Dier van de Maand Reuzenmiereneter

Het struikgewas trilde en tussen het groen door spotte ik in Overloon voor het eerst een reuzenmiereneter. De gedaante kwam langzaam uit het struikgewas naar voren en deed lekker zijn eigen ding tussen het groen. En toen was het natuurlijk klikken geblazen om ook mooie foto’s te maken van dit prachtige dier. Leuk weetje; het is familie van de luiaard! Had je dat verwacht? De reuzenmiereneter is een bijzonder dier die je in een paar dierentuinen in Nederland kan bewonderen. Helaas is hij kwetsbaar in het wild. Daarom is het tijd om de reuzenmiereneter eens in de spotlight te zetten als Dier van de Maand. (foto’s GaiaZOO en ZooParc Overloon: Berry de Nijs/Writing Berries; foto’s Avifauna: Henk de Nijs) ZooParc Overloon

Uiterlijke kenmerken reuzenmiereneter

Het meest opvallende aan de reuzenmiereneter is natuurlijk zijn kenmerkende cilindervormige kop met de lange, spitse snuit. Snuit en kop zijn samen 37 centimeter lang, de snuit zelf neemt daar 2/3 van in beslag! Dat is dus zo’n 24 centimeter. De oogjes in de knop zijn klein en de oren ook (zo’n 5 centimeter lang). Het dier zelf kan ongeveer – inclusief staart van 60-90 centimeter – 2 meter lang en zo’n 60 centimeter hoog worden en dankt daar ook zijn naam ‘reuzenmiereneter’ aan; andere miereneters zijn namelijk een stuk kleiner. De haren variëren van donkerbruin tot donkergrijs, met een zwart/witte tekening. Aan de voorpoten vind je drie sikkelvormige klauwen die worden gebruikt om mieren- en termietenhopen met beleid open te breken, maar ook om zich te verdedigen. De reuzenmiereneter heeft een lange staart met grove haren. Het is de enige mierenetersoort met een dergelijke staart, anderen hebben een grijpstaart. ZooParc Overloon

Vogelpark Avifauna

Zeer goede neus en handige tong

De reuzenmiereneter kan enorm goed ruiken! Dat is ook wel nodig, want zijn voedsel bevindt zich natuurlijk voor een groot deel onder de grond. Om de insecten te vinden, gebruikt de reuzenmiereneter daarom vooral zijn reukzin. Heeft hij met die goede neus een smakelijk hapje gevonden, dan komt die lange snuit met lange, dunne tong (op zijn breedste punt 10-15 mm!) goed van pas om alles lekker naar binnen te werken. Doordat dit zoogdier geen tanden heeft, gaat dat heel gemakkelijk. Ook maakt de reuzenmiereneter een speciaal, lijmachtig speeksel aan, waaraan de mieren en termieten blijven plakken en dus tijdens het eten niet kunnen ontsnappen. O en wist je dat de reuzenmiereneter die lange, dunne tong wel 150 keer per minuut kan uitsteken! Zo kan hij heel snel wel duizend insecten opeten. ZooParc Overloon

Leefgebied reuzenmiereneter

De reuzenmiereneter komt uit Midden- en Zuid-Amerika. Je kan hem in het wild tegenkomen in de laaglandgebieden van Honduras, Colombia, Peru, Bolivia, Argentinië en Brazilië. Reuzenmiereneters houden van struikgewas en wonen daarom graag in het regenwoud. Ook savannegebieden zijn favoriet. Op beide plekken is namelijk voldoende te eten te vinden. Ze houden van de schaduw van de bomen en zijn niet lang in open veld te vinden, vanwege de warmte. Reuzenmiereneters kunnen klimmen, zwemmen en graven, maar het zijn niet hun favoriete bezigheden. Vogelpark Avifauna

Sociaal leven reuzenmiereneter

Het zijn solitaire dieren, reuzenmiereneters. Je ziet ze alleen samen als er gepaard kan worden of als een vrouwtje na 6 maanden draagtijd een jong heeft gekregen. Dit jong klampt zich de eerste tijd vast aan de rug van zijn of haar moeder. Heel slim, want dat biedt natuurlijke camouflage! Er is geen specifieke paartijd, omdat reuzenmiereneters een soort menstruatiecyclus kennen van 7 weken. Mannetjes ruiken precies wanneer het vrouwtje bevrucht kan worden met hun goede reukzin. Het jong komt met dichte ogen ter wereld. De oogjes gaan met 6 dagen al open. Vervolgens wordt het 6 maanden gezoogd, daarna kan de kleine al zelf mieren slurpen. Het jong wordt tot het 9 maanden oud is op de rug gedragen. Na die tijd kan het moederdier weer drachtig worden. Jonge reuzenmiereneters blijven vervolgens nog wel even bij hun moeder. Tussen de 2 en 4 jaar oud zijn ze geslachtsrijp en gaan ze ook hun eigen weg. ZooParc Overloon

Kwetsbaar in het wild

Helaas hebben reuzenmiereneters de status Kwetsbaar gekregen op de Rode lijst van IUCN. Dit komt door het snelle verlies aan leefgebied en versnippering van ditzelfde leefgebied, waardoor mannetjes en vrouwtjes elkaar niet kunnen bereiken. Nu zijn reuzenmiereneters vindingrijk en zijn ze bereid om ook in weilanden en op landbouwgebieden op zoek te gaan naar termietenheuvels en mierennesten. Toch zijn bomen hierbij weer belangrijk om oververhitting te voorkomen. Aan de andere kant is het dier kwetsbaar door dier-mens-conflicten. Zo wordt er actief op reuzenmiereneters gejaagd voor zijn vlees, klauwen (als trofee) en huid (leerbewerking in de paardensport) en zijn ze nog wel eens de dupe in het verkeer. Daarnaast worden ze gevangen en verkocht als huisdier. Of gedood omdat ze een bedreiging kunnen vormen voor jachthonden of verdedigend gedrag tonen met de klauwen wat ze ook doen bij roofdieren. Op sommige plekken zijn de dieren daarom helaas al uitgestorven. GaiaZOO

ZooParc Overloon | Vogelpark Avifauna

Reuzenmiereneter in de dierentuin

Er zijn niet veel parken waar je deze koddig uitziende reus kan tegenkomen, maar als je ze dan ziet is het wel extra bijzonder. Het zijn zulke bijzondere dieren om te zien. Wat mij vooral opviel de eerste keer dat ik een reuzenmiereneter zag in Overloon, is dat je ze nauwelijks hoort lopen. Wel slim natuurlijk als je op kleine insecten jaagt. Misschien hebben ze daarom wel van die extra kussentjes op de achterpoten en lopen ze voor op de knokkels. ZooParc Overloon

Reuzenmiereneters wonen in:
Dierenpark Zie-Zoo | GaiaZOO | Vogelpark Avifauna | ZooParc Overloon

Vogelpark Avifauna

Ontbreken er dierentuinen in dit lijstje waar reuzenmiereneters te bewonderen zijn? Laat het mij weten door middel van een berichtje via het contactformulier of een reactie onder dit artikel. Het gaat hier alleen om dierentuinen in Nederland.