Dier van de Maand Brilbeer

Ik ben dol op beren en dus ook op deze berensoort. Wist je dat de Brilbeer de enige berensoort is die je in Zuid-Amerika in het wild kan tegenkomen? Het zijn bijzondere, klimgrage beren die best wel heel gemoedelijk zijn. Maar het zijn vooral leuke beren. En aangezien ik van beren hou, vind ik het vooral heel leuk om deze berensoort in Dier van de Maand eens in het zonnetje te zetten. (foto’s: Berry de Nijs/Writing Berries)
Alle foto’s gemaakt in DierenPark Amersfoort

Uiterlijke kenmerken Brilbeer

De Brilbeer dankt zijn naam aan de blonde tot bruine tekening in zijn gezicht en rondom de ogen. Het lijkt bij de een meer op een brilletje, bij de ander op een masker en bij weer een ander is de tekening meer op de hals aanwezig. Iedere tekening is uniek en dat is ook de manier waarop je Brilberen uit elkaar kan houden. Verder is de Brilbeer een middelgrote, zwarte beer met ronde oortjes en een spitse, korte neus. Van alle berensoorten heeft hij de kortste neus en kleinste kop. De kortere bouw (gemiddeld 2 meter lang en een gewicht van 200 kilo) zorgt ervoor dat de beer makkelijk kan klimmen. Zijn vlakke poten met korte nagels helpen daar uiteraard ook aan mee. Opvallend is dat de voorpoten net wat langer zijn dan de achterpoten. De korte, ronde staart, valt tussen het dikke haar niet altijd op, maar de Brilbeer heeft zeker een staartje.

Leefgebied Brilberen

Brilberen wonen in het wild vooral in de bossen van het Zuid-Amerikaanse Andesgebergte. Je kan ze tegenkomen van Venezuela tot het uiterste puntje van Argentinië, zolang er maar bossen zijn. Dat ze in de bossen wonen is niet zo gek; ze kunnen heel goed door de bomen klimmen en slapen daar in een lekker nest. Ook gebruiken ze de bomen om aan roofdieren te ontkomen en om eten te bewaren in datzelfde nest. Daarnaast vinden ze in de bossen alles wat ze nodig hebben om te eten.

Lekkere hapjes voor de Brilbeer

Net als veel andere berensoorten eet de Brilbeer vooral fruit, noten, zaden en planten. Hij is dol op de topjes van bomen, struiken en planten. Het is van alle berensoorten de meest vegetarische beer. Toch deinst de Brilbeer niet terug voor een hapje vlees op het menu – al komt dit zelden voor. Als de Brilbeer vlees eet, dan is het van een kleiner zoogdier. Hij staat niet bekend als jager, maar meer als een verzamelaar. Als het maar fruit, plant, boombast of groente is, dan is deze beer het meest gelukkig.

Voortplanting paartijd Brilbeer

Net als alle beren verkiest de Brilbeer ook het solitaire bestaan. Alleen voor de paartijd komen de dieren bij elkaar en een moederbeer houdt haar jongen twee jaar bij zich. Brilberen zijn geen territoriale dieren. Dat houdt in dat ze elkaar gerust passeren of samen eten als dat zo uitkomt, zonder conflicten. Is een moederbeer zwanger, dan bouwt ze een hol in de grond (in plaats van een nest in de boom) waar ze na 240 tot 245 dagen één tot drie welpjes werpt. Meestal krijgt een beer een tweeling. Tijdens de heel kraamtijd (zo’n 12 weken) blijven welpjes onder de grond. Daarna blijven ze tot ongeveer hun tweede levensjaar bij hun moeder. Zij leert ze alles: wat je wel en niet kan eten en natuurlijk waar je bang voor moet zijn en waarvoor absoluut niet.

Bedreigd in het wild

Alleen als je een moeder met welpjes tegenkomt, is het verstandig de andere kant op te lopen. Brilberen zijn namelijk doorgaans heel rustige, gemoedelijke beren en gaan mensen liever uit de weg dan dat ze een conflict aangaan. De enige mens-dierconflicten die er zijn, gaan om het feit dat Brilberen bananen, groente en ander fruit van plantages halen. Daarnaast raken de dieren door de mens hun leefgebied kwijt door de grote boskap in het Andesgebergte. Hierdoor versnipperd het gebied en is er steeds minder plek, waardoor er steeds minder Brilberen in het wild te vinden zijn. Op de Rode lijst van de IUCN staan Brilberen daarom aangeduid als ‘met uitsterven bedreigd’. Gelukkig zijn er veel mensen die zich inzetten om dit te voorkomen.

Brilberen in de dierentuin

Er is één dierenpark waar je deze prachtige beren kan bewonderen en dat is DierenPark Amersfoort. De Brilberen hebben daar in 2021 hun intrek genomen in het berenverblijf waar voorheen de Europese bruine beren woonden. De broertjes Teju en Ariba klimmen en klauteren er daar lustig op los. Wist je dat je in het park zelf over het berenverblijf kan lopen via een touwbrug? De Amersfoortse Brilberen vertellen overigens ook het verhaal van hun soortgenoten in het wild. Je kan er zelfs meteen het Wildlife Fund helpen om de Brilberen te beschermen.

Brilberen wonen in: DierenPark Amersfoort



Ontbreken er dierentuinen in dit lijstje waar Brilberen te bewonderen zijn? Laat het mij weten door middel van een berichtje via het contactformulier of een reactie onder dit artikel. Het gaat hier alleen om dierentuinen in Nederland.