Dier van de Maand Berberaap

Vorig jaar wandelde ik door het berberapenverblijf in Apenheul en wist meteen weer waarom ik deze aapjes zo leuk vind. Ze zijn speels, hebben duidelijk een eigen swagger en kunnen je met hun mooie ogen zo ontzettend strak aankijken. Berberapen zijn de enige apen die in het wild leven in Europa. Dat is best bijzonder eigenlijk, want apen wonen doorgaans niet op het Europese continent. Berberapen hebben altijd iets gezelligs. Misschien komt dat wel door dat olijke koppie en het hoge aaibaarheidsgehalte door dat wollige vachtje… Ik vind ze in ieder geval erg leuk en bijzonder. Ontdek meer over de berberaap in deze Dier van de Maand! (foto’s: Berry de Nijs/Writing Berries) Apenheul

Uiterlijke kenmerken berberaap

De berberaap behoort tot de makaken en is de enige soort van deze familie die buiten Azië leeft en wel in Noord-Afrika als op de Rots van Gibraltar. Hierdoor is het ook de enige apensoort die in het wild voorkomt in Europa. Net als andere makaken heeft ook de berberaap een kaal gezicht. Het gezichtje is roze van kleur en dat past mooi bij de dikke beige tot okergrijze vacht. Bij de kroon, handen en voeten is deze vacht warm oranje van kleur. Rondom het gezicht zijn de haren donkerder. De armen en benen zijn lang, de handen (en voetjes) kort en breed. Opvallend is dat de berberaap geen staart heeft. De reden hiervoor is simpel; hij heeft hem niet nodig, doordat hij niet in de bomen, maar vooral op de grond vertoeft. Bij de berberapen zijn de mannetjes groter dan vrouwtjes. Zij kunnen 65 tot 75 centimeter lang worden en een schouderhoogte van 50 centimeter halen. Het gewicht licht tussen de 7 tot 10 kilo. Vrouwtjes zijn gemiddeld 55 tot 65 centimeter lang en bereiken een schouderhoogte van 45 centimeter. Qua gewicht zijn ze ook lichter, namelijk tussen de 4 en 7 kilo. Berberapen kunnen gemiddeld 20 jaar oud worden. Dierenrijk

Ouwehands Dierenpark | Apenheul

Leefgebied berberaap

Vroeger was het leefgebied van de berberaap zeer uitgebreid. Je kon ze in het wild tegenkomen in Noord-Afrika van Marokko tot Libië en zelfs Egypte. Helaas is dit niet meer zo. Nu kom je deze apensoort alleen nog maar tegen in de cederbossen van het Atlasgebergte in Algerije en Marokko, waar ze zo rond de 2000 meter hoogte verblijven. Op begroeide rotshellingen en in eikenbossen kunnen de berberapen ook nog wel eens hun thuis maken, als er maar voldoende beschutting en voedsel is. Qua voedsel is de berberaap niet heel kieskeurig. Als overdag jagende omnivoor houdt hij van zaden, eikels, (bloem)knoppen, gras, bladeren, knollen, bloemen, bast van bomen, korstmossen, paddenstoelen, insecten (zoals rupsen) en kleine vogels. Dankzij de wangzakken kan de berberaap eerst eten verzamelen om het dan later op te eten. Ouwehands Dierenpark

Apenheul | Dierenrijk

Berberapen in Europa

Wist je dat er ook berberapen in Europa wonen en hebben gewoond? In 1763 heeft men namelijk een groep berberapen in Duitsland losgelaten. Deze groep gedijde goed, maar werd door mensen uitgeroeid, waardoor deze groep in 1784 alweer was verdwenen. Je kan overigens wel op de Rots van Gibraltar berberapen zien. Deze groep wordt in stand gehouden door de Britten, want, zo zegt het verhaal, zolang er berberapen op de Rots van Gibraltar wonen, blijft dit in handen van de Britten. Overigens leefden de apen hier al voordat het in 1704 in Britse handen viel. Deze groepen zijn niet de enige berberaapjes geweest die het Europese continent hebben aangedaan, want er zijn fossielen gevonden uit het Pleistoceen die hierop duiden. Zelfs helemaal in Nederland. Dat is best wel bijzonder. Ouwehands Dierenpark

Familie Berberaap

Berberapen leven in familiegroepen die kunnen variëren van klein tot groot. De groepen bestaan uit ongeveer evenveel mannetjes als vrouwtjes, maar ook uit jonge en oude dieren. Tijdens de paartijd zwelt het achterwerk van het vrouwtje op, wat de mannetjes heel aantrekkelijk vinden. De draagtijd ligt tussen de zes tot zeven maanden waarna de kleintjes in het geboorteseizoen van februari tot juni ter wereld komen. Vrouwtjes krijgen altijd een kleintje – tweelingen komen nauwelijks voor. Na de geboorte helpt de hele groep met babysitten, zowel mannetjes (wat bijzonder is, omdat veel andere soorten makaken dat niet doen) als vrouwtjes. Zo beschermen ze de kleintjes ook tegen roofdieren. Bovendien wil iedereen graag op de kleine passen uit eigen belang. Want als je met een baby rondloopt, mag je net even wat meer binnen de groep. Wanneer de mannetjes rond het vierde jaar geslachtsrijp zijn, verlaten ze de groep om zo op zoek te gaan naar een nieuwe familie. Soms vormen zij hierbij vrijgezellengroepen. Vrouwtjes berberapen blijven hun hele leven samen. Ter veiligheid en voor de warmte slapen berberapen vaak in kleine, knusse groepjes van twee of drie aapjes tegen elkaar aan. Dierenrijk

Apenheul

Berberapen bedreigd in het wild

Helaas is de status van de berberaap op de Rode Lijst van de IUCN verschoven van kwetsbaar naar bedreigd. Dit gebeurde al in 2008 en is een kwalijke zaak. De bedreiging tot uitsterven van de berberaap komt vooral door de mens. Zo worden er voor landbouw veel bossen gekapt – het leefgebied van de berberaap – en worden de aapjes gevangen en verkocht als huisdier. Dit gebeurt vooral in Marokko en Algerije. Berberapen zijn geen huisdieren en worden in Nederland onderschept bij de douane. Veel van deze apen zijn te vinden bij Stichting AAP of worden – indien mogelijk – geplaatst in dierenparken. Dierenrijk

Ouwehands Dierenpark

Berberapen in de dierentuin

In zes Nederlandse dierenparken zijn Berberapen te bewonderen. Bij Apenheul wandel je zelfs door hun leefgebied, waardoor je heel dichtbij deze wollige aapjes komt. Omdat ze in de natuur ook in familiegroepjes leven, kom je in dierenparken ook kleine tot middelgrote groepjes tegen. De dynamiek van de groepen verschilt per park, uiteraard, maar het is altijd heel bijzonder om naar ze te kijken. Wist je dat GaiaZOO Nature Fund 2023 heeft uitgeroepen tot het jaar van de Berberaap om de apen in het wild te kunnen ondersteunen? Apenheul

Berberapen wonen in:
Apenheul | DierenPark Amersfoort | Dierenrijk | GaiaZOO | Ouwehands Dierenpark | Van Blanckendaell Park

Apenheul

Ontbreken er dierentuinen in dit lijstje waar berberaapjes te bewonderen zijn? Laat het mij weten door middel van een berichtje via het contactformulier of een reactie onder dit artikel. Het gaat hier alleen om dierentuinen in Nederland.