SOS Dolfijn: hulp voor dolfijnen en walvisachtigen in nood

Vorig jaar is het Dolfinarium te Harderwijk heel erg in opspraak geweest over de opvang van orka Morgan. Hier ga ik verder geen uitspraken over doen of discussies over starten. Ik vind namelijk dat er genoeg woorden aan vuil zijn gemaakt. Wel wil ik het graag hebben over de organisatie achter de opvang die het Dolfinarium gebruikt als standplaats, namelijk SOS Dolfijn. Misschien is SOS Dolfijn voor de sporadische bezoeker aan het Dolfinarium niet zo heel bekend. Toch zijn ze echt aanwezig op het park. Je kunt namelijk ook de opgevangen dieren bezoeken. En dat is de moeite waard, want soms kom je heel bijzondere dieren tegen.



Kennis
Zoals Lenie ’t Hart en de medewerkers van Zeehondencrèche Lenie ’t Hart te Pieterburen veel verstand hebben van zeehonden en de opvang ervan, zo heeft SOS Dolfijn heel veel kennis van dolfijnen en walvisachtigen. Geen wonder dat je een gestrand zeezoogdier zoals een witsnuitdolfijn, orka of bruinvis laat ophalen door de ambulance van SOS Dolfijn. Tot 2004 werd de opvang verzorgd door het Dolfinarium, maar sinds dat jaar is SOS Dolfijn een zelfstandige stichting geworden. Met natuurlijk als standplaats het Dolfinarium te Harderwijk. Ook trainers en andere verzorgers van het Dolfinarium werken naast veel vrijwilligers mee in het opvangcentrum.

Bruinvissen
SOS Dolfijn vangt voornamelijk bruinvissen op. Deze kleine tandwalvissen wonen namelijk in de Noordzee en kunnen door storm of vaarverkeer wel eens op het strand belanden. Wanneer het dier kan worden opgevangen, neemt SOS Dolfijn de bruinvis mee naar het opvangcentrum en zal daar alles eraan doen om het dier weer zo snel mogelijk beter te maken en te laten aansterken. Wanneer een bruinvis sterk genoeg is en het kan voor zichzelf zorgen, dan wordt hij weer teruggezet in de natuur.

Op het park
Sommige bruinvissen kunnen niet terug. Bijvoorbeeld omdat ze te jong waren en nog niet geleerd hebben van hun moeder om vis te vangen. Of omdat ze iets anders mankeren. Deze dieren blijven dan in het Dolfinarium in een speciaal verblijf voor de bruinvissen. Zo heeft Vlieger een hele tijd in het Dolfinarium gewoond. Hij kon niet terug naar zee, omdat hij blind was. Ook verblijven er dieren die niet terug kunnen naar zee in Ecomare op Texel.

Onderzoek
Naast het opvangen van zeezoogdieren doet SOS Dolfijn nog meer. Zo doen zij onderzoek naar de oorzaak van strandingen, maar ook naar fysiologie, gedrag, gehoor en ziekteverschijnselen bij bruinvissen. Zo leert het opvangcentrum nog meer over deze dieren en kan zo meewerken aan wetenschappelijk onderzoek om meer te leren over de soort en hoe zij natuurlijk beschermd en behouden kan worden. Meer over onderzoek en de opvang kun je lezen op de website SOS Dolfijn.

Wat te doen bij een stranding?
Stel, je wandelt langs het strand van de Nederlandse kust en je ziet een bruinvis of dolfijn in nood. Dan moet je het volgende doen:
- breng het dier niet meteen terug naar zee – het kan gewond, verzwakt of ziek zijn. Het is niet voor niets op het gestrand;
- leeft het dier nog, bel dan direct SOS Dolfijn: 06-65098576. Dit nummer is 24 uur per dag, 7 dagen per week bereikbaar. Is het dier al overleden dan kun je het dier melden op www.walvisstrandingen.nl of bellen met de desbetreffende regio: Zuid-Holland en Zeeland: Naturalis: 0900 - 040 06 16; Noord-Holland inclusief Texel: NIOZ: 0222 - 31 87 44 / 0222 - 36 94 88; Friesland en Groningen: Pieterburen: 0595 - 52 65 26 .
Gaat het om een andere walvisachtige dan een bruinvis (bijvoorbeeld een bultrugwalvis of potvis) neem dan altijd contact op met Naturalis.

Vervolgens hebben experts van SOS Dolfijn 4 gouden regels voor EHBO bij bruinvissen en dolfijnen opgesteld:
1. Blaasgat: een bruinvis of dolfijn haalt adem met het blaasgat op zijn hoofd. Zorg dat er geen water of zand in komt.
2. Rust: een bruinvis of dolfijn op het strand schrikt snel. Loop rustig, houd mensen en honden op afstand.
3. Koelen: een bruinvis of dolfijn op het strand krijgt het snel te warm. Koel het dier met water en natte doeken en zorg voor schaduw.
4. Bel SOS Dolfijn en zorg goed voor het dier tot de dolfijnambulance ter plaatse is.

Neem een kijkje
Wanneer je het Dolfinarium bezoekt, breng dan ook eens een bezoekje aan het opvangcentrum – deze is te vinden achterop het park – en zie met eigen ogen wat voor een goed werk de mensen van SOS Dolfijn doen. En wie weet zie je eens een bijzonder dier wat je niet zo snel zou tegenkomen.


SOS Dolfijn’s bekendste patiënt: orka Morgan / Robbie de witsnuitdolfijn / Een opgevangen bruinvis