Vier de lente met lammetjes & schapen

Het is Pasen! Het Paasfeest is een Christelijk feest, maar door de eeuwen heen is het steeds meer samen gaan vallen met de Germaanse feesten waarbij het voorjaar groots gevierd werd. Vandaar de kuikentjes op tafel, de Paashaas, versierde wilgentakken en de eitjes bij het ontbijt. Wat ook heel erg bij het voorjaar hoort, zijn babydieren. Een dier dat ik echt helemaal lente vind, is het schaap. Vooral wanneer de lammetjes weer vrolijk door de wei dartelen. Vier dus de lente, met schaapjes en lammetjes. (foto: Berry de Nijs/Writing Berries)


Schaapjes!
Ik ben dol op schapen. Ze hebben zo een lief uiterlijk en prachtige ogen met een rechthoekige, liggende iris. En dan die heerlijk zachte wol die ze met zich mee dragen. Ja, ik vind schapen erg leuk. Schapen zijn nauw verwant aan geitjes (vind ik stiekem ook erg leuk), dan kun je ook wel zien aan de bouw van het dier en de ogen. Echter geven geiten doorgaans geen wol. In Nederland worden schapen gehouden voor verschillende doeleinden: wol, melk (voor zuivelproducten en beautyproducten) en vlees.

Belhamel
Wist je dat het woord belhamel komt uit de schaaphoederij? We weten dat een vrouwtjesschaap ooi heet, een baby schaap lam en het mannetje wordt een ram genoemd. Een gecastreerde man krijgt de naam hamel. Is hij de baas over de kudde dan krijgt deze hamel in de regel een bel om. Een belhamel dus.

Grazen
Schapen grazen heel anders dan koeien. Koeien trekken het gras met hun tong uit de grond en vermalen het dan. Schapen hebben onder 8 snijtanden die ze als een soort snijmes gebruiken om gras en kruidachtige planten af te snijden om deze vervolgens met de kiezen (zowel boven als onder) te vermalen. Schapen grazen doorgaans in gebieden met korter gras. Doordat schapen het gras prachtig kort kunnen houden, worden ze vaak ingezet als natuurlijke grasmaaiers. Vooral op dijken kan het schaap goed uit de voeten. Ook omdat dit boerderijdier een zeer goed evenwicht heeft en met gemak op de steile helling kan lopen.

970 soorten schapen
Verdeeld over de wereld zijn er door de eeuwen heen wel 970 verschillende rassen schapen ontstaan door omstandigheden en fokprocessen. In Nederland hebben we heideschapen en weideschapen. Een van de meest bekende weideschapen is het ras Texelaar dat afkomstig is van het eiland Texel. Weideschapen worden overigens voornamelijk gehouden voor hun wol en melk. Heideschapen zijn met uitsterven bedreigd. Zij graasden voornamelijk op voedingsarm heidegrond, waarbij boeren de uitwerpselen van de heideschapen opraapten om hun grond weer mee te bemesten. Met de komst van kunstmest is deze functie van het heideschaap overbodig geworden en zijn er steeds minder heideschapen te vinden.

Bontgekleurde vacht
Schapen die voornamelijk voor de wol worden gehouden, hebben vaak een crèmekleurige vacht. Dit is makkelijker te verven dan bijvoorbeeld een gevlekte of bruine vacht. Dat wil niet zeggen dat deze vachten niet worden gebruikt voor de wolindustrie. In de herfst zien we vaak schapen met heel andere kleuren in de wei staan. Zo kunnen ze ineens blauwe, gele, rode en groene vlekken hebben op de vacht. Dat is niet gedaan door activisten die tegen de wolindustrie zijn, maar door de ram. In de herfst worden de rammen tussen de ooien losgelaten om de dames te dekken. Om te kunnen weten welke schapen er door een ram zijn gedekt (dit in het belang van het stamboek en inteelt) krijgt meneer een dekblok onder de buik gebonden met een gekleurd krijt erop. Zodra de ram de ooi bespringt geeft dit krijt af op de vacht en weet de herder of boer dat de ooi gedekt is en er een lammetje verwacht kan worden.

Wist je dat...
Schapenwol lanoline (ook wel schapenwolvet) oplevert? Lanoline wordt veel verwerkt in beautyproducten, zoals crèmes en bodylotions. Het heerlijke merk De Noordkroon maakt al heel lang producten op basis van wolvet. Dit is voornamelijk verkrijgbaar op Texel en omstreken, maar ook via de eigen webshop. Van schapenmelk worden er ook crèmes en dergelijke gemaakt. Niet bij De Noordkroon, maar wel verkrijgbaar op de veerboot tussen Den Helder en Texel. Wolvet maakt je huid heel zacht en is vooral heel fijn wanneer je last hebt van ruwe handen in de herfst en winter. Maar natuurlijk is het ook heel fijn in de lente en zomer.