Schrijfcoachtip Water in het verhaal

De zomer is in volle gang! We worden de afgelopen dagen getrakteerd op zomerse temperaturen en zwoele avonden. Maar we zoeken ook massaal verkoeling bij de ventilator, airco, met glazen water vol ijsblokjes, aan het zwembad, een recreatieplas of -meer en wat dacht je van een dagje strand. Water verkoelt op deze dagen zeker. Schrijf je een verhaal dat zich afspeelt in de zomer? Dan kan het zomaar zijn dat er water in voor komt. Maar hoe beschrijf je de geluiden van water of hoe het juist een oververhit hoofd en lichaam verkoelt? Met deze tips help ik je graag op weg. (foto’s: Berry de Nijs/Writing Berries)

Water drinken

Ik weet niet om welke reden je personages een glas water nodig hebben, maar er zijn natuurlijk momenten waarop het wel lekker is. Misschien heeft je personage heel hard voor zijn leven gelopen, lekker gesport of is het gewoon ontzettend warm. Maar water drinken kan ook belangrijk zijn na een kater of als je personage geen alcohol (meer) drinkt. Er zijn verschillende manieren om water te drinken; met je hoofd onder de kraan, door eerst het glas om te spoelen, uit een grote fles of uit de sportbidon (en misschien spuit diegene dan nog even water over het gezicht) en met een schijfje citroen of munt erin. Je kan gulzig drinken waarbij het water langs de kin loopt en misschien over en in de kleding loopt. Je kan netjes drinken met kleine slokjes. Je kan natuurlijk het woord ‘drinken’ gebruiken om dit alles te omschrijven, maar ook synoniemen gebruiken. Bijvoorbeeld klokken, zuipen, slobberen (voor dieren), achterover gieten, water tanken, nippen en dorst lessen. Wil je het elegant maken, dan kun je het hebben over ‘een slokje nemen’ of ‘aan het glas nippen’. En het drankje kan ook weer geluid maken, zoals het bruisen van koolzuur in water met bubbels en het tingelen van ijsblokjes in je drankje.

Spelen met water

Personages houden ook wel van verkoeling. Of ze nu speels met zijn tweeën romantisch in een fontein belanden, door de golven rennen of heerlijk in het zwembad duiken of spatteren. En wat dacht je van de speelgeluiden van kinderen in een pierenbad of waterspeelplaats. Om de schrik van koud water uit een waterballon of waterpistool niet te vergeten. Water maakt door beweging verschillende geluiden en met die woorden kun je heel goed het type water omschrijven. Zo kan een beekje kabbelen, maar ook het water in een spiegelglad zwembad kan een kabbelend geluid maken door de wind. Er zijn zachte watergeluiden, intense en zelfs dreigende die je kan gebruiken. En wat dacht je van woorden die water imposanter kunnen maken. Zoals het bulderende geluid van een waterval die luid klaterend van de berg naar beneden stort. Maak gebruik van deze woorden om de waterpartij goed te kunnen omschrijven, want zo geef je extra sfeer aan je verhaal en maak je het decor echter.

Watergeluiden

Water kan verschillende geluiden voortbrengen. Het ligt ook aan het type waterpartij welk geluid eraan verbonden kan worden. Regen maakt ook weer een ander geluid (tikken, kletteren, ruisen) dan de golven die zich onder luid gebulder bij vloed op het strand smijten. Omdat het er meer zijn, zet ik ze even voor je op een rijtje:

Zachte, rustgevende geluiden
- kabbelen: zacht stromend of klotsend water, vaak bij beekjes;
- ruisen: een zacht, golvend geluid zoals van een rustige zee of regen;
- murmelen: bijna fluisterend stromend water;
- zuchten: poëtisch, voor bijvoorbeeld wind over water of trage golven;
- klateren: helder, vrolijk geluid van vallend water (bijv. fonteinen);
- druppelen: druppels die vallen, vaak langzaam en afzonderlijk.

Actieve of speelse geluiden
- klotsen: water dat tegen iets aanslaat, bijv. in een emmer of boot;
- spatten: korte, plotselinge geluiden van water dat opspringt;
- sputteren: onregelmatig spetterend geluid;
- spetteren: ritmisch, speels opspringend water;
- plonzen: het geluid van een duik in het water of als er iets invalt.

Intensere of luide geluiden
- kletteren: hevig en luid, zoals stortregen of een waterval;
- bulderen: zwaar donderend geluid, bijv. van een grote rivier of storm;
- bruisen: schuimend, borrelend, vaak bij snelstromend of kolkend water;
- tieren: overdrachtelijk: wild en gewelddadig water (ideaal met storm en veel wind);
- beuken: wanneer water met kracht ergens tegenaan slaat (bijv. golven op een dijk).

Temperatuur van water

Ook niet onbelangrijk: hoe voelt dat water aan? Wanneer je op een snikhete dag een koud meer in duikt dan maakt dat een groot verschil met een lauw zwembadje natuurlijk. Je kan gemakkelijk spelen met lauw, warm, koud en ijskoud, maar beschrijf ook wat er gebeurt met je personage. Misschien doet dat ijskoude water wel pijn aan de tanden of krijgt diegene er een prikkende huid van, alsof er allemaal naaldjes in je huid steken. En dan hebben we nog heet water waar stoom vanaf komt en je eerst goed over moet blazen. In een zomers verhaal kan een watergevecht met waterballonnen of waterpistolen ook zeker een temperatuurbeschrijving gebruiken. Hoe het water aanvoelt, kan belangrijk zijn voor de echtheid van de scène die je schrijft. Schroom ook hierbij niet om op zoek te gaan naar synoniemen en bijzondere beschrijvingen die helemaal passen bij wat jij wil vertellen.

Geur van het water

Maar, eh, is water niet reukloos? Jazeker wel. Als het uit de kraan komt en schoon is dan zal je er weinig van ruiken. Maar rioolwater of een bijna uitgedroogd beekje waar in iets in ligt te rotten (zoals planten) onder een brandende zon, hebben wel degelijk geur. Ook de zilte zeelucht zorgt voor geur rondom waterpartijen. En natuurlijk wanneer water is omgetoverd tot thee of koffie, dan zit er ook geur aan. Of er moet een takje munt of citroen aan gewoon water zijn toegevoegd. Het ligt natuurlijk aan je verhaal of een stinkende rivier en de geur van de zee van belang zijn. Maar het kan wel helpen om de sfeer te versterken.

Genieten van waterscènes

Met water kun je dus vele kanten op. Probeer het eens uit en laat je personage eens schrikken van een koude straal water uit de douche of van een verfrissende duik in natuurwater. Met de juiste woorden komt het water tot leven en kan de lezer het bijna zien en aanraken. Misschien bedenk je nog wel meer mooie omschrijvingen waarin het water helemaal tot zijn recht komt! Laat het gerust weten in een reactie onder dit artikel. Veel schrijfplezier!