ontdek je in de tentoonstelling ‘Willem van de Velde & Zoon’. (foto’s: Berry de Nijs/Writing Berries) 
Willem van de Velde de Oude & de Jonge
De tentoonstelling neemt je mee in de wereld van Willem van de Velde de Oude & de Jonge. Even in het kort: Willem van de Velde de Oude werd in 1611 geboren in Leiden en overleed in 1693 in Londen. Hij staat bekend om zijn grootse pentekeningen en om zijn ontzettend gedetailleerde scheepsportretten. Voor zover men weet, is hij autodidact. Hij is een ooggetuige en oorlogsverslaggever van zeeslagen. Willem van de Velde de Jonge werd in 1633 geboren in Leiden en overleed in Londen in 1707. Hij ging in de leer bij zijn vader en bij zeeschilder Simon de Vlieger. De Jonge werkt uitsluitend in olieverf en in kleur. Naast sfeervolle portretten van schepen in een haven, staat de Jonge ook bekend voor zijn stormachtige schilderijen waar je bijna zeeziek van wordt. In 1650 opende vader en zoon een familieatelier in Amsterdam, waar ze op verzoek scheepsportretten maakten op groot formaat. In 1673 verhuisde de familie naar Engeland op verzoek van de Britse koning. De zeeslagen tussen Engeland en Nederland legden zij nog steeds vast… maar dan vanuit het perspectief van de Britten. Ze werkten tot 1689 aan het Britse hof, daarna vestigde de familie zich in Londen waar ze schilderijen en tekeningen bleven maken voor verscheidene opdrachtgevers. Zowel vader als zoon vormden een grote inspiratie voor maritieme schilders en tekenaars, vooral in Engeland. Dankzij de Van de Veldes kunnen we ons nu een nog beter beeld schetsen van hoe het leven in de haven en op zee geweest moest zijn in de 17de eeuw.
portret van Willem van de Velde de Oude door Gerard Sibelius en portret van Willem van de Velde de Jonge door Lodewijk van der Hulst
Het zit in de details
Wat maakt de werken van Willem van de Velde de Oude en de Jonge nu zo extra bijzonder? Het draait allemaal om de details. En om je dat gevoel te geven, starten de verhalen van Vader en Zoon met een uitvergroting van hun werk. De een in pen en inkt, de ander in olieverf, beiden waanzinnig gedetailleerd. Zelfs in een uitvergroting kun je zien hoe klein de allerkleinste details zijn. Beide mannen moesten wel heel goed weten hoe de schepen in elkaar staken. Uiteraard zit er heel veel werk in de spiegels van de grote vlaggenschepen, maar ook in de bemanning, de kanonnen, de luiken tot aan de katrollen voor het hijsen van de zeilen aan toe. De foto’s doen het eigenlijk geen eer aan… je moet het zelf ervaren. Zoveel details, je blijft kijken. Want dan zie je ineens een bootje achterin het werk of een torentje. Of bruinvissen in het water… De details en de grootte van de pentekeningen van Willem van de Velde de Oude zorgen ervoor dat zijn werk echt toonaangevend is. Dat Willem de Jonge veel van zijn vader heeft geleerd, zien we ook in de details die hij heeft aangebracht in zijn werk. Maar dan in olieverf en in kleur. Elf zalen lang val je van de ene verbazing in de andere…
In zaal 12 word je getrakteerd op twee prachtige, grootse wandkleden die door Thomas Poyntz van Mortlake Tapestry Works. Het zijn twee wandkleden uit een serie van zes, waarvan de overige vier in Amerika verblijven. De wandkleden zijn geweven aan de hand van een tekening van Willem van de Velde de Oude en verbeeld een grootste zeeslag tussen Nederland en Engeland, maar dan vanuit Engels perspectief.
Aan het einde van de tentoonstelling kom je in een prachtige ruimte met uitzicht op de Amsterdam die voor het Scheepvaartmuseum ligt. De ruimte is een familie atelier waar je samen met magneten een eigen maritiem schilderij kan maken. Speel tussen de golven en maak een gekke foto. Of blader door de mooie boeken op tafel. Een perfecte afsluiter van deze zeer gedetailleerde tentoonstelling.
Nog meer leuke details
Wist je dat……er allerlei bruiklenen uit veelal Britse en Nederlandse musea zijn gebruikt voor deze overzichtstentoonstelling?
…een aantal van die bruiklenen zijn geleend van Queen Elizabeth II? Hieronder zie je een detail van één van de schilderijen waarbij de Nederlandse vloot in lichterlaaie staat voor de kust van Vlieland.
…Willem de Oude nog een zoon had genaamd Adriaen die in het rampjaar van Nederland 1673 kwam te overlijden? In de tentoonstelling is een mooi werkje van hem te zien van mensen op het strand. Een detail hiervan zie je hieronder.
…de tentoonstelling ook werken van andere kunstenaars bevat die zich duidelijk door het vakmanschap van Willem de Oude en de Jonge hebben laten inspireren?
…je het Scheepvaartmuseum ook op een van de schilderijen kan spotten? Je ziet het op het schilderij van de Gouden Leeuw op het IJ!
…je bij-na met je neus op de werken mag staan? Je kan echt heel dichtbij de prachtige kunstwerken komen, waardoor je helemaal op kan gaan in de details. Wedden dat je net als ik je helemaal kan verliezen in de prachtige tekeningen en olieverfschilderijen?
Handige informatie
De tentoonstelling ‘Willem van de Velde & Zoon’ is te zien vanaf 1 oktober aanstaande tot en met 27 maart 2022 in het Scheepvaartmuseum te Amsterdam. Het museum is heel gemakkelijk met het openbaar vervoer te bereiken. Voor openingstijden, informatie en tickets ga je naar HetScheepvaartmuseum.nl.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten
Bedankt voor je reactie! Reacties worden altijd eerst beoordeeld voordat ze worden geplaatst. Het kan dus even duren voordat je je reactie hier terugziet. Omdat ik graag een persoonlijk antwoord geef worden anonieme berichten op artikelen niet geplaatst.