Schaapje, geitje, konijntje heb je witte wol?

Nu het buiten steeds kouder wordt, draaien we maar al te graag een heerlijke wollen sjaal om ons nek. We dragen een gebreide jurk, pullover of trui en ook warme schoenen, het liefste met een wollen ‘bontje’ om je voeten warm te houden. Hoewel er veel synthetische of gerecyclede wol verkrijgbaar is, kiezen de echte breisters en ontwerpers toch het liefst voor heerlijk warme, authentieke schapenwol. Maar schaapjes zijn niet de enige dieren die hun vacht of haren delen met mensen om er kleding en dekens van te breien of weven.



Schapenwol
Het wol van een schaap is de meest gebruikte wol. Het wordt gemaakt van de dikke vacht van het schaap. De vacht wordt één keer per jaar – in het voorjaar – afgeschoren. Het schaap wordt nooit helemaal kaal geschoren, maar behoudt ongeveer twee tot drie centimeter wol op zijn huid. Wol dient namelijk om de huid te beschermen tegen de zon. Het fijne aan de wollen vacht is namelijk dat het zowel isoleert tegen kou, maar ook verkoelt wanneer het warm is. Het scheren heeft meer als doel om schapen van klitten te ontdoen en vervolgens de huid te kunnen verzorgen. Na het scheren worden de vachten opgerold in balen en Vervolgens worden de vachten gewassen en uitgekamd om het van vuil te ontdoen en te ontwarren (dit wordt Kaarden genoemd). Hierna kan het gesponnen worden en natuurlijk geverfd.

Wist je dat de wol van een donkerbruin of zwart schaap meestal niet geverfd wordt? Deze donkere kleur blijft dan in tact. Voor het kleuren van wol wordt bij voorkeur witte wol gebruikt.

Wolvet
Heb je wel eens een schaap over zijn rug geaaid? Dat is natuurlijk lekker zacht, maar ook een beetje vettig. Wol is licht waterafstotend dankzij de lanoline, ook wel wolvet genoemd. Lanoline wordt vaak uit de vachten gewonnen tijdens het productieproces voor wol en wordt gebruikt voor huidverzorgingsproducten. Boerin Renske van De NoordKroon op Texel ontdekte de helende eigenschappen van dit schapenwolvet voor de huid en besloot hier een crème van te maken. Deze crèmes worden uiteraard op Texel verkocht, maar ook bij geselecteerde verkooppunten door heel Nederland en via hun webshop. De vettige crème is vooral heerlijk bij guur weer om de huid te beschermen tegen de weersomstandigheden.

Alpaca & Kameel
Is het schaap het enige dier dat wol geeft? Het antwoord is nee. Er zijn veel meer dieren die de plaatselijke bevolking van warme garen voorziet om kleding mee te maken. De Alpaca bijvoorbeeld (een lama-achtige) in Zuid-Amerika heeft lange, wolachtige haren waar je heerlijke truien en poncho’s van kan weven en breien. Dat geldt ook voor de vacht en haren van de kameel en yak, die wat dat aan gaat redelijk met elkaar te vergelijken zijn. De vacht wordt vaak ook geschoren of geknipt, schoongemaakt en vervolgens gesponnen tot lange draden voor kleding, tapijten en dekens. (foto Kameel: Berry de Nijs, Dierenpark Amersfoort)


Alpaca & Yak

Pluizig konijn
Op het moment zijn angora konijntjes niet heel positief in het nieuws. Althans, in China worden deze dieren levend kaalgeplukt om hun wol. Meer hierover lees je op Angorakonijn.nl, maar ook ik vraag je om geen kleding van Chinese angora te kopen. Een angora konijn is net een knuffeldier met zijn dikke pluizige vacht. Angora wol is heel zacht en daarom ook best populair. Het is mogelijk om wol te maken door de vacht te knippen en vervolgens te kammen en spinnen.

Paardenhaar
Geen wol, maar wel een haarvezel wat heel veel wordt gebruikt in de meubel- en stoffenindustrie is paardenhaar. Lekker stevig als vulling voor onder meer autostoelen, maar ook zeer geschikt om tussenlinnen van te maken, wat wordt gebruikt voor onder meer revers van colbertjes en dergelijke. Ook stugge, warme dekens worden vaak van paardenhaar geweven. Paardenhaar wordt verzameld door de manen en staarten van paarden bij te knippen.

Geitenwollensokken
Meestal hebben de typische grijs/witte geitenwollensokken helemaal geen goed imago. Al zijn ze dan heerlijk warm, geitenwollensokken worden niet gebreid van geitenwol, maar van schapenwol. Geitenwol is namelijk veel te duur en kostbaar om sokken van te breien. Twee soorten wol kunnen er van de vacht van een geit gemaakt worden. Zo heb je angora wol dat wordt gemaakt van de vacht van de Zuid-Afrikaanse Mohair geit. Deze wol wordt mohair genoemd en is meestal afkomstig uit Australië. Mohair wordt ongeveer op dezelfde wijze verkregen als schapenwol. Dat geldt niet voor een van de meest kostbare en fijnste wolsoorten: kasjmier. Deze wolsoort wordt verkregen door de kasjmier geit met de hand te kammen. De ondervacht die hierbij uitgekamd wordt, vormt de basis voor kasjmier. Kasjmier is heel fijntjes en wordt daarom tijdens het spinnen vaak verstevigd door middel van schapenwol


Mohair & Kasjmier

Lekker warm
Wol heeft de eigenschap om warmte te isoleren, waardoor je het dus heerlijk warm hebt in een wollen trui, sjaal, muts en wanten. De meeste wol die in Nederland wordt gebruikt of verkocht is schapenwol of kasjmier. Veel hobbywol om zelf mee te breien heeft een synthetische vezel, omdat dit minder kriebelt als je het wollen kledingstuk draagt. Wil je echte schapenwol? De keuze is dan groot op het schapeneiland Texel!