maandag 12 december 2022

Dier van de Maand Rendier

Cupid, Donner, Blitzen, Prancer, Dancer, Comet, Dasher, Vixen en Rudolph zijn de bekendste rendieren ter wereld. Ze worden bezongen in menig Kerstliedje en zijn te zien in Kerstfilms en -boeken. Dat rendieren de slee van de Kerstman trekken, is niet zo vreemd. Ze doen dit immers ook voor gewone mensen. Lekker door de sneeuw van Finland bijvoorbeeld, over de toendra of juist in de besneeuwde gebieden van Noord-Amerika. Taxonomen zijn er niet over uit of er echt ondersoorten bestaan, toch wordt er onderscheid gemaakt tussen verschillende rendieren en hun leefgebieden. Daarom heb je bijvoorbeeld toendrarendieren en bosrendieren. (foto’s: Berry de Nijs/Writing Berries) Diergaarde Blijdorp

Uiterlijke kenmerken rendier

Over het algemeen hebben rendieren eenzelfde bouw. Zo hebben ze een lange kop en romp, staat het dier hoog op zijn poten, maar heeft het wel weer een korte staart. Bosrendieren hebben nog langere poten dan hun toendragenoten. Ook zijn de geweien van bosrendieren groter en slanker qua vorm. Het gewei van een toendrarendier kan wat logger ogen. Rendieren zijn over hun hele lichaam (zelfs op het gewei) behaard. De zomervacht heeft een andere kleur en dikte dan de wintervacht. Rendieren hebben onder hun hals manen. Kenmerkend is dat gewei. In tegenstelling tot andere hertensoorten hebben bij rendieren zowel mannetjes als vrouwtjes een gewei. Dit gewei verliezen ze een keer per jaar. Tijdens de groei is het gewei bedekt met een laagje huid en haar. Ouwehands Dierenpark

Sneeuwschoenen

Bijzonder aan rendieren zijn die grote hoeven. Deze zorgen ervoor dat het dier gemakkelijk over drassige en besneeuwde gebieden kan lopen, zonder weg te zakken. De hoeven hebben zeg maar dezelfde eigenschappen als sneeuwschoenen. Tijdens het lopen kunnen die voeten overigens krakende geluiden voortbrengen. Ze kunnen ook heel lang lopen en lange afstanden afleggen (zelfs door moeilijk begaanbaar gebied). De wandelingen zijn nodig om een geschikte plek te vinden om in de lente de kleintjes te krijgen. Per jaar lopen sommige rendieren zo’n 5.000 kilometer. Ook kunnen rendieren heel hard rennen. Zo kunnen ze snelheden behalen van 80 kilometer per uur! Jonge rendieren rennen één dag na de geboorte zelfs al harder dan een mens. Indrukwekkend. Diergaarde Blijdorp

Speciale ogen

Net zo indrukwekkend zijn de ogen van een rendier. Die zijn namelijk aangepast aan de zeer lange, donkere arctische winters. In de winter krijgen de ogen een blauwe gloed, zodat ze veel lichtgevoeliger kunnen zijn. Zo kunnen rendieren in het donker heel goed zien, maar zien ze vaak niet zo scherp. In de zomer lijken de ogen geler, omdat ze dan minder lichtgevoelig hoeven te zijn. Zo kan een rendier het hele jaar door goed zien. GaiaZOO

Leefgebied rendier

Rendieren zijn echte pooldieren. Dat wil zeggen dat ze in landen voorkomen dichtbij de poolcirkel. Het bosrendier vind je in Finland en de Russische provincie Karelië. De Noord-Europese rendieren vind je in Lapland, Europees Rusland en Noorwegen. Maar je kan rendieren ook in de noordelijke plekken van Noord-Amerika tegenkomen. Als het er maar koud is en er voldoende bladeren, paddenstoelen, kruiden en vooral korstmossen te vinden zijn om van te smikkelen. Korstmos is het lievelingskostje van het rendier en wordt daarom in de volksmond ook rendiermos genoemd. Ze eten er maar liefst 5 kilo van per dag. Diergaarde Blijdorp

Voortplanting rendieren

De draagrtijd van een Noord-Europees rendier en bosrendier is ongeveer het zelfde namelijk zo’n 7 tot 8 maanden. Per worp krijgt een rendier slechts één kalf wat vervolgens vijf tot zes maanden blijft zogen bij zijn moeder. Deze melk is heel vet en voedzaam. Dit heeft een rendierkalf hard nodig, want hij moet groot en sterk worden voor de winter komt. Rendiermelk is zelfs de meest voedzame melk van alle hertachtigen. Vervolgens blijven de vrouwtjes bij de kudde en gaan mannetjes, als het tijd is voor een eigen kudde, hun eigen weg. Om de baas te worden over een kudde kunnen mannetjes een aardige knokpartij houden met hun geweien. Vrouwtjes gebruiken hun geweien overigens ook om te vechten, maar dan meer tegen vijanden van buitenaf om hun jongen te beschermen. Overigens kunnen verschillende kuddes zich ook samenvoegen, waardoor er grote groepen vormen, tot wel 500.000 dieren bij elkaar. GaiaZOO

Kwetsbaar in het wild

Rendieren hebben op de IUCN rode lijst de status Kwetsbaar gekregen. Dit houdt in dat de dieren zomaar op het randje van uitsterven zouden kunnen komen te staan. Het aantal in het wild neemt namelijk af. Dat heeft onder meer te maken met het veranderende klimaat, waardoor het leefgebied aanzienlijk aan het verkleinen is. Daarnaast verkleint het leefgebied ook door de groei van landbouw. De jacht op de dieren voor vlees, huid en een opgezette kop aan de muur helpen natuurlijk ook niet mee in het behoud van de soort. Het Wereld Natuur Fonds en lokale natuurbehoud organisaties in de Arctische gebieden zetten zich actief in voor het behoud van alle soorten rendieren. Zoals gezegd zijn rendieren er in verschillende soorten, vaak genoemd naar het gebied waar ze wonen. Voor iedere ondersoort kan de status op de rode lijst anders zijn. Bosrendieren bijvoorbeeld worden met uitsterven bedreigd. Dankzij een herintroductie programma in Finland zijn deze dieren daar weer in het wild te vinden, naast diverse (kleine) delen van Rusland. Ouwehands Dierenpark

Rendieren in de dierentuin

In de Nederlandse dierentuinen zijn er twee soorten rendieren om te bewonderen: het (toendra)rendier (ook bekend als Noord-Europees rendier) en het bosrendier. Er zijn zes plekken waar je deze twee soorten rendieren kan bewonderen. Voorheen kon je bosrendieren ook bewonderen in Burgers’ Zoo, maar dat is sinds dit voorjaar niet meer mogelijk. Gelukkig zijn er nog genoeg plekken waar je deze bijzondere hertachtigen wonen. Diergaarde Blijdorp

Rendieren wonen in:
Dierenrijk | Diergaarde Blijdorp | GaiaZOO | Landgoed Hoenderdaell | Ouwehands Dierenpark | Van Blanckendaell Park |

Ontbreken er dierentuinen in dit lijstje waar rendieren te bewonderen zijn? Laat het mij weten door middel van een berichtje via het contactformulier of een reactie onder dit artikel. Het gaat hier alleen om dierentuinen in Nederland.

1 opmerking:

  1. Dit jaar is voor ons is het Rendier ook een beetje
    Dier van de Maand, dit jaar hebben we namelijk een speciale Rudolph Rendier Caroon aan onze Kerstkaarten Collectie toegevoegd, zoals te zien is in onderstaande link:

    https://www.zazzle.com/santa_rudolph_merry_christmas_cust_postcard-256564557516824821

    BeantwoordenVerwijderen

Bedankt voor je reactie! Reacties worden altijd eerst beoordeeld voordat ze worden geplaatst. Het kan dus even duren voordat je je reactie hier terugziet. Omdat ik graag een persoonlijk antwoord geef worden anonieme berichten op artikelen niet geplaatst.