Swingen in het Afrika Museum door Rhythm and Roots

Iedere muzikant haalt wel ergens zijn of haar inspiratie vandaan. Ook laten zij zich in verschillende maten beïnvloeden door muzikanten die zij bewonderen of ritmes die ze eens ergens hebben gehoord. Dat is iets wat moderne muziek altijd met elkaar zal blijven verbinden. Maar er is meer wat die vette houseplaat waar je zo gek op bent verbindt met oude jazz, blues en funk, namelijk de aanstekelijke ritmes uit Afrika. In de bijzondere tentoonstelling ‘Rhythm and Roots’ van het Afrika Museum in Berg en Dal kom je tot de ontdekking hoe Afrikaanse en Caraïbische ritmes de westerse muziekstromingen hebben beïnvloed, en vice versa. Voor deze muzikale reis heb je geen paspoort nodig, wel een hoofdtelefoon!
(foto boven: Afrika Museum / foto’s: Berry de Nijs/Writing Berries – gemaakt in het Afrika Museum)


Het draait om muziek
De hele tentoonstelling draait natuurlijk om muziek. Want alleen aan de hand van voorbeelden kun je de verschillende invloeden en stromingen horen. Bij binnenkomst word je begroet door twee heel bekende melodieën. De ene tekst begint met Be my woman, gal, and I’ll be your man. Een bekende zin die je als hook hoort in de hitsingle Hey Mama van David Guetta en Nicki Minaj, maar het is uit een worksong genaamd Rosie. De andere song opent met O Lordy, trouble so hard - Don't nobody know my troubles but God. Een prachtig nummer van Moby genaamd Natural Blues draait geheel om deze tekst, maar het is een traditional work song. Toeval? Natuurlijk niet. Beide nummers geven duidelijk aan hoe muziek mensen beïnvloed, evolueert en uiteindelijk in een vernieuwde vorm toch terugkeert naar zijn roots. En daar draait de hele tentoonstelling om.

Muzikale geschiedenisles
De slavernij vormt het begin van de muzikale geschiedenisles, die vervolgens leidt langs muziekstromingen zoals Blues, Jazz en Gospel. Iconen die de muziekstromingen groot hebben gemaakt staan uiteraard afgebeeld bij de verschillende stijlen. Zoals B.B. King, John Lee Hooker, Muddy Waters, Bessie White, Louis Armstrong, Duke Ellington, Aretha Franklin en Mahalia Jackson bijvoorbeeld. Bij iedere stroming hangen platen en kun je de koptelefoon inpluggen om naar deze iconen te luisteren. Je kunt ze op de interactieve touchscreen tv’s ook bekijken en op je gemak meer leren over muzikanten of muziekstromingen. Zo vind je ook filmpjes bij de muziekstijlen van hooguit 5 minuten waarin Nederlandse muzikanten vertellen wat de muziek voor hen betekent. Zo vertelt zangeres Giovanca met glanzende ogen over haar Soul-gevoel en komen de mannen van de New Cool Collective aan het woord in de categorie Jazz. Het in je eentje via de hoofdtelefoon luisteren naar de muziek maakt de beleving nog intenser. Jij bepaalt waar je naar luistert.


Invloeden
Na de eerste gang vol iconen, kom je in een grote ruimte terecht waar je wordt getrakteerd op Rumba, Salsa, Mambo en Bossa Nova muziek. Maar je komt er ook Bebop, Rock & Roll, Funk en zelfs Ska tegen. Niet alleen slaven uit Afrika hadden veel invloed op de huidige muziek in Noord-Amerika, maar ook Zuid-Amerikanen en slaven uit de Caraïben brachten hun eigen ritmes mee. Dit alles vermengde zich met elkaar en leidde tot spannende muziekstromingen. Het is duidelijk te horen in heel veel Westerse muziek, maar andersom is de invloed ook te horen. Want moderne Afrikaanse muzikanten lieten zich weer inspireren door de de westerse ritmes en muziekstijlen, waardoor er hele nieuwe Afrikaanse muziek ontstond, zoals JúJú, Highlife en Mbalax. De een licht en luchtig vol traditionele instrumenten, de ander meer swingend en aardser.

Test je ritmegevoel
In deze zaal kun je ook zelf aan de gang met je ritmegevoel. Stap op het platform en luister naar de klanken van de muziek en bespeel via een elektrisch pad het instrument dat boven je hoofd hangt. Op de bovenste verdieping kun je verder nog genieten van een Concertzaal, Reaggae, Dub & Dancehall, Afrobeat, Rap en Hip Hop, maar kun je ook goed de in de lucht hangende instrumenten bekijken. Op de balustrade liggen foto’s met beschrijvingen van de verschillende instrumenten, zodat je ook daar weer meer over kunt leren.

Swingende tentoonstelling
Ik ben dol op muziek en kon dan ook zeker niet stil blijven staan bij het luisteren naar B.B. King, Bob Marley, James Brown en Herbie Hancock – om slechts een paar iconen te noemen. Ik heb zeer genoten van de muziek en de geschiedenisles, die heel helder uiteengezet werd. De tentoonstelling swingt en geeft je een zeer goed gevoel als je weer naar buiten gaat. Rhythm and Roots is leuk voor het hele gezin. Ga vooral eens kijken welke favoriete muziekstroming van jou is beïnvloed door Afrikaanse ritmes, vol syncopes en blue notes. Je kunt met zijn tweeën tegelijk luisteren naar muziek en interviews. Wedden dat ook jij niet stil kunt blijven staan?

Te zien tot en met 28 maart
Uiteraard raad ik aan om ook de vaste collectie van het Afrika Museum te bewonderen. Een bezoek aan het museum biedt je de mogelijkheid om zowel de collectie als de tentoonstelling te bekijken. Je vindt het Afrika Museum aan de Postweg 6 in Berg en Dal. Het museum is het hele jaar door te bezoeken (maandag gesloten). De tentoonstelling Rhythm and Roots is te zien tot en met 28 maart 2016. Momenteel kun je ook genieten van De Iconen van National Geographic.