Dier van de Maand Koala

De eerste keer dat ik een koala zag, was in een Belgisch dierenpark. De dieren doen misschien niet zoveel, maar in al hun rustige hoedanigheid zijn ze heel fascinerend om naar te kijken. Het zijn dan ook heel interessante dieren. Wist je bijvoorbeeld dat de vingerafdruk van een koala lijkt op die van een mens? En dat de naam ‘koala’ uit een uitgestorven Aboriginal taal komt? Het betekent zoiets als ‘drinkt niet’, omdat dit dier redelijk weinig drinkt. Koala’s komen in de hele wereld alleen maar voor in Australië en maakt daar onderdeel uit van de unieke diersoorten die dat land rijk is. In Nederland is de koala alleen maar te bewonderen in Ouwehands Dierenpark waar het ook onderdeel uitmaakt van een bonte familie van dieren. (foto’s: Berry de Nijs/Writing Berries) foto’s gemaakt in Ouwehands Dierenpark

Uiterlijke kenmerken koala

De koala heeft een schattig uiterlijk en dat komt vooral door die grote, fluffly oren, de grote neus en kleine kraaloogjes die je heel pienter en soms zelfs een beetje uit de hoogte kunnen aanstaren. De vacht kan naargelang de leefomgeving dikker zijn of juist dunner. Koala’s uit het zuidelijke deel hebben bijvoorbeeld een dikkere vacht. Deze vacht varieert in kleur en tekening per individu. Het is overwegend grijs tot grijsbruin met wit. Hoe ouder de koala wordt, des te lichter de vacht kleurt. Mannetjes worden ongeveer 12 jaar oud en vrouwtjes 1 gemiddeld 15 jaar. Koala’s worden ongeveer 65 tot 82 centimeter groot, waarbij het mannetje groter en zwaarder is dan het vrouwtje. Koala’s hebben een staart, maar wellicht heeft deze weinig functie. Koala’s hebben wel weer vijf vingers aan iedere poot, waarbij ze twee vingers hebben die werken als onze duim. Dat is heel makkelijk voor het vastpakken van takken en bladeren. Wat dit dier ook bijzonder maakt, is natuurlijk de buidel.

Buideldier

Okay, de fluffy oren en schattige look doen je misschien denken aan een beer, maar dat is niet zo. De koala is een buideldier en is nergens familie van de beer. Buideldieren (ook Marsupialia genoemd) zijn een groep zoogdieren waarvan de vrouwtjes twee baarmoeders hebben. Eentje zoals alle zoogdieren inwendig, de tweede een soort van uitwendig: de buidel. De buidel is een soort huidplooi waarin de tepels zich bevinden. In deze buidel draagt de moeder haar joey (jong) totdat deze groot genoeg is om de wereld te gaan ontdekken. Tot de buideldieren behoren onder meer de kangoeroes, de Tasmaanse duivel, de buidelratten en natuurlijk de koala.

Leefgebied koala

Koala’s wonen alleen in Australië en dan met name aan de oostkant van het land. Je kan ze in het wild zomaar tegenkomen in de deelstaten Queensland, New South Wales, Victoria en Zuid-Australië. Dat komt omdat hier de meeste bossen te vinden zijn waar hun favoriete eten groeit. Koala’s houden ervan om te klimmen. Ze halen hun voedsel in de bomen en ze slapen graag op comfortabele takken. Dat slapen doen ze overigens heel veel, maar liefst 20 tot 22 uur per dag. Dat komt onder meer door het moeilijk te verteren eten.

Eucalyptus: favoriete hapje

Eucalyptus, wij gebruiken de geurige olie voor allerlei producten die ondersteunen bij verkoudheid. Koala’s eten het. Het zijn zelfs een van de weinige diersoorten die eucalyptusbladeren eten, omdat het in veel gevallen giftig kan zijn voor andere dieren (en mensen). De bladeren van de eucalyptus zijn vezel- en vochtrijk, maar niet erg voedzaam, waardoor koala’s veel slapen om energie te besparen en om al dat eten te verteren. De tijd dat ze wakker zijn, wordt er gegeven of gezocht naar een geschikte metgezel. Koala’s zijn wel kieskeurige eters: er bestaan meer dan 600 soorten, maar zij voeden zich slechts met enkele soorten en zoeken dan ook nog eens de allersappigste en lekkerste blaadjes uit. Vooral de viminalis, punctata en camaidulensis schijnen populair te zijn bij deze dieren.

Het sociale leven van een koala

Koala’s slapen veel en anders zijn ze op zoek naar eten. Het sociale leven van een koala is daarom minimaal en ze leven vaak solitair. Dat wil niet zeggen dat ze elkaar nooit opzoeken, zo blijkt uit nieuw onderzoek. Omdat het territoriale dieren zijn, willen ze elkaar nog wel eens afblaffen of wegjagen, maar passief gedrag waarbij de dieren bij elkaar zitten en elkaar soms zelfs verzorgen, wordt steeds meer waargenomen. De paartijd vindt plaats in de Australische zomer, dus tussen september en maart. Na ongeveer vijf weken wordt de nog kale en blinde joey geboren. Deze kleine rakker van nog geen 2 centimeter groot, klimt vervolgens naar de buidel waar het doorgroeit tot het zo’n vijf tot zeven maanden oud is. Na de buidelperiode verblijft de kleine joey dan nog een tijdje op de rug van zijn of haar moeder totdat ze oud en groot genoeg zijn om voor zichzelf te zorgen.

Bedreigd in het wild

Volgens de Rode lijst van de IUCN heeft de koala de status ‘kwetsbaar’ gekregen, de Australische overheid durft te zeggen dat de dieren ‘bedreigd’ zijn. Dat komt vooral omdat in bepaalde delen van het land de koalapopulatie drastisch is verminderd. Het feit dat koala’s bedreigd worden met uitsterven heeft verschillende oorzaken. Enerzijds wordt er gejaagd op deze dieren voor hun bont, anderzijds door het uitbreiden van steden waardoor leefgebied (en met name bomen) moeten wijken. De versplintering van het leefgebied door wegen heeft ook al de onnodige verkeersslachtoffers opgeleverd. De hevige bosbranden waar Australië de laatste jaren mee te maken heeft gehad, helpen natuurlijk niet mee.

Koala’s in de dierentuin

Het houden van koala’s in de dierentuin heeft natuurlijk als functie om deze dieren aan een groter publiek te introduceren en daarnaast de problematiek waar deze dieren mee te maken hebben onder de aandacht te brengen. In het themagebied Koalia van Ouwehands Dierenpark doen zij dit zeker. De dieren hebben allemaal hun eigen binnen- en buitengebied en in en om het verblijf leer je meer over de moeilijkheden waar de dieren in het wild mee te maken krijgen. Een mooie combinatie. Maar het is vooral leuk om de koala een beetje te zoeken tussen alle takken en bomen in. Het zijn gewoon heel leuke dieren om eens even bij rond te hangen.

Koala’s wonen in:
Ouwehands Dierenpark


Ontbreken er dierentuinen in dit lijstje waar koala’s te bewonderen zijn? Laat het mij weten door middel van een berichtje via het contactformulier of een reactie onder dit artikel. Het gaat hier alleen om dierentuinen in Nederland.