Schrijfcoachtip Eten en drinken beschrijven

Ik heb het eerder wel eens gehad over smaken beschrijven in een verhaal, artikel of blog. Het beschrijven van smaak is heel lastig, omdat het heel subjectief is. Wat ik té zoet vind, kan voor een ander precies goed zijn. Smaak is dus iets wat de lezer zelf een beetje moet invullen als jouw hoofdpersonage haar of zijn tanden in een lekker broodje zet… Maar het is zeker niet onmogelijk om je lezer daar een beetje bij te helpen. (foto: Berry de Nijs/Writing Berries)

Smaak is een beleving

Of je nu een echte foodie bent met een foodblog of je hoofdpersoon wil laten neerstrijken op een pittoresk Frans terrasje met gietijzeren tuinmeubeltjes – in het wit, uiteraard – om te genieten van een kop koffie met een heerlijke belegde baguette met brie en tomaat… smaak is een belevenis. Mijn neefje is ontzettend goed in het beschrijven van zijn eten, zelfs zo goed dat ik bijna zin krijg in een burger met bacon, terwijl ik bacon helemaal niet lust. Hij maakt van zijn beschrijving een ware beleving. Je gaat er bijna van watertanden! Het gaat om de combinatie van woorden, waarbij je synoniemen en superlatieven zeker niet hoeft te schuwen.

Maak het beeldend

Bij eten en drinken kom je natuurlijk al snel in woorden als kauwen, proeven en – hoe kan het bijna ook anders – drinken uit. Toch zijn er nog genoeg andere woorden waarmee je de handeling van eten en drinken kan aanduiden, die iets minder voor de hand liggen. Misschien heeft je personage wel haast en ‘schuift’ hij de macaroni zo naar binnen. Dat kan natuurlijk fysiek niet, maar je hebt er wel meteen een beeld bij. Heeft je personage heel erg dorst, dan neemt hij of zij geen zuinige slokjes, maar klokt het karakter het glas in een paar teugen leeg. Misschien loopt er wel water langs de kin en hals zo over de kleding. Heerlijke woorden die je kan gebruiken voor het omschrijven van eten en drinken zijn ook achterover gooien, in een teug leegdrinken, schrokken, vreten en klokken (als geluid). Gaan de vriendinnen in het verhaal lekker een high tea doen, dan wordt de handeling van eten en drinken weer heel anders. Vooral als er eentje heel streng aan het diëten is en die lekkere cupcake met dat mierzoete roze botercrème bloemetje erop haar wel heel erg zit aan te staren… ‘eet mij’… Och, dat zie je toch bijna voor je?

…en smakelijk

Het knisperen van een korst van een versgebakken broodje. De crunch als je erin bijt en dan de zachte binnenkant die overgaat tot een symfonie aan smaken van sla, tomaat, kaas, humus… Als je echt een scène gaat schrijven waarin gegeten wordt én het heeft nut dat dit uitgebreid ter sprake komt, dan heb ik maar één tip: ga er helemaal voor. Vertel over de perfecte combinatie van zoet en zout bij een broodje kaas met appelstroop of van vijgencompote met een hamburger. Laat de gekaramelliseerde uien hun werk doen als je vertelt over een hartige tarte tartin. Vergeet de geur niet van rozemarijn waarin de krieltjes zo heerlijk goudbruin in zijn gebakken… en de friszoete smaak van frambozen in een romige yoghurt met slierten karamel die zo een heerlijk taaie structuur geeft aan het dessert. Dit kun je natuurlijk ook voor drankjes doen. De bubbels die in je neus prikken vlak voor die eerste slok frisdrank of bubbelwijn. De bittere nasmaak van een gin tonic, fruitige noten van wijn en de rijke, warme geur van koffie… Verlies jezelf in deze beschrijvingen en het komt goed.

Of maak het onsmakelijk

Het kan natuurlijk ook kokhalzend goor zijn wat iemand moet eten. Misschien moet iemand als uitdaging een hapje peper nemen. Yuck. Maak maar vast plaats voor een dichtgeknepen keel, tranende ogen en een flinke niesbui. En wat dacht je van het eten van meelwormen. Ik moet daar niet aan denken, dus smakelijk kan zo een scène in mijn ogen niet worden. Onsmakelijk kan ook een in jus verdronken gehaktbal zijn die glanzend uit de stroperige saus tevoorschijn komt en sponzig aanvoelt als je het doorsnijdt… Nee, daar wordt je hoofdpersoon ook niet blij van. Misschien houdt hij of zij wel helemaal niet van vis, muntthee, bier, chocolade, kikkererwten of tofu. Woorden die te maken hebben met walm, stank, slap, bitter, flauw, ouwe sokken en dergelijke helpen mee om onsmakelijke gerechten en drankjes te beschrijven. Je mag het natuurlijk zo onsmakelijk maken als je zelf wil, maar hou wel een beetje rekening met je lezers die wellicht een te levendige fantasie hebben… je wil niet dat het boek wordt onder gespuugd natuurlijk.

Smaken verschillen

Nogmaals, smaken beschrijven is lastig, maar niet onmogelijk. Smaken verschillen en daarom is het goed om voor algemeen geaccepteerde smaakomschrijvingen eens rond te kijken op foodblogs en in kookboeken. Dat helpt om iets lekker te leren aanprijzen. En nogmaals, smaken verschillen, beschrijf het dus vooral heel smakelijk en beeldend, want dan komt je boodschap eigenlijk nog veel beter over.