Reusachtig groot, maar o zo vriendelijk: de walrus is een van de zeezoogdieren die onze wereld rijk is. Het is een goedaardige lobbes die, zoals Freya, gewoon lekker wil chillen op je boot of in de haven van de marine. Beetje zwemmen, visje vangen, je snor poetsen en weer lekker opdrogen in het zonnetje op een rots of ijsschots. Ik vind walrussen zo heerlijk koddig. Zo lijken ze een beetje onhandig op land als ze hun grote lijf heen en weer hobbelen, maar o zo sierlijk onder water. Wist je dat Carl Linnaeus in 1758 het dier de naam val ross gaf? Dit betekent in het Scandinavisch walvis paard, later werd dit bijgesteld naar de wetenschappelijke benaming odobenus, afgeleid van het Griekse odous wat ‘tand’ betekent en baino wat zich laat vertalen als ‘gaan’. De reden? Wetenschappers hadden waarschijnlijk een paar dieren hun imposante slagtanden zien gebruiken om zich voort te bewegen op land! (foto’s: Berry de Nijs/Writing Berries – foto’s zijn allen gemaakt in Dolfinarium Harderwijk) 
Uiterlijke kenmerken walrus
Een walrus is gemakkelijk te herkennen aan die imposante slagtanden. Vrouwtjes en mannetjes hebben deze, al zijn die van mannetjes vaak langer (bijna 50 centimeter, soms langer) en rechter dan bij de vrouwtjes. Daarnaast heeft een walrus een grote snor. Die snor hebben zowel vrouwtjes als mannetjes en helpt de dieren bij het zoeken naar eten op de zeebodem. In verhouding lijkt de kop van de walrus redelijk klein. Deze loopt onderhand naadloos over in een brede, stevige nek en het grote lijf. Walrussen kunnen tot zo’n 3 meter lang worden, stieren zelfs bijna 4 meter, en een meter hoog (gemeten tot aan de schouder). Het kleinere hoofd bevat kleine oogjes en kleine oortjes. Wanneer een walrus ligt op te drogen in het zonnetje, dan kun je de dikke, borstelachtige vacht goed zien. De dikke huid vormt samen met de vacht een goede barrière tegen de kou, maar het is vooral het aanwezige vet, wat ook wel blubber wordt genoemd, wat ze warm houdt in ijskoude wateren. Met hun vinnen kunnen ze zich op land voortbewegen en onderwater natuurlijk. Walrussen zijn kaneelbruin van kleur en kunnen ongeveer 40 jaar oud worden.
Slagtanden; machtige wapens
Walrussen in de dierentuin hebben vaak geen slagtanden. En als ze ze hebben, zijn ze kort en voorzien van een dopje. De slagtanden worden in het wild gebruikt om andere mannetjes mee te bevechten als zij het territorium van een ander betreden, bijvoorbeeld tijdens de paartijd, of om andere vijanden te verdrijven. Ook heeft men blijkbaar gezien dat deze tanden worden gebruikt om zich voort te bewegen op het ijs. In een dierenpark hebben walrussen deze slagtanden niet echt nodig. Vandaar dat ze vaak preventief worden verwijderd. Dit is veiliger voor de dieren zelf als de verzorgers die met de dieren werken.
Leefgebied walrus
Walrussen leven alleen op het noordelijk halfrond van de aarde en dan met name in het gebied rondom de poolcirkel Er worden twee soorten walrussen onderscheiden aan de hand van het gebied waar zij leven. Je hebt de Pacifische walrus welke vooral in de wateren rondom Alaska en Rusland te vinden is. De andere soort wordt de Atlantische walrus genoemd en die woont het liefst in de kustregio’s van Groenland, Spitsbergen en Canada. Zo af en toe zwemt er ook een Atlantische walrus door de Noordzee. De Atlantische en Pacifische walrus schelen qua uiterlijk niet heel veel van elkaar, al kan de Pacifische walrus wat groter worden dan zijn Atlantische soortgenoot. Het liefst wonen ze op ijsschotsen, drijfijs, stranden en rotsachtige kustlijnen. In de zomer zoeken ze kleinere eilandjes of zandbanken (indien aanwezig) op om te rusten. Walrussen brengen vooral veel tijd door in het water waar ze op zoek gaan naar eten. Ze zijn zelden meer dan vijftien kilometer van de kust verwijderd, waardoor je ze in het wild makkelijk kan spotten.
Hapjes zoeken met je snor
Walrussen zijn een groot deel van de dag bezig met het vinden van voedsel. Vis staat altijd op het menu, als ze deze kunnen vangen. Walrussen kunnen 30 minuten lang zonder adem te halen onder water verblijven. De topsnelheid van een walrus is 30 kilometer per uur en vissen zijn vaak sneller dan een walrus. Daarom spendeert de walrus zijn tijd vooral op de bodem waar hij met zijn snor op zoek gaat naar eten. Schelpdieren zijn favoriet, evenals schaaldieren en slakken. Ook zeesterren, zeekomkommers, zee-egels en andere stekelhuidigen staan op het menu. Met de gevoelige snorharen vinden ze deze op de bodem. Om de zachte delen te kunnen eten, zuigt de walrus deze uit de schaal of schelp. Zuigen (en blazen) doen zij met zeer grote kracht. Een stofzuiger is er niets bij.
Sociale dieren
Walrussen zijn sociale dieren en worden vaak in zeer grote getalen samen waargenomen. Ze reizen en rusten in grote groepen. Over het algemeen zijn walrussen heel gezellig, maar tijdens de paartijd (van januari tot en met maart) kunnen de mannetjes wat agressief uit de hoek komen, vooral als ze hun kleine oogjes op hetzelfde vrouwtje hebben laten vallen. Paren gebeurt waarschijnlijk in het water. Is er een eitje bevrucht dan wordt dit eitje slapen gehouden. Dit fenomeen heet verlengde draagtijd, waardoor de dracht dus eigenlijk later pas echt begint. 14 tot 16 maanden na de paring krijgt het vrouwtje één jong. Kleintjes worden massaal geboren van midden-april tot midden-juni. De kleine is ongeveer een meter lang en weegt dan al 60 kilo. Net als andere zeezoogdieren kan de kleine direct zwemmen. Toch zal de kleine zijn moeder vasthouden aan de nek of moeders houdt haar jong vast tussen de voorpoten. Een kleintje blijft tot zijn derde levensjaar bij zijn moeder. Als het een mannetje is dan sluit hij zich aan bij andere jonge mannetjes. Een meisje zal bij de vrouwtjesgroep blijven.
Status walrussen in het wild
Walrussen kennen weinig natuurlijke vijanden. Jonge walrussen kunnen nog wel eens ten prooi vallen van een orka of ijsbeer, maar een volwassen walrus kent geen vrees voor deze dieren. De enige vijand van de walrus is de mens. Er is veel op de dieren gejaagd, waardoor enkele ondersoorten dus niet meer bestaan, voor hun huid, blubber, vlees en slagtanden. De Inuit jaagde met respect, buitenstaanders niet. Hierdoor zijn de Atlantische walrussen van Groenland en Canada terug gebracht naar slechts 25.000 dieren en was deze soort bijna uitgestorven. De Pacifische walrus die zich ophoudt rondom Alaska en Rusland had bijna hetzelfde lot als zowel de VS als Rusland niet hadden ingegrepen. De getalen zijn daar gelukkig wél weer opgelopen, waardoor er ruim 200.000 dieren in het wild te vinden zijn. Toch staat de gehele soort als Kwetsbaar aangemerkt op de rode lijst van de UICN. Dat is niet zo vreemd, want de dieren hebben ook zeer veel last van plastic afval in hun leefgebied als te maken met verminderd ijs door klimaatverandering.
Walrus in de dierentuin
Hoe je het ook went of keert; er is maar 1 plek in Nederland waar je walrussen in een dierenpark kan bewonderen en dat is het Dolfinarium in Harderwijk. Je kan ze zelfs onder water bewonderen. Dat is best bijzonder om te zien, want walrussen zijn onder water heel sierlijk. De walrussen wonen al sinds 1976 in het park en worden door velen als de meest leuke dieren beschouwd. Je vindt de walrussen in hun verblijf Walrussenwal.Walrussen wonen in Dolfinarium
Ontbreken er dierentuinen in dit lijstje waar walrussen te bewonderen zijn? Laat het mij weten door middel van een berichtje via het contactformulier of een reactie onder dit artikel. Het gaat hier alleen om dierentuinen in Nederland.
