Dier van de Maand Jaguar

Stoer, krachtig en sterk. De jaguar is het allemaal. De eerste keer dat ik dit prachtige dier in Nederland mocht aanschouwen, was ik in Emmen. Het viel meteen op dat de bouw van een jaguar heel anders is dan van bijvoorbeeld een jachtluipaard of panter. Het vlekkenpatroon heeft een totaal ander uiterlijk, met zijn uitgewerkte, meer geometrische patronen op het velletje. Het is prachtig om naar die tekening te kijken. Jaguars behoren tot de grote katten en het zijn snelle roofdieren. Maar waar wonen ze eigenlijk en hoe leven ze? Je leest het in deze Dier van de Maand. (foto’s: Berry de Nijs/Writing Berries) Dierenpark Emmen

Uiterlijke kenmerken jaguar

De jaguar is een stoere kat om te zien en dat komt vooral door zijn compacte bouw, brede kop en sterke kaken. De poten lijken kort, maar zijn ontzettend sterk. Daarmee kan deze kat goed springen en zwemmen. De staart biedt trouwens evenwicht tijdens het springen. De zachte voetkussens geven de jaguar de mogelijkheid om te kunnen sluipen. Deze grote kat heeft de mogelijk om de nagels in te trekken. Op de kop bevinden zich de zwarte ronde oortjes en twee grote ogen met ronde pupillen. Dat maakt het zien in de schemering vooral erg fijn. Het meest opvallende aan het uiterlijk van de jaguar is het vlekkenpatroon. Op de kop zijn er ronde vlekjes en streepjes te zien. Samen vormen zij een unieke tekening die doorloopt in een mooi strepenpatroon op de borst en ronde stippen op de poten en rug. Het lichaam bevat een vlekkenpatroon in de vorm van open rozetten, voorzien van een of meerdere zwarte stippen. De vacht, lichtgeel tot roodbruin, is zo dus versierd met ronde, ovale vlekken en rozetten voor de beste camouflage. Mannetjes zijn groter dan vrouwtjes. Gemiddeld kan een jaguar 110 tot 180 centimeter lang zijn (zonder staart) en tussen de 65 en 80 centimeter hoog. De staart kan een lengte tussen de 45 en 75 centimeter bereiken. Ze wegen tussen de 25 en 100 kilo, maar vergis je niet, dat is één brok kracht. Leuk om te weten: jaguars brullen niet, wel grommen en brommen ze.Landgoed Hoenderdaell

Landgoed Hoenderdaell | Dierenpark Emmen

Zwarte jaguar

De jaguar hoort geel/lichtbruin met een herkenbaar rozettenpatroon te zijn. Maar er zijn ook zwarte jaguars. Als je heel goed kijkt zie je dat deze ook gewoon een rozettenpatroon op zijn vacht heeft, maar je moet er wel iets meer moeite voor doen om het kleurverschil te zien. Een zwarte jaguar is zwart door een fenomeen genaamd melanisme. Je kent vast wel het albinisme, waarbij de huid of vacht helemaal geen pigment heeft en dus wit is. Bij melanisme is er teveel pigment aanwezig en is de vacht of huid zwart. Er is sprake van melanisme als een geheel zwart dier een uitzondering is voor de soort. Zwarte jaguars ontstaan dus door melanisme en niet door doorfokken. Het is een normaal fenomeen. Zelfs in het wild kan je een zwarte jaguar tegenkomen. Landgoed Hoenderdaell

Landgoed Hoenderdaell | ARTIS

Leefgebied jaguar

De jaguar komt in het wild voor in Midden-Amerika en deels in Zuid-Amerika. Ze houden zich het liefste op in bosrijke gebieden met water. Daarom zijn ze zowel in nevelwouden, regenwouden als in kustwouden te vinden. Als er voldoende plekken zijn om zich te kunnen verschuilen, dan wil een jaguar ook nog wel eens in een zogeheten droogbos wonen. Maar ze geven er niet de voorkeur aan. Een jaguar bewoont een gebied van 500 meter rondom een waterpartij. Daar valt genoeg te vinden voor ze en ze zitten niet in het jachtgebied van de poema. De jaguar leeft graag alleen en markeert zijn of haar gebied met krabsporen. Dat wil niet zeggen dat jaguars allemaal echt een eigen kaveltje bewonen; het leefgebied overlapt geregeld. Alleen om te paren komen de dieren bij elkaar en vrouwtjes leven geregeld met hun jongen. Dierenpark Emmen

Gevarieerd menu

Je kan je eigenlijk beter afvragen wat een jaguar niet eet, want zo een beetje alles wat in zijn of haar territorium loopt, vliegt, zwemt en kruipt staat wel op het menu. Het ligt dus aan de plek waar de jaguar woont, wat er eigenlijk gegeten wordt. Herten en pekari’s hebben de voorkeur, maar ook apen, opossums, gordeldieren, tapirs, luiaards, agouti’s, stekelvarkens, schildpadden, miereneters, vogels met een nest op de grond, kikkers, vissen, slangen (ook reuzenslangen), kaaimannen en eieren worden met gemak opgepeuzeld. Deze grote variëteit maakt de jaguar al uniek, maar het is – voor zover we weten – de enige grote kat die reptielen doodt om te eten. Jagen doet de jaguar het liefst in de ochtend- en avondschemering. De rest van de dag wordt er vaak gerust ARTIS

Voortplanting van de jaguar

In tegenstelling tot veel andere zoogdieren kennen jaguars geen vaste paartijd. Na de paring gaan man en vrouw weer hun eigen weg. Na een draagtijd tussen de 90 en 110 dagen werpt het vrouwtje één tot vier welpjes. Deze wegen bij de geboorte 700 tot 900 gram. Ze werpt haar kroost in een hol wat zich meestal tussen de rotsen bevindt of in heel dicht struikgewas. Jaguarwelpen worden blind geboren, na twee weken openen ze de oogjes. Moeders verzorgt en verdedigt haar kinderen goed. Ze zal zelfs de vader op felle wijze op afstand houden. Als de welpen zo’n zes maanden oud zijn, gaat de moeder hen leren hoe ze moeten jagen. Rond het tweede levensjaar zijn de welpen volledig in staat om voor zichzelf te zorgen en verlaten ze hun moeder om hun eigen jachtgebied te gaan beheren en om weer een jaar later misschien wel zelf kleintjes groot te brengen. ARTIS

ARTIS

Leefsituatie in het wild

Door landbouw, boskap en jacht op jaguars gaat het eigenlijk slechter met de jaguar. Op dit moment staat deze diersoort op de rode lijst van de IUCN als ‘bijna bedreigd’. Dit houdt in dat het zomaar kan zijn dat het dier naar de categorie ‘kwetsbaar’ doorschuift. Het leefgebied raakt namelijk versnipperd, waardoor er minder ruimte is voor de jaguar om te leven. Gelukkig wordt er al iets aan gedaan. Zo steunt ARTIS een project in Argentinië om de jaguar daar te herintroduceren. Door tijdig in te grijpen, kunnen we ervoor zorgen dat de jaguar in het wild geen bedreigde status krijgt. Dierenpark Emmen


Landgoed Hoenderdaell

Jaguars in de dierentuin

De jaguar is in slechts twee Nederlandse dierentuinen te zien. Toch heb ik van meerdere dierenparken foto’s geplaatst. De jaguars op de foto’s wonen nu in ARTIS, maar hebben daarvoor in het Noorderdierenpark Emmen en eventjes op Landgoed Hoenderdaell gewoond. Vandaar dat ik gelukkig meerdere foto’s kon vinden. Je bewondert de jaguar in ARTIS in Amsterdam en in Best Zoo in Best.
Landgoed Hoenderdaell

Jaguars wonen in: ARTIS |Best Zoo

ARTIS

Ontbreken er dierentuinen in dit lijstje waar jaguars te bewonderen zijn? Laat het mij weten door middel van een berichtje via het contactformulier of een reactie onder dit artikel. Het gaat hier alleen om dierentuinen in Nederland.